HAYVANLAR 28 Haziran 2018
664b OKUNMA     1256 PAYLAŞIM

Pitbull Cinsleri ve Kendilerine Dair Çoğunlukla Yanlış Bilinen Efsaneler

Pitbull denilen şey, aslında bulldog ve terrier cinsi köpeklere verilen genel bir isim. Pitbull şeklinde isimlendirilen başlıca köpek cinsleri ise American Pitbull Terrier, American Staffordshire Terrier, American Bully ve Staffordshire Bull Terrier. Bunları ve daha fazlasını da Sözlük yazarı "resmolu" aktarıyor.
iStock


pitbull'lar, asıl amacı çiftliklerde boğaları zaptetmek ve dövüşmek olan köpeklerdir

sanılanın aksine, daha büyük örneklerini sıkça görsek de, pitbull standardı 27 kiloya kadardır ve pitbull'lar 52 cm bel boyunu geçmezler. dövüşme yeteneği olan birçok köpek türü pitbull (çukur köpeği) olarak adlandırılsa da, türün bu konuda en iyi örneği amerika'da ayrı bir tür olarak kabul edilmiş american pitbull terrier (apbt) 'dir. pitbull dehşeti haberlerinde gösterilen basık koca kafalı şişman köpekler american bully'dir ve ayrıca ülkemizdeki birçok pitbull diye geçen köpek ya zayıf secereli bazı american staffordshire terrier (orijinal güçlü secereli olanlar değil), ya da seceresi belli olmayan, kas ve kemik yapıları yetersiz ataların genlerinin devamı olan, merdiven altı tabir edilen american pitbull terrier'e benzeyen hayvanlardır.

american bully

american staffordshire terrier ile aynı atalara sahip kardeş bir ırk olan apbt muhtemelen aynı ırkın iki farklı bireyinin zaman içinde alt soylara ayrılması ile meydana gelmişlerdir. staffordshire terrier, apbt'e göre daha kalın ve hafifçe bulldog özellikleri öne çıkan ancak yine de çok atletik ve güçlü bir ırktır.

american staffordshire terrier

apbt zayıf, kaslı, ince uzun hatlı, görece uzun burunlu bir hayvandır. inanılmaz bir enerjisi ve dayanıklılığı vardır ve acı eşiği çok yüksektir. apbt'lerin bazıları game dog yani dövüş köpeği olarak bilinir. gameness denen özelliği taşıyan köpekler dövüş konusunda ün yapmış ataların alt soylarıdır ve her apbt dövüşçü genden gelmez. gameness demek kısaca kanının son damlasına kadar dövüşmek demektir. hayvanlarda bizde olan ölene kadar inat etme hırsı yoktur. vahşi doğada hayatta kalma duygusu ile hareket ederler ve ciddi bir sakatlanmanın ölüm anlamına geldiğini hissettiklerinden tehlikelerden kaçmak ve zarar görecekleri yerde geri çekilmek gibi içgüdüleri vardır.

american pitbull terrier (apbt)

misal herhangi bir köpek eğer avlanma ya da bir bölgeyi koruma durumu yoksa kendisine zarar verebilecek ama onun için büyük bir tehdit oluşturmayan bir tehlikeye karşı oradan uzaklaşarak tepki verebilir. buna istisna av içgüdüleri yüksek terrier cinsi köpeklerdir.

av ve takip karakterleri yüksek bireyler seçilerek evrilen terrier'ler bir şeyi sonuna kadar takip etmek, köşeye sıkıştırmak, toprağı kazıp çıkarmak ve öldürmek içgüdülerine sahiptirler. pitbull'lar da terrier'in bu inatçılığını eski ingiliz bulldog'unun (şimdiki hantal bulldoglar değil) gücü ile birleştirmiş ve ortaya mükemmel bir dövüş köpeği çıkmıştır. insanların düşündüğünün aksine daha kilolu apbt'ler daha fonksiyonel değildirler, iyi dövüşmezler. çeviklik, sürat ve dayanıklılığını kaybettiklerinde temel mücadele karakterleri de yok olur. ancak istisnai olarak vücut ölçülerini ve kemik yapısını koruyarak 35 kilo ve üstüne çıkabilen dövüş şampiyonu apbt'ler vardır. yine de misal 40 kilonun üstündeki bir apbt'ye bildiğiniz şişmandır ya da bully (bulldog kırması) veya bir ucundan mastiff kırması olma ihtimali yüksektir.

dövüş kanından gelen gameness apbt'ler tehlike olsun olmasın kanlarının son damlasına kadar dövüşürler ve sürekli kan kaybedip bir bacağını bile çukurda bıraksa dövüşmeye devam eder. bu nedenle pitbull'lar üç bacakla bile dövüşür efsanesi ortaya çıkmıştır. bazı durumlarda iç organları dışarı çıkmış halde birkaç saniye sonra öleceği kesin bile olsa ayağa kalkıp dövüşmeye çalışabilir. bu özellik çok az köpek ırkında vardır ve diğer ırk sahipleri köpeklerine ciddi bir zarar geleceğini düşündükleri anda dövüşten çekilirken gaddar apbt sahipleri köpekleri ölene kadar beklemeyi tercih eder çünkü bilirler ki diğer köpek enerjisi bitip bir süre sonra mutlaka pes edecektir ve uzaklaşacaktır.

