Ülkelere Göre Başlıca Avrupa Tribünleri
sırbistan tribünleri
balkan tribünlerinin içinde en gaddar tribünlere sahiptirler. sırbistan diyince iki tribün göz önüne çıkar ve aralarında ölümcül bir rekabet vardır; partizan ve kızılyıldız.. bu iki tribün arasındaki rekabet çok eskiden gelir ve politik gerekçelere dayanır; kızılyıldız belgrad şehrinin kuzeyi ve kraliyet kısmını temsil ederken partizan tribünü güneyi ve halk kısmını temsil eder aralarındaki rekabetin orijinali buradan gelmektedir. sırbistan tribünlerinin en önemli özelliği derbilerin neredeyse yarı yarıya oynanmasıdır bu denli birbirinden nefret eden ve sert mizaçlı iki tribüne göre böyle maçlarda karşılıklı olayların sayısı azdır.
ayrıca sırbistan tribünlerini diğer avrupa tribünlerinden ayıran en önemli özelliği ciddi anlamda mafya yuvası haline gelmesidir tribünlerin.
başlıca sırp tribünleri:
partizan
zvezda tribünlerine oranla içinde birçok grup barındırır ve bu grupların hepsinin barışık olduğu bir zaman aralığı olmamıştır. karmaşık yapıda tribün yapısına sahiptirler grobari(mezarcılar) en bilindik ve en ünlü taraftar grubudur. grobari’nin akabinde zabranjeni(yasaklılar) grubu gelmektedir. bu iki grup arasında yıllarca büyük kavgalar dönmüş kundaklamadan tecavüze kadar birbirlerine zarar vermeye devam etmişlerdir daha sonrasında diğer ara gruplar olan alcatraz ve south family aracılığıyla partizan tribünlerine kısmi barış gelmiştir ama mafya partizan tribünlerinin peşini bırakmamıştır. grobari grubunun iki lideri birden birer sene arayla sırp mafyası tarafından infaz edilmiştir bu durum tribüne gençlerin gelmesini engellemiş ve gruplar arasında tekrardan huzursuzluklar çıkmıştır. en sonki zvezda derbisinde grobari grubunun kan kaybetmesinden fırsat bilen juzni front grubu mafya desteğiyle yurt dışından lisanslı boksörler getirtmesine rağmen grobari grubu tarafından soyulup üryan bir şekilde tribünden dışarı atılmaktan kurtulamamıştır. her ne kadar bu olay partizan tribünleri arasında güven tazelese de zvezda tribünlerinin günümüzde gerisindedirler ve bana kalırsa avrupanın en potansiyelli tribünü olmasına rağmen bu potansiyellerine asla ulaşamayacak kadar derin yaralara sahipler.
efsane zvezda deplasmanı:
crvena zvezda
son 5 yılda istikrarını koruyup partizan tribünlerinin önüne geçmişlerdir aynı zamanda klüp bazında da hem basketbol da hem futbol da ciddi başarılar yakalamışlardır bu süreçte.. zvezda tribünlerinin partizan tribünlerine göre en önemli avantajı net bir amiral tribün grubuna “delije” ye sahipler. bu sayede sırp milli takımının maçlarında daha organize olup en önde maçı takip edebiliyorlar. ülkemizde en son istanbul'da galatasaray basket deplasmanına yasaklı olmasına rağmen gelip aralarından bir kişinin ölmesiyle (marko ivkovic) tanınmışlardır. korkusuz tribün yakıştırması yapılabilecek bir tribündür. zvezda tribünleri deyince bir isimden bahsetmesek olmaz; ivan bogdanov(korkunç ivan) ;
kendisi dünya çapında en ünlü holigan olarak bilinir. italya’da oynanan italya sırbistan maçları öncesi ve maç sırası sırp taraftarların çıkardığı olaylarda başrolü üstlenmiş ve adete holiganlık resitali sunmuştur. kendisi maçtan sonra dönerken otobüsün bagajında yakalanmış ve 5 sene yurt dışı yasağı yemiştir.
