YAŞAM 8 Ağustos 2022
57b OKUNMA     425 PAYLAŞIM

Soyadı Kanunu'ndan Sonra Dedelerimiz Soyadlarını Neye Göre Seçti?

21 Haziran 1934 tarihinde kabul edilen ve her Türk vatandaşına bir soyadı taşıma yükümlülüğü getiren 2525 sayılı Soyadı Kanunu'ndan sonra dedelerimiz, şu anda taşıdığımız soyadları neye göre seçtiler?

o dönemi yaşayan büyüklerden dinlediğim anekdotlara göre olay şöyle oluyor:

- nüfus memurları köyleri, şehirleri gezip her aile için soyadı kaydediyor.

- soyadı nedir, neye göre seçilir gibi bilgileri anlatan bir rehber mevcut. ellerinde güzel (artık klişe) soyadlarını içeren bir liste de var.

- aileler genelde o ana kadar kullanılan ayırt edici isim, lakap vs. seçtiği gibi; kaya, çelik, çalışkan, türkoğlu, öztürk gibi isimleri de seçen oluyor...

- bazen nüfus memuru kafasına göre isim seçip veriyor. mesela benim büyüklerimden biri yetim (ve tek erkek çocuk) olduğu için, nüfus memuru kendi de yetim olduğu için empati yapmış ve kendi memleketinin adını amcamıza soyadı olarak vermiş. adana'da üç dört köye yayılmış yaşayan koca sülale aynı soyadına sahipken, bir tane öz amcaoğullarının soyadı erzurum'un ilçesi!

- diğer bir amca oğlu ise biraz muzip ve enteresan biri olduğundan ayrı bir soyadı seçiyor. soyadının farklı olduğunu çoğu insan bilmiyor, sülalenin soyadını yapıştırıyorlar. kendi oğlu askere gidince iki tokat yiyip öğreniyor gerçek soyadını...

- nüfus memurları yakın zamana kadar çok yazım hatası yapıyorlar. yöresel ağız farklılıkları da bunda çok etkili. sarımsak diyorsun, adam sarmusak yazıyor çünkü onun köyünde öyle deniyor.

ve en önemli bilgi: internet hayatımıza ilk girdiğinde, türk telekom telefon rehberi (sabit hat kullanıcı veritabanı) kısa bir süre internete açılmıştı. soyadından arama yapınca g*t, s*k, g-g*tveren, eşek, inek, öküz, o*ospu gibi soyadlarını kullanan bir sürü insan çıkardı. nüfus memuruna ne yaptılarsa artık...