bunun haricinde apbt'ler dövüş alanında yenilmez değillerdir ve köpek dövüşü daha çok hayvanın karakteri ile ilgilidir. iyi dövüşçü olsalar da başka cinsler tarafından öldürülen veya ağır hasar gören çok pitbull vardır. hayvanlar sürekli dövüşmekten hoşlanmaz ve bizim gibi ruh hastası değillerdir ancak biz onları hasta yaparız. inanılmaz inatları, ucuz maliyetleri ve üst üste durmadan dövüşecek enerjilerinin olması, hafif olmaları, kolay taşınmaları ve beslenmeleri yüzünden dövüşlerde çok tercih edilirler.

american pitbull terrier

bir örnek vermek gerekirse

merdiven altından 250 tl'ye anne sütü bile emmemiş, yetersiz ve kalıtsal sorunları olan genler taşıyan bir tane rednoose alan bir şerefsiz çocuğun nasıl olsa pitbull um var hepsini paralar gazı ile hareket etmesi de manidardır. hayvanı besleyecek parası, eğitecek de beyni olmadığı için, yemek artığı ile besleyip, işeyip sıçmasın diye de bir odaya kapatır. elinde 1 yaşına geldi mi artık yemeklerden kalsiyumu alamamış kemikleri zayıflıktan görünen, çarpık hasta ama bir o kadar da agresif bir köpek olur. hayvanın üzerinden otorite kuramama açığını sopaya allah ne verdiyse dayanarak kapatmıştır. hayvana antreman yaptıracağım diye de daha zaten varolmayan gelişimini tamamlamadan lastik filan bağlayıp çalıştırmıştır ve ortaya korkunç derecede hasta bir bacağı hanya'ya diğeri konya'ya bakan bir canlı çıkmıştır.

herkese havlayan agresif bu hayvan uzaktan psikopat gibi görünür ama fonksiyonel olarak pek de etkili değildir. parkta sağda solda gezdirilirken bu pitbull'ların tasmaları açılır ki millet iyice korksun egolar tatmin olsun diye. gün gelir 65 kilo, üst kalite mama ile beslenmiş safkan secereli kemik kıran genç bir rottweiler karşılarına çıkar ve 20 kiloyu zor bulan zavallı pittbull'u haşamat eder hayvanın sesi ciyak ciyak mahalleyi inletir. egosu bozulan sahip dayanamayarak evde birkaç posta daha döver hayvanı sonunda da hayvan adama saldırır. sonuçta pitbull'lar manyak pitbull'lar agresif derler hep.

rottweiler

haklarındaki yanlış efsaneler

çeneleri 2 ton basmaz, bu bir efsanedir ayrıca pitbull'da dahil dünya'da hiçbir köpeğin çenesinde bir kilitlenme mekanizması da yoktur. ön dişleri ile ısırırken arka dişleri ile çiğnediği olayı da zaten söylemeye gerek yok köpek anatomisi ve fizik kurallarına aykırıdır. bir alman kurdundan daha fazla çene güçleri yoktur ancak bunu inatçılıkları sayesinde çok daha uzun süre devam ettirebilirler. ayrıca apbt'ler bitmek tükenmek bilmeyen bir dayanıklılığa ve inanılmaz bir sürate, patlayıcı güce sahiptirler bu da onları rakiplerine karşı üstün kılar.

sanılanın aksine apbt'ler çok iyi koruma köpekleri değillerdir. birincisi insan seven hayvanlardır ve dövüş secereli değillerse (büyük çoğunluğu değildir) gayet yalaka olabilirler. doğal koruma köpekleri değillerdir (eğitilmeden koruma yapan). oyuncudurlar, insanlara şüphe ile yaklaşmazlar ve geleni kabul etme eğilimindedirler. dengeli karakterli sahipleri ile iyi bir eğitim verilirse çok iyi ev köpeği olurlar. uzun yaşarlar, sağlıklıdırlar, akıllıdırlar, kolay eğitilebilirler, temizdirler ve boyutları küçük olduğundan evde fazla yer kaplamazlar. terrier'lere has avcı içgüdüsü ani hareket ve seslerde devreye girebilir bu tamamen küçükken verilen eğitimle ortadan kalkabilecek bir şey. köpekler sahiplerini memnun etmeye odaklıdırlar ve siz onun kavga etmesinden içten içe memnun iseniz, köpeğiniz bunu hisseder ve sizi memnun etmek için kavga eder. aslında pitbull'ların saldırganlığı ego tatmini amacıyla onları alan manyakların ruh halinin köpeğe sirayetinden başka bir şey değildir. aynı manyaklar labrador alsaydı eminim bir yerlerde labradorlar da yasaklanırdı.

