SİNEMA 8 Mart 2023
10b OKUNMA     377 PAYLAŞIM

Üç Renk Üçlemesiyle Bilinen Polonyalı Dahi Krzysztof Kieslowski'nin Hayatı

1970'ler, 80'ler ve 90'ların sosyal ve ahlaki temalarını araştıran belgesel, uzun metrajlı film ve televizyon filmlerinin önde gelen Polonyalı sinemacısı Krzysztof Kieslowski'nin hayatı.

kieslowski, varşova'da tiyatro teknolojisi okudu ve 1968'de polonya, lodz'daki devlet tiyatro ve film koleji'nden mezun oldu. film kariyerine, mezun olmadan önce polonya televizyonu için yaptığı zdjecie (the photograph) dahil olmak üzere belgeseller çekerek başladı.

ilk önemli filmi siyasetten vazgeçip eski duvar örme mesleğine geri dönen siyasi bir aktivistin öyküsü murarz'dı (1973, the bricklayer).

kieslowski, 1970'lerde, polonya sağlık sistemindeki sorunları ortaya çıkarmak için gizli bir kamera kullandığı szpital (1976, hospital) dahil olmak üzere, çoğu televizyon için birçok önemli belgesel çekti.

kısa belgeseli z punktu widzenia nocnego portiera (1979, from a night porter’s point of view), totaliter dünya görüşlerine sahip bir bekçiyi konu alır.

blizna (1976, the scar), kieslowski'nin ilk sinema gösterimiydi; polonya endüstrisindeki yönetim-emek ilişkilerine odaklandı.

sanatsal ifadenin sonuçlarını öğrenen, gelecek vadeden bir belgesel yönetmeni hakkında otobiyografik bir çalışma olan amator (1979, camera buff) ile dünya çapında dikkatleri üzerine çekti.

przypadek (1987, blind chance) ile anlatı denemeleri yaptı. (film, bir tıp öğrencisinin trene binmek için acele ederken hayatının alabileceği üç önemli yönün izini sürüyor.)

kieslowski'nin, ailesini hayatlarını sürdürürken izleyen ölü bir avukatın öyküsü olan bez konca (1985, no end), krzysztof piesiewicz ile uzun süreli bir yazarlık işbirliğinin başlangıcı oldu.

kieslowski'nin piesiewicz'le birlikte yazdığı dekalog (1988–89, decalogue), on emir'den ilham alan ve polonya televizyonu için yapılmış bir diziydi.

10 saatlik bölümlerin her birinde bir emre odaklanırken; emirler açıkça adlandırılmadığı için seyirci olay örgüsündeki ahlaki veya etik çatışmaları belirlemeye davet ediliyordu.

dizi, tüm konsptiyle 1989 venedik film festivali'nin en önemli parçası olarak gösterildi ve modern bir sinema şaheseri olarak kabul edildi.

bölümlerden ikisi uzun metrajlı filmlere genişletildi: krótki film o zabijaniu (a short film about killing) ve krótki film o milosci (a short film about love), her ikisi de 1988'de gösterime girdi.

la double vie de véronique (1991, the double life of veronique) ile eleştirmen övgülerinin yanı sıra ticari başarı da geldi.

kieslowski ve piesiewicz'in sonraki ortaklıkları, üç renk üçlemesi/the three colours trilogy, fransız bayrağının renklerini temsil ediyordu: bleu (1993, blue), blanc (1994, white) ve rouge (1994, red); sırasıyla özgürlük, eşitlik ve kardeşlik temalarına odaklandılar.

filmler birkaç ay arayla gösterime girdi ve her biri kendi başına bir film olarak görülebilse de bütünüyle tek bir hikâyeye hizmet edecek şekilde tasarlandılar.

insan ilişkilerinin kırılganlığına odaklanan tema, mavi'deki yalnız uyanıştan ortaya çıktı ve kırmızı'daki sembolik aydınlanmayı sağlamadan önce beyaz'ın acımasız mizahına nüfuz etti.

kieslowski, red için en iyi yönetmen dalında akademi ödülü'ne aday gösterildi.

kieslowski sürekli olarak film yapımcılığını bıraktığını duyururdu. bununla birlikte, öldüğü sırada, o ve piesiewicz, dante'nin the divine comedy / ilahi komedya'sının bölümlerine dayanan yeni bir film üçlemesi üzerinde çalışıyorlardı.

piesiewicz sonunda 21. yüzyılın ilk on yılında çekilen üç bölümün de senaryolarını tamamladı.

kieslowski, alman film yapımcısı tom tykwer tarafından yönetilen heaven (2002) adlı filmin ortak yazarlığını yaptığı için övgüler aldı.

diğer filmler; danis tanovic'in yönettiği l'enfer (2005; cehennem); ve stanislaw mucha'nın yönettiği nadzieja (2007, “araf”).

kieslowski, film okulunun son yılı olan 21 ocak 1967'de ömür boyu aşkım dediği maria (marysia) cautillo ile evlendi.

marta (d. 8 ocak 1972) adında bir kızları oldu ve ölümüne kadar evli kaldılar.

kieslowski, avrupa'nın en etkili yönetmenlerinden biri olmaya devam ediyor ve eserleri dünyanın her yerindeki üniversitelerdeki film dersleri araştırmalarına dahil ediliyor. 1993 tarihli kieslowski on kieslowski kitabı, danusia stok'un röportajlarına dayanarak hayatını ve çalışmalarını kendi sözleriyle anlatıyor. ayrıca, krzysztof wierzbicki'nin yönettiği krzysztof kieslowski: ı'm so-so (1995) adlı biyografik bir filmin konusudur.
kitap

kieslowski, emekli olmasının üzerinden iki yıldan kısa bir süre geçtikten sonra 13 mart 1996'da 54 yaşında açık kalp ameliyatı sırasında kalp krizi geçirerek öldü.

varşova'daki powazki mezarlığı'na defnedildi. mezarında, dikdörtgen bir boşluk oluşturan iki elin baş ve işaret parmaklarından oluşan bir heykel vardır.

kaynak: cılture.pl