almanya tribünleri
almanya tribünleri özellikle 80-90'lı yıllarda belkide avrupa'daki en şiddetli tribün olaylarının yaşandığı ülke idi ve bu şiddetin temelinde tribüncülük, holiganlık maskesi altında politik gerekçeler yatıyordu. özellikle 45 sene komünizm ile sovyet boyundurluğunda kalmış olmanın oluşturduğu ters psikoloji ile sağcı doğu almanya tribünleri bu tür olayların başını çekiyordu. bu politik gerilimin tribünsel anlamda tavan yaptığı sene 1999 bieberer berg caddesi olaylarıydı.. olay bir maçtan çok bildiğin ülke içi iç savaş psikolojisindeydi ve o gün ülke içinden birçok tribün sadece kavga etmeye-savaşmaya oraya gelmişti hatta birçok tribünün yurt dışından dost olan grupları da oradaydı... bir tarafta offenbach ve leverkusen tayfaları başı çekerken diğer tarafta mannheim ve dostları magdeburg tayfası başı çekiyordu. almanya da polisin silaha bu kadar başvurmak zorunda kaldığı bir olay daha yaşanmamıştır. daha sonrasında 2000'li yıllar sonrası almanya devletinin güçlenmesi ve birçok holigan gruba işlemler yapılmış ve almanya'da holiganizm yerini yavaş yavaş ultras kültürüne bırakmıştır. günümüzde alman tribünleri ultras kültürü etkisi altında ve belli bir düzen içinde meşale, sis ve kareo bakımından iyi işler çıkarmaktadır.. ayrıca diğer ülkelerden farklı olarak 50+1 kuralı vardır alman fedarasyonunda.. bu kurala göre en üst iki ligdeki kulüplere en az yüzde 50 oranında taraftarlar sahip olmalı.
güçlerine göre sırayla almanya tribünleri:
dynamo dresden
almanya’da en sert ve güç bakımından en çok korkulan tribünüdür. hala doğu almanya psikolojisinin etkisinde kalmış tribün gruplarının %90'ı sağcı ve faşist düşüncelerle hareket etmektedir. her gittikleri deplasmanda olay çıkartırlar ve özellikle tribünsel rakipleri frankurt deplasmanlarında frankurt tribünlerinin içindeki türk nüfus yoğunluğundan dolayı “ihr seid alle dönerverkaufer(hepiniz döner satansınız)”diye kendilerince dalga geçerler. iç sahada 3. ligde olmalarına rağmen 32 bin kişilik stadı tamamen doldururlar ve tezahürat bakımından en gürültülü tribünlerden birine sahiptirler. horde zla- red koas zwickau ve austuria wien taraftar gruplarıyla dostlukları vardır.
eintracht frankurt
almanya’nın belki de en istikrarlı en iyi tribünü olabilir. kozmopolit bir yapıya sahip olmaları nedeniyle bir dresden tribünleri kadar mevzu bakımından tamamen sağlam olmasalar da yaptıkları deplasman ve iç saha tribünü açısından almanya’da ilk sırada gelirler.. olaydan kaçınmayan organize birden fazla taraftar grubuna sahipler. waldhof mannheim ve basel tribünleri ile dostlukları vardır (şeytan üçlüsü/teufels dreieck)
darmsdat baskını:
hansa rostock
bir diğer ırkçı doğu almanya tribünü; tıpkı dresden gibi 3.lig de olmalarına rağmen her maç stadı doldururlar. almanya’da ayıplı tribün olarak da bilinirler özellikle yahudilere ve siyahi futbolculara karşı defalarca ırkçı gösterilerde bulunmuşlardır. tribün olarak en önemli özellikleri ne kadar kişi tribüne girdilerse hepsi ayaktadır oturanlara şiddet uygularlar o derece tutucular tribün konusunda. bu durum deplasman tribünlerinde de geçerlidir.
