Tavuk mu Yumurtadan Çıkar Yoksa Yumurta mı Tavuktan Çıkar?
yumurta mı, tavuk mu önce çıkar konusunda birkaç farklı teori var
birincisi, ki ben ona statik havva ana teorisi demeyi seviyorum, şu şekilde: bugüne kadar gelen bütün insanlık aslında havva anamızın içinde hazır ve nazır durumdaydı. yani hepimiz havva anamızın yumurtalıklarındaydık, tavuklar dahil ve hep vardık ve zamanı gelen her civciv sırayla doğuyordu. böylece tavuklar hep bir ilk yumurtadan doğmuş oluyordu. nitekim komik değil, iki - üç yüzyıl öncesinden bilimsel bir teori bu, hatta latincesi bile var: ex ovo omnia! her şey yumurtadan gelir, en başta yumurta vardı gibi...
yani iki - üç yüzyıl yıl öncesine kadar her şeyin yumurtadan geldiğine inanıyorduk, tavukların esamesi okunmuyordu ve mikroskobun yeni bulunduğu 1600'lerin ilk çeyreğinden sonra uzun bir süre de bu yumurtaya bağlılığın şaşırtıcı bir şekilde devam ettiğini söylemek lazım. sperm keşfedildiğinde ise ilk akla gelen şey, yumurtanın nasıl beslendiğiydi ve tabii tavuk yumurtaları spermle besleniyordu vs. ama hartsoeker'in şöyle spermin içinde çocuk olan kontra homunculus teorileri de yok değildi.
yani tavuk mu yumurtadan çıkar, yumurta mı tavuktan gelir sorusunun yanıtı, bu soruyu ne zaman sorduğunuza bağlıydı ve eskiden neyin kimden çıkıp, kime girdiği şimdiki kadar mühim değilken yumurta esastı.
konuyu biyolojik açıdan ele alacak olursak
soru üzerinde düşünmek için iki tane tavuk öncesi canlı hayal edin. tahminen tavuğun dünya sahnesine çıkması için şu iki seçenekten biri gerçekleşti:
a) 1 no'lu tavuk atası canlının yumurtalıklarında bir şekilde bir mutasyon meydana geldi ve bu tavuk atası canlı, kendi türüne ait olan yumurta yerine bir tavuk yumurtası yumurtladı.
b) tavuk atası canlı kendi türüne ait bir yumurta üretti fakat yumurta canlının vücudundan çıktıktan sonra mutasyona uğrayan genler, civcivin gelişmesi sırasında onu değiştirerek yumurtadan bir tavuğun çıkmasına sebep oldu.
buraya kadar yalnızca iki seçeneğimiz varmış gibi görünüyor, değil mi? a şıkkı doğruysa yumurta, tavuktan önce; b şıkkı doğruysa tavuk, yumurtadan önce oluşmuş demektir. ama olay burada bitmiyor.
bu noktada karşımıza daha karmaşık bir sorun çıkıyor. tavuk yumurtasının ne olduğuna karar vermeliyiz. bir gergedan hayal edin. bu gergedan yumurtlar ve yumurtanın içinden bir zürafa çıkarsa yumurtaya ne demeliyiz? gergedan yumurtası mı, zürafa yumurtası mı?
bu yeni problem, şıklarımıza bakarak varabileceğimiz sonuçları iki katına çıkarır. yani a ya da b şıklarından birinin doğru olduğunu bilimsel olarak ispat etmeyi başarsak bile bu, tavuk mu yumurtadan çıkar, yumurta mı tavuktan sorusunu cevaplamamız için yeterli olmayacaktır.
öyleyse asıl sorulması gereken soru şudur: tavuk yumurtası nedir?