amerikada yapılan karakter testlerinde bilimsel olarak apbt'ler agresivite konusunda orta sıralarda yer almışlardır ve dengesiz köpekler olmadıkları belirtilmiştir. iyi eğitilmezler ise oyun sırasında çok heyecanlanırlar ve hırslarını kontrol edemeyerek oyunu başka bir köpekle kavgaya dönüştürebilirler. aslında bu her köpekte biraz vardır ve bunu engellemek tamamen eğitim ile alakalıdır.

sanılanın aksine, çocuk parçalayan golden'lar vardır. yıllık köpek saldırıları ile ilgili raporlara bakarsanız golden'ların efsaneleştirildikleri kadar da masum (her köpek kadar masumdurlar) hayvanlar olmadıklarını anlayabilirsiniz. misal insanlara olan ölümcül dogo argentino saldırılarının golden saldırılarından az olduğu yönünde istatistikler bile okudum. her yıl dünya'da birçok insan, çok tatlı olarak tabir edilen hobi ve süs köpeklerinin saldırılarından hayatını kaybetmektedir.

golden retriever

fransa'da gerçekleşen bir olayda bir kadına kendi 2 yaşında bir anadolu çoban köpeğinin yanında bir poodle saldırıyor ve onu kötü bir şekilde yaralıyordu. bana olay biraz garip gelse de buna benzer örnekler vardır. apbt'ler sayıca çok beslendiğinden, dövüştürüldüğünden ve genel olarak ruh sağlığı bozuk insanlarca beslendiğinden kötü bir şöhrete sahiplerdir. golden'lardan daha zarar verici olabilme nedenleri ancak saldırı sırasındaki inatçılığı ve gücüdür. bunun haricinde saldırgan değillerdir ve ev köpeği olarak çok iyidirler. iyi ve dengeli bir eğitim ile (her köpek için temel şart) en az golden'lar kadar cana yakındırlar.

pitbull'ların çocuklarla ilişkileri

çocuklarla ilişkileri konusunda da belirtmek gerekir ki hiçbir köpek küçük bir çocukla tek başına bırakılmamalıdır. köpekler çocukların üzerinde otorite kurabileceğinden hep sahibinin otoritesi gözetiminde çocuğa yaklaştırılmalıdırlar. bu konuda bir golden ile pitbull arasında hiç fark yoktur. köpek üzerinde otorite kurabilecek eğitim verebilecek bir çocuk rahatlıkla o hayvanla hangi cins olursa olsun tek başına kalabilir. bunun yanında 35 kiloluk bir golden 2 yaşında bir çocuğun üstüne zıplayıp istemeden zarar verebilirse de pitbull'lar bu konuda daha tehlikesizlerdir. bull terrier ve pitbull lardaki en önemli risk heyecan içinde oyun oynarken sert hareketler yapabilmesi, ani kafa çarpması ya da manevralar olabilir. ayrıca sahibi yanlarında olsa da eğitim almamış dengesiz karakterli hiçbir köpek hangi ırk olursa olsun küçük çocuklarla oynatılmaz.

çocuklarda başka bir canlıya acı vermenin ne demek olduğuna dair bir duygu daha gelişmemişse misal köpeğin gözüne kalem sokmaya çalışabilir. bu sırada bunun engellenmesi ve çocuğun da bir yaşa kadar hayvanlara nasıl davranması konusunda eğitilmesi gerekir. köpeklerin çocuk bakıcısı olması fikri de hiç ama hiç gerçekçi değildir. önemli olan çocuğu da köpeği de beraber oynamaktan keyif alacakları bir şekilde eğitmek ve sosyalleştirmektir.

son olarak belirtmem gerekir ki apbt hiç bir zaman koruma konusunda 60 kiloluk bir rottweiler ya da presa canario'nun eline su dökemez. şüpheci olmaması ve ağırlık olarak insanla boğuşmaya elverişli olmaması buna temel etkendir.

presa canario

birkaç olayda boynuna kement atıp ağaca asılan pitbull'lar ve soyulan evleri duymuştum. bir rottweiler'i kementleseniz de çekmeniz biraz zor olur. pitbull ısırır, rottweiler ise vurdu mu önce bir insanı sonra diğerini devirir. 25 kiloluk bir pitbull'u köpeklerden anlıyorsanız etkisiz hale getirebilirsiniz ama misal üstünüze doğru son sürat koşup zıplayan 55 kiloluk bir presa canario ile hiçbir zaman boğuşamazsınız. pitbull'lar gerçek bir tehlike anında sahiplerini canları pahasına koruyacak kadar cesur olmalarına rağmen insana karşı çok şüpheci olmamalarından dolayı, özel olarak eğitilmedikleri takdirde, iyi koruma köpekleri değillerdir, köpek köpeğe dövüşlerde inatları ve hızları ile ün yapmışlardır.

Bu içerikler de ilginizi çekebilir