st. pauli
30 bin kişilik bir semt takımı olmalarına rağmen özellikle babelsberg, karl ziess jena tribünlerinin dahi önünde sol görüşlü kimliğiyle öne çıkmaları onları dünya çapında popüler bir tribün yapıyor. antifa tribün kültürünün dünyadaki en dik duruşlu öncülerindendir kendileri. seveni kadar sevmeyeni daha çoktur; özellikle doğu almanya tribünleri her zaman kendilerine zecken(kneeler) derler ama kendileri bu duruma içerlemez hatta fakirlikleriyle gurur duyduklarını ifade eden besteler yaparlar. bochum ve bayern münich tribünleriyle dostlukları vardır.
dortmund
almanya'nın ruhr havzasının işçi sınıfı taraftarlarının oluşturduğu iç sahada 80 bin kişiyle ve amatör branşlarında yakaladıkları kalabalıkla ünlü taraftarlardır. 25 binlik ünlü sari duvar kale arkası ve yaptıkları koreolar en çok öne çıkar özellikleri kendi tribünü içinde sürekli sağcı-solcu; ultras-hooligans kavgalarıyla meşhurdurlar eski bir grup olan sağcı borussen front grubunun dağılması ve desperedos grubunun devlet tarafından fişlenmesinden sonra the unity grubu ağırlığında ılımlı bir tribün politikasına sahipler.
yunanistan tribünleri
ülkemiz tribünlerine en benzeyen tribünlerdir malum komşu tribünler sadece bizden bir iki tık daha fazla anarşistler ve yunanistan devleti halkı üzerinde güçlü bir devlet olmadığı için 2018 yılında bile hala daha yunanistanda saha içi ve saha dışı birçok olay olmakta ve özgürce meşale kullanabilmektedirler. yaralayıcı meteryal kullanmaktan çekinmeyen bir yapıları vardır. yunanistan'da tribün çekişmeleri genellikle atina(bulgarlar) ve selanik(arnavutlar) şehir takımları arasında geçer; olympiakos-panathinaikos ve aek atina kısmını oluştururken paok-aris ve iraklis selanik kısmını oluşturur.bu iki şehir taraftarları hem kendi içinde hem karşılıklı şiddetli kavgalar ederler.
başlıca yunan tribünleri:
paok
selanik şehrinin hatta yunanistan’ın en sert en deli dolu tribünüdür. en önemli taraftar grubu gate4'tür. paok tribünü gücünü sokaktan ve varoşluktan alıyor desek yanılmayız zira diğer taraftar gruplarına oranla yüksek oranda ekonomik durumu kötü taraftar içerir ve selanik sokaklarında sürekli iraklis ve aris’in aksine paok yazıları vardır duvarda. sırbistan’dan partisan tribünüyle dostlukları vardır. paok tribününün en önemli özelliği yaptıkları çılgın deplasmanlardır. ülkemizde özellikle kadıköy deplasmanlarından sonra baya ünlenmiş kadıköy'de fener taraftarlarını dumur etmişlerdir. en çekinilen yunan tribünüdür. kendilerine en büyük düşman gördükleri klüp olympiakos'tur.
panathinaikos
özellikle basketbol tribünleriyle nam salmışlardır. oaka denen salonda 20 bin kişi yaptıkları şovlarla bilinir. paok gibi işin kavga tarafında değil de tribün ve tezahürat anlamında yunanistan’ın en iyi salon tribündür.ayrıca besteleri en iyi olan tribündür özellikle "horto magiko" bestesi dünyanın en iyi bestelerinden biri olarka kabul edilir. gate 13 en bilindik taraftar grubudur. paok gibi en sevmedikleri klüp bir diğer atina ekibi olympiakos'tur.
