SİNEMA 10 Nisan 2020
51,1b OKUNMA     667 PAYLAŞIM

Schindler'in Listesi Filmi Hakkında Muhtemelen Duymadığınız İlginç Yapım Notları

Steven Spielberg'ün yönettiği 1993 yapımı kült film Schindler'in Listesi (Schindler's List) hakkında az bilinenler.

- filmde rol alacak yaklaşık 20.000 figüran için dönemin giysilerini toplamak amacıyla kostüm tasarımcısı, ilanlar vererek eski giysiler aradığını duyurmuştur. filmin çekildiği yıllarda polonya ekonomik olarak çıkmazda olduğu için hala evlerinde sakladıkları 1930'lardan 40'lardan kalma giysilerini satabilmek amacıyla çok sayıda leh, bu ilanlara başvurmuştur.


- spielberg, filmin müziklerini yapmasını istediği besteci john williams'a ilk önce filmden kısa bir kesit göstermiştir. sahneleri izledikten sonra williams duygusal olarak hayli etkilenerek bir süre yürüyüp kendine gelmeye çalışmış ve sonunda spielberg'e dönerek 'bu filmin, kendisinden çok daha iyi bir besteciyi hakettiğini' söylemiştir. spielberg'ün yanıtı kısadır: "biliyorum ama hepsi ölü."


- filmin müziğini besteleyen john williams aynı zamanda 'star wars', 'e.t.' 'superman' gibi dönem filmlerinin de müziklerinin yaratıcısıdır.

- filmden 'steven spielberg'ün hakkına düşen gelir, telif hakkı, yine spielberg'ün isteği üzerine tamamiyle 'shoah vakfı'na bağışlanmıştır. steven spielberg, bu filmden kazanılacak paranın 'kan parası' olduğunu ve kabul edemeyeceğini söylemiştir .. shoah vakfı, yahudi soykırımıyla alakalı olarak tüm dünya genelinden toplanmış yazılı, sözlü veya görsel kayıtları saklayan ve arşivleyen bir kurumdur.


- schindler'in yahudilerinin isimlerinin yer aldığı gerçek orijinal liste, 1999 yılında, schindler'in hildesheim'daki dairesinin tavan arasında bir çantada bulunmuştur. oskar schindler, 1974 yılında ölümüne dek o dairede yaşamıştır. aynı çantada schindler'in yazılı mirası da bulunmuştur.


- ralph fiennes , 'amon goeth' rolüne hazırlanırken 13 kg almıştır. fazla kiloları tamamıyla, içtiği ünlü marka 'guinness' biralar sayesindedir.


- spielberg aslında filmin yönetmenliğini 'roman polanski'ye teklif etmiştir ama polanski fazla kişisel bulduğu için teklifi geri çevirmiştir. polanski 8 yaşına kadar krakow'da yaşamış, yahudilerin tasfiye edildiği gün kaçarak kurtulmuştur. polanski'nin annesi auschwitz toplama kampında ölmüştür. spielberg bu gerçeği öğrendikten sonra polanski'den defalarca özür dilemiştir. roman polanski 2002 yılında, soykırıma kendi bakış açısını yansıtan ve otobiyografik birçok unsur da içeren kendi filmini yönetecektir: piyanist.

- filmin sonunda yer alan, gerçek hayat kurbanlarının oskar schindler'in mezarını sırayla ziyaret ettikleri sahne aslında orijinal senaryoda yoktur, filmi çekerken spielberg'ün aklına gelmiştir.


- aslında gerçek hayatta, oskar schindler'a listeyi hazırlamada yardım eden itzhak stern değil, marcel goldberg'dir. soykırımdan kurtulmuş çoğu kişinin gözünde goldberg vicdansız ve aşağılık biridir çünkü listeyi hazırlarken kimi isimleri listeden çıkarmış ve kendisine rüşvet verenleri eklemiştir.


- spielberg aslında auschwitz kamp alanının içinde çekimleri yapabilmek için izin almıştı ama yine de ölenlerin anısına saygısızlık olacağı düşüncesiyle bunu yapmamış ve kamp alanının hemen dışına kampın birebir kopyası olacak şekilde set kurulmuştur.


