Son Yıllarda Oldukça Yaygınlaşan Bir Yatırım İştiraki: Hedge Fund
hedge fund, son yıllarda oldukça yaygınlaşan bir yatırım iştirakidir. amerika'da ilk ortaya çıktığı zamanlar 1949 yılına denk gelir. hedge fund'un temel özellikleri -şu an itibariyla- herhangi bir yasal düzenlemeye tabi olmaması, portföy bileşenlerinin gizli tutulması ve iştirakçilerin büyük oyuncular olmasıdır. hedge kelimesi aslında bu fona uygun değildir. normalde uzun-kısa pozisyon hassasiyetini gidermek için kullanılan hedging tekniği bu tip portföylerde farklı amaçla kullanılır. piyasa etkilerine olan hassasiyeti (market exposure) (uzun pozisyon - kısa pozisyon)/(sermaye) şeklinde ifade edebiliriz. hedge fund'ın kısa pozisyonu uzun pozisyon hassasiyetini gidermek için değil, fiyatların düşmesiyle ortaya çıkabilecek kar marjını elde edebilmek için kullanılır.
hedge fund'lar hakkında bilinen en büyük yanılgılardan biri yüksek kar-düşük risk ikilisidir. her ne kadar portföy riskini azaltmak için değişik teknikler kullanılsa da, yüksek getiri beklenen bir portföyden bunu risksiz koşulda yapmasını beklemek doğru değildir. tarihsel veriler kullanarak hedge fund'ların yıllar boyu yüksek getiri verdiği görülebilir, ama dikkat edilmelidir ki bu veriler sadece bugüne kadar varolabilmiş hedge fund'ların performansıdır. bu verilerle çok yatırımcı aldatılır, ki buna survivorship bias denir. müşteri toplayan hedge fund'ların vermek istemediği istatistiklerden biri yeni hedge fund'ların %70'inin ilk 3 sene içinde, %80'inin ilk 5 sene içinde kapandığıdır. yani hedge fund'ı kurmak kadar kapatmak da kolaydır.
peki kurmak niye kolaydır? çoğu hedge fund'ın toplam çalışanı 10 civarındadır. çok fazla yatırım gerektirmez, esas adam fon menajeridir. şirkette genelde birkaç analist de bulunur. yani "toplanın kardeşler, hedge fund kuracaz, parayı götürecez" denip gaza gelinse de bu heyecanın sonu çoğu zaman hüsran olur. hedge fund'ın başarısı %90 fon menajerinin becerisine, tecrübesine dayanır. iş doğru yapılır ve bir kar elde edilirse, fonun payına düşen para da azımsanacak gibi değildir. şöyle bir bilgi verelim, genelde hedge fund'a alınan yatırımcılar en az 1 milyon dolar yatırır, genelde bunlara uygulanan ücret ana paranın %1'i, beklenenin ötesinde performans durumunda karın %20'sidir. 10 milyon dolarla gelen bir yatırımcıdan 100 bin doları anında kesersiniz, parayı 11 milyon yaparsanız da ekstradan bir 200 bin dolar cebe atarsınız.
ücretleri bundan daha yüksek olan hedge fund'lar da mevcuttur. örneğin bir grup matematikçinin kurduğu renaissance technologies isimli hedge fund, müşterilerinden %5 ücret alır, %50 incentive fee keser. müşteriyi söğüşleyip soğana çevirdiklerini zannetmeyin, bu adamların tüm ücretler çıktıktan sonra size senelik bıraktığı ortalama getiri %25 civarıdır. hatta fon şu an sözlük gibi yeni müşteri alımına kapalıdır (son 15 senedir), hep aynı yatırımcılarla ve aynı sermaye ile çalışmaktadır.
kabaca üç çeşit hedge fund vardır: hisse senetçiler, quantlar ve makrocular.
hisse senetçiler, adı üstünde, yatırımın büyük kısmını hisse senetlerine yaparlar. bu yüzden bunların insider trading yapma ihtimali daha fazladır. steven cohen'in s.a.c. capital advisor'ı, david einhorn'un greenlight capital'ı bu tip fonlara örnektir.
quantlar, kantitatif analizlerle trade yapan analistlerdir. james simons'ın renaissance technologies'i buna en iyi örnektir. matematik ve fizik doktoralı ekibiyle kimilerince şaka yollu olarak dünyanın en iyi fizik ve matematik bölümüne sahip olan şirkettir. james simons ise 2016 verilerine göre dünyanın en çok para kazanan hedge fon yöneticisidir.
bunların dışında bir de macro traderlar vardır ki geleneksel hedge fund yönetimi de budur. küresel piyasalardaki makroekonomik verilere göre pozisyon alırlar. dünyanın en büyük hedge fonu olan ray dalio'nun bridgewater associates'i buna en iyi örnektir. george soros da makrocudur. ancak soros şirketini artık hedge fon değil, family office olarak adlandırıyor.
ayrıca 2016 yılı hedge fonlar için çok kötü geçen bir yıl olmuştur. 2008 yılından bile daha düşük kar getirmişlerdir. muhtemelen dalio ve soros'tan sonra kar edebilen hiç makro trader kalmayacak, insider trading vakaları temizlenirse para kazanabilen stock pickerlar da bitecek. uzun vadede geriye yalnızca quantlar ve algoritmic traderlar kalacaktır.