olympiakos
yunanistan’ın son zamanlarında açık ara en iyi takımı olmasının yani sportif başarının getirdiği dezavantajlar nedeniyle tribünsel açıdan erozyona uğramışlardır. yunanistan'da özellikle takımlarının hakemler sayesinde aldıkları puanlar neticesinde oluşan nefretin ilgi odaklarından biri de kendileri olmuştur. yunanistan tribünlerinin neredeyse tamamına yakını aynı sebepten gate7(olympiakos'un en önemli taraftar grubu)den nefret eder. ezeli rakipleri paok’un partizanla dostluğundan sonra diğer bir sırp grup delije ile dostluk geliştirmiş ve ortodoks kardeşler lakabını almışlardır.
iraklis
diğer bir selanikli taraftar grubu; aykırı görüşüleri sol düşünceleriyle tanınırlar. kendilerini yunanistan ve selanik’e ait değilde makedonya'ya ait görürler. en eski yunan tribünlerinden biri oldukları için gries yani kocakarılar lakabına sahiptirler. özellikle yaptıkları motorsikletli deplasmanlarla dikkat çekerler. gate10 en önemli taraftar grubudur.
polonya tribünleri
avrupa'nın en çok kavgayı seven tribünleri polonya'dadır. polonya’da birçok taraftar grubunun dövüş okulu vardır ve hobi olarak dövüşürler. fiziksel bakımdan diğer avrupa ülkelerine göre çok avantajlılar. bu yüzden tcf dövüşlerinde sürpriz olmadığı sürece polon bir taraftar grubu galip çıkar. polise karşı 0 toleranslı tribünlerdir iki tribün kavga ederken polis araya girerse aralarındaki mevzu ne olursa olsun birleşip polise dalarlar. polonya'daki tribün gruplarının %80'i sağ görüşlü ve neo nazidirler. ayrıca diğer avrupa tribünlerinden farklı olarak tribün mevzuları futbol odaklı değil diğer amatör spor branşlarına da en az futbol kadar ilgi gösteriyorlar..
başlıca tribünleri:
legia warszawa
avrupa da tarz olarak en beğendiğim tribündür.özellikle koşul farketmeksizin uefa’ya karşı en sert tepkileri göstermiş tribünlerdir.kale arkalarında yaptıkları meşaleli koreolar efsanedir.
başlıca taraftar grupları white legion , teddy 95 ve zyleta(jilet)dır. en ünlüsü zyleta ismini zamanında tribünün arka kısmına verilen jilet reklamından almaktadır. zyleta grubu her maça trafik kazasında hayatını kaybeden efsanevi futbolcuları kazimierz deyna pankartıyla gider. liderliklerini staruch yapmaktadır.
wisla krakow
polonyanın en tehlikeli tribünüdür.sık bıçak kullanımı nedeniyle diğer tüm taraftarlar tarafından dışlanırlar. "takımımız için ölmeyi değil öldürmeyi göze aldık" mottosundadırlar. en önemli taraftar grubu sharks'tır.ayrıca diğer takımlardan farklı olarak polisler kurmuştur bu takımı ve tarihlerinde birçok cinayete karışmış eli kanlı taraftar grubu olarak bilinirler polonyada.
lech poznan
özellikle polonya futbolunun avrupada yükseldiği dönemlerde poznan takımının başarılı bir grafiği olmasından dolayı yurt dışında en çok tanınan polon tribünleridir. demir yolu işçilerinin kurduğu takımdır ve diğer taraftar grupları kadar kalabalık olmasada az öz bir gruba sahiptir. krakow'dan farkı bıçak ve yaralayıcı madde kullanmayı sevmezler fakat tfc dövüşlerinde genelde birinci poznan grubu olur fakat genel kanının aksine polonya’da krakow ve legia’dan sonra gelen tribündürler.
poznan legia olayları:
widzew lodz
polonya'nın en eski tribünlerinden ve zamanının açık ara en iyi tribünüydüler fakat günümüzde özellikle son 10 yılda üstteki 3 tribünle girdiği kavgalardan ağır yaralar alıp pankartlarını kaptırınca günden güne eriyen bir tribün haline dönüştüler. yine de sahip oldukları semt kültürü ve potansiyel bakımından hiçbir zaman hafife alınmayan ve çekinilen bir tribündürler.