BİLİM 4 Mayıs 2017
125b OKUNMA     1072 PAYLAŞIM

Siyasetten Pazarlamaya Kadar Pek Çok Sektöre Temel Oluşturmuş Ünlü Pareto Analizi

Duyduğunuzda "gerçekten var böyle bir şey" demenize sebep olacak dünyaca ünlü bu prensibi Sözlük yazarları akılda kalıcı bir biçimde anlatıyor.
iStock.com


vilfredo pareto, analizini farklı bilim dallarına yormuş ve teorilemiştir. bunların insanlık tarihini en çok değiştireni, ekonomi açılımı olmuştur.

pareto'ya göre refah eğrisinin en dibinde yaşam mücadelesi veren, açlıkla boğuşan erkek ve kadınlar, ergenliğe geçemeden ölen çocuklar vardır. eğrinin ortasında çalkantı, kargaşa ve daimi bir hareket vardır. insanlar yükselir ve düşerler, şans veya yetenekle yükselip, alkolizm, tüberküloz veya muhtelif bedensel zaaflardan dolayı düşerler. eğrinin en tepesinde, başka birileri tarafından tahtlarından indirilene kadar güç ve refahı kontrol eden elitlerin elitleri (creme de la creme) oturur.


insanlık tarihinde gelişim yoktur. demokrasi tamamiyle bir hiledir. insan doğası primitif, duygusal ve katıdır. daha zeki, kabiliyetli, güçlü olan pastanın büyük payını götürür. zayıf olan kurur, zayıf toplumlar yok olurlar.

ve şöyle devam eder: "sosyal yapılar insan vücuduna benzerler: üzerindeki toksinlerden arındırılmazsa yokolur." o nedenle şöyle bir sonuçlandırmaya varılabilir: toplumun başarılı olması için önemli olan, güçlülerin nasıl yönetildiğidir. bu laf ağzından çıktığı andan itibaren mussolini'nin kulağına gitmiş, pareto analizi hayalinde kurduğu devletin ekonomik ve sosyal kanunlarının temelini oluşturmuştur.

doğduğu sahil kasabasının minik bir barında birasını yudumlarken karaladığı bu teroiler, belki de amacını aşmış, beklenmedik pratik açılımlara dönüşmüştür.

sonuçta, dünyadaki biranın %80'ini bira içenlerin %20'si içer değil mi paretocum? hadi siestaya şimdi...

diğer problem çözme tekniklerinden farklı olarak probleme nereden başlanacağını da gösteren felsefi bir yaklaşımdır.

yüzdeler akla gelmediğinde "temel azınlık tali çoğunluk" kavramı kullanılabilir.

diğer problem çözme teknikleri için;
(bkz: balık kılçığı diyagramı)
(bkz: beyin fırtınası)


nedenlerin %20'si, sonuçların %80'inden sorumludur olarak da özetlenebilir.

pareto 1896 yılında italya'daki adaların %80'inin nüfusun %20'si tarafından sahiplenildiğini fark etmiştir. 

zipf kanunu'na göre ingilizcede en çok kullanılan ilk %18 kelime, konuşmaların %80'ini oluşturur.

- insanların en zengin %20'si dünya'daki gelirlerin %82.7'sine sahiptir.

- abd'de hastaların %20'si sağlık kaynaklarının %80'ini kullanmaktadır.

- 2002'de microsoft; windows ve office'teki hata ve çökmelerin %80'inin, tespit edilen bugların %20'sinden kaynaklandığını belirtmiştir.

ilaç sektöründe de satış analizlerine ve stratejik planlamaya temel oluşturur. 

20/80 oranı her sektöre göre değişmekle birlikte, pazarlamanın belkemiğini sağlam oluşturmak için önce iyi bir "benchmark"a ihtiyaç vardır.