The Mandalorian'daki Luke Skywalker, Neden Alıştığımızdan Daha Karanlık Görünüyordu?
Uyarı: Spoiler içerir.
bazı izleyiciler luke'u biraz karanlık bulmuş, hatta sith'e benzetenler olmuş. kılıç stili, siyah cübbesi ve son droid'i force crush ile ezmesi yüzünden olsa gerek. yeni star wars expanded universe canon'una hakim değilim, ama eski canon üzerinden biraz luke'un "karanlık" olmasına değineyim:
eski jedi düzeni'nin sağ kalan son üyelerinden obi-wan ve yoda, jedi'ların bir şeyleri yanlış yaptığını fark ediyorlar. yoda, geçmişte asi tavırlarını beğenmediği qui-gon'un aslında kendisinden daha bilge olduğunu anlıyor. obi-wan tatooine'de, yoda ise dagobah'taki sürgünlerinde qui-gon'un ruhu ile sürekli iletişim içindeler. ölümden sonra bilinci koruma tekniğini de bu sürede qui-gon'dan öğreniyorlar (not: bu teknik geçmişte biliniyordu ama yıllar içinde iyice bürokratikleşmiş, mistisizmini kaybetmiş jedi düzeni tarafından unutulmuştu, qui-gon yeniden keşfetmiş).
yoda ve obi-wan, eğitecekleri yeni jedi'ın (luke ya da leia) farklı bir anlayışla eğitilmesinde hemfikir oluyorlar. böylelikle bu kişi üzerinden yeni bir jedi düzeni ortaya çıkarmış olacaklar. luke bu anlayışla eğitiliyor. fakat luke çok sınırlı bir eğitim alabiliyor. binlerce yıllık jedi tarihi ve bilgisi yok olmuş gitmiş, luke obi-wan ve yoda'dan dinleyebildikleriyle yetinmek zorunda kalıyor. ışın kılıcı tekniklerine dair bilgiler de artık yok, luke el yordamıyla ustalarından bir şeyler kapmaya çalışıyor. fakat olağanüstü yetenekli bir silahşör olduğu için ışın kılıcında gene de başarılı.
obi-wan ve yoda sahneden çıktıktan sonra luke onlardan aldığı temelin üzerine yeni jedi düzenini kendisi inşa etmek zorunda kalıyor.
obi-wan, coruscant'ta bir gece luke'a göründüğünde onun "eski jedi'ların sonuncusu değil, yeni jedi'ların ilki" olduğunu belirtmektedir. yani luke'un arayışı geçmişte değil, gelecekte olmalıdır. fakat geçmişe dair hatalardan ders çıkarılmadan, yani geçmiş bilinmeden, daha iyi bir gelecek de yaratılamaz. bu bağlamda luke, gerek kendi araştırmaları, gerek öğrencilerinden biri olan bir tarihçi sayesinde geçmişe dair epey bilgi topluyor. babasını karanlığa çeken hususları da zaman içerisinde öğreniyor. tüm bunları analiz eden luke, yeni düzene şeklini veriyor.
yeni düzende jedi'lar istedikleri yaşta eğitime başlayabilir. aşık olabilir, evlenebilir. lightning gibi "dark" güçleri gerektiğinde kullanabilirler. devletle ilişkileri nispeten gayrıresmi. coruscant'ta onlara yeni bir tapınak yapılıyor ama jedi'lar pek merkezde takılmıyorlar, galaksiye yayılıyor ya da yavin 4, ossus gibi gezegenlerdeki üslerinde daha rahat hissediyorlar. politikadan uzak duruyor, polis gibi hareket etmektense diyar diyar gezip adaletsizliklerle mücadele eden gezgin dervişler oluyorlar. güç'ü karanlık ve aydınlık olarak ayırmaktansa gri bir anlayışı tercih ediyor, iyi bir amaç için karanlığı araç olarak kullanmaktan çekinmiyorlar.
özetlersek, eski düzenin aşırı dikkatli, karanlık taraf hususunda aşırı korkak, çok düzenli, bürokratik ve kurallar içinde boğulmuş düzenine kıyasla nefes alan, yaşayan, hayatın içinde olan bir düzen var ortada.
ve bu jedi'lar daha badass, daha "karanlık" görünüyorlar haliyle. ama kesinlikle eski düzenden daha başarılı ve daha güçlü olduklarını düşünüyorum.
diziden küçük bir örnek: mando, grogu'yu ahsoka'ya vermek istiyor, ahsoka, mando kendisine yardım ederse kabul edeceğini söylüyor. mando da ona yardım ediyor. buna rağmen ahsoka sözünde durmuyor ve grogu'nun mando ile arasındaki bağ yüzünden karanlığa meyilli olduğunu, böyle bir kişiyi eğiterek risk alamayacağını söylüyor. malum, eski düzende jedi'lar bebeklikten alınır, eğitime adeta kuvöz içinden başlanır ki, öğrenci nereden geldiğini, ebeveynlerini bilmesin, arkadaşı, eşi dostu olmasın, kimseyle bağı olmadan, insanlığını kaybetmiş bir robot gibi olsun. paranoyanın ve aşırı disiplinin boyutları ortada.
oysa luke ne yapıyor? grogu'dan sinyali aldığı gibi x-wing'ine atlayıp onu buluyor, droidleri biçe biçe elemanları kurtarıyor, grogu'yu "kişisel bağları var" falan demeden kucağına alıyor, basıp gidiyor. az laf çok iş. başka sözüm yok hakim bey.