- filmdeki çıplaklık ve şiddet içeren sahneler filipinlerde sansüre takılmıştır. spielberg filmin gösteriminde hiçbir sansür ve kesintiyi kabul etmediği için filmini geri çekmek istemiş ama filipinler cumhurbaşkanı fidel ramos devreye girerek sansürün aşılmasını sağlamıştır. ama aynı durum malezya'da aşılamamış ve film yasaklanarak gösterime sokulmamıştır.


- filmden sonra birçok hayranı, film sahnelerindeki kesitleri gösteren resimleri imzalaması için ona yaklaşmış ama spielberg kesin dille hepsini reddetmiş ve bu filmle alakalı hiçbir materyale anı imzası atmayacağını duyurmuştur.

- steven spielberg filmin çekimlerinden belli bir zaman sonra, 34 yıl önce bitirmek üzereyken bıraktığı lisans eğitimini tamamlamak amacıyla california eyalet üniversitesi'ne tekrar kaydolmuştur. bitirme tezi olarak öğrencilerin hazırlayacakları kısa filmler yeterli olacakken üniversitedeki profesörü, schindler's list filmini spielberg'ün sınıfı geçme tez ödevi olarak kabul etmiştir. tarihte ilk defa en iyi yönetmen dalında oscar ödülü kazanmış bir öğrenci yine tarihte ilk defa en iyi film oscar'ına layık görülmüş bir filmi bitirme ödevi olarak vererek sınıfını geçmeye hak kazanmıştır ..

- liam neeson film için seçmelere katılmış ama kesinlikle kabul edilmeyeceğinden emin olduğu için bir broadway klasiğinin yeniden gösterimi olan 'anna christie'deki rolü kabul ederek tiyatroya dönmüştür. bir akşam, oyunun gösterimi sona erdiğinde neeson'ın, kulisteki odasında kıyafetlerini değiştirmek üzereyken, kapısı çalınır ve steven spielberg, spielberg'ün eşi kate capshaw ve capshaw'un annesinin kendisini görmek istedikleri söylenir. spielberg, karısı ve kayınvalidesini liam neeson'la tanıştırırken neeson yaşlı kadına öyle hararetle sarılır ki kate capshaw da köşeye sıkışır kalır daracık odada. capshaw, sonrasında kocası spielberg'e, 'tam oskar schindler'lik bir sarılmaydı' diye yorum yapar. neeson, bu karşılaşmadan tam bir hafta sonra spielberg'den telefon alır. role kabul edilmiştir.


- yahudi adet ve inanışına göre birinin mezarı ziyaret edildiğinde, saygı amaçlı olarak mezara küçük bir taş bırakılır.

- sinema tarihinde çekilmiş en yüksek bütçeli siyah beyaz filmdir. önceki rekor 1962 yılı yapımı ve yine ikinci dünya savaşını konu alan 'en uzun gün' filmine aittir.

- çekimler sırasında, karanlık atmosfer ve dokunaklı senaryo sebebiyle herkesin morali çok bozuktur. steven spielberg, kafasını dağıtmak için çekimler boyunca her akşam 'seinfeld' izlemiştir. 


- schindler, kampı gezerken mahkum üniformalı bir çocuğun önünden geçer. çocuğun elleri başındadır ve üstünde şöyle bir yazı vardır: 'jestem zlodziejem ziemniaków'. lehçe 'ben bir patates hırsızıyım' demektir.

- filmin yaklaşık yüzde kırklık bölümü el kamerasıyla çekilmiştir.

- filmin sonuna doğru, özgürlüklerine kavuşmuş şekilde bir tarladan geçen yüzlerce yahudiyi canlandıranlardan biri aslında cameo yapmaktadır: steven spielberg.


- krakow'daki yahudi gettosundan yahudilerin tasfiye edilmesi sahnesi aslında senaryoda yalnızca bir sayfadır. ama spielberg senaryoya bağlı kalmaz ve o zaman hayatta olan soykırım mağdurlarının canlı tanıklıklarından faydalanarak o bir sayfayı yirmi sayfa haline getirir ve sahne filmde yirmi dakika sürer.


kaynaklar: imbd, schindler's list movie facebook sayfası, oskarschindler.com, themagger.com

Steven Spielberg: Amerika'nın Kapitalist Avukatı mı, Sinema Sanatının Usta Yönetmeni mi?