İNTERNET 8 Eylül 2021
14,6b OKUNMA     421 PAYLAŞIM

Web Siteleri Clickbait Yöntemiyle Okurları Tuzağına Nasıl Düşürebiliyor?

Neden clickbait olduğu belli olan haberlere dayanamayıp tıklarsınız? Sosyal medya gönderileri sizi nasıl tuzağına düşürüyor? İşte bir algı yönetimi uzmanından clickbait mevzusunun işleyiş şekli.
iStock

sevgili dostlar, internet denilen türlü fitne fesat ve fücuratın olduğu alemde "neden tüm gün internette dolaşmama rağmen maymun gibi önüme atılan her linke tıklamaktan nefessiz kalıyorum? neden ben bu kadar safım?" diye dövünüyorsanız süpermen imdadınıza yetişti. birazdan okuyacağınız yazıda siz ve tüm insanlık, internet aleminde türlü türlü bataklıklara nasıl düşürülüyor ve beyniniz hangi yöntemlerle ele geçirilip baş parmağınız isteminiz dışında ki sitelere tık tıklatılıyor öğreneceksiniz.

bu yazıyı kendi açtığı rezil sitesine tık çekmek için okuyacak olanları da yazının içine gizlediğim viking lanetine karşı uyarmak isterim. bu yazıdaki bilgileri normalde kimsenin okumaması gereken rezil sitesine zavallı insanları çekmek için kullanacakların valhalla'nın en soğuk yerine atılacaklarını da bilmeleri gerekir.

evet başlıyoruz "ilm -i- tıklama" ve "simya-ül-websitesi" inceliklerine

öncellikle tıklama tuzakları beyninizin doğuştan gelen zayıflıklarını kullanır. davranışsal psikolojinin tüm kara ciltli kitapları bu tuzakları hazırlamak için gizli kütüphanelerinden çıkarılıp ince ince hatmedilmiştir.

beyninizdeki bu açıkların en önemlisi tatmin olma isteğidir. örneğin siz üç yaşında şirin bir veletken karnınız acıktığı anda veya altınızı kirlettiğiniz durumda hemen çığlığı basardınız. çünkü beyniniz daha gelişmemiş olduğu için dürtüleriniz anlık işliyordu ve sabır denen beceri semtinize uğramamıştı. zaman içinde büyüyüp serpildikçe hem beyniniz gelişti hem de aileniz ve toplum size zevklerinizle isteklerinizi ertelemeyi öğretti. buna da büyümek denildi. ancak şu an yaşınız "eşşek kadar" bile olmuş olsa da üç yaşındaki beyninizin o ilkel durumu hala derinlerde durmakta. onu kontrol edebiliyor olmanız ortadan kalktığı anlamına gelmiyor. işte bu aç gözlü tatmin olma dürtünüz internet üstünden tatlı tatlı kaşınmakta ve buna dijital manipülasyon denilmektedir.

beyninizdeki bu açığı yaramaz ve haylaz bir maymuna benzetebiliriz. bu maymun bir türlü tatmin olmamakta sürekli yeni hazlar yaşamak istemekte, her şeyi sürekli merak etmekte ve ormandaki tüm muzları verseniz de bir türlü tatmin olmamaktadır. beyninizin içindeki bu arkadaşa "tatminsiz maymun" adını verebiliriz. "aman hocam benim beynimde maymun falan yok" deme arkadaşım. sende de var, bende de var. maymundan kaçış yok, paketimizin içinde geliyor. peki tıklama tuzakları bizim maymunu nasıl yoldan çıkarıyor, bir bakalım...


taktik uno: insanlarda güçlü duygular oluşturmak

amerikalı psikoloji profesörü jonah berger abimiz oturmuş ve internet üstünde tıklanma rekorları kıran ve gavurca "viral" adı verilen içerikler hangi temaları kullanıyor incelemiş. buna göre internet üstünde paylaşım rekorları kıran her tür içerik şu ana temaları içeriyor:

kaygı, öfke, neşe, heyecan, ilham, sürpriz.

yani sevgili dostum, gördüğün zaman can evinden vurulduğun ve arkadaşlarınla paylaşmak için nefes bile almadan harekete geçtiğin her tür içerik yukarıdaki olguların ya birini ya da kokteylini içeriyor. şimdi yukarıdaki formüle göre bir tıklama tuzağı başlık oluşturalım.

örneğin kaygı duygusunu kullanalım: "hepimizin evine giren su damacalarının içinde bulunan dihydrogen monoxide maddesinin bebekler üzerindeki etkileri nelerdir?"

yeni doğmuş bir bebeğin olsa böyle bir haber başlığına tıklar mısın yoksa "boş ver yeaa bana ne" mi dersin? lütfen doğru cevap ver.

evet gelelim ikinci taktiğe: zihinlere merak uyandıran virüsler sok

insan meraklı bir varlıktır hatta merakından cennetten bile kendini kovdurmayı başarmıştır.

eğer gözünüzün önüne merak uyandıran bir haber başlığı düşerse mantıklı beyniniz size "bunu açmayalım, muhtemelen boş beleş bir olaydır" dese bile, bir kere merak fitnesine düşen minnak maymununuz sizi rahat bırakmayacak ve o linke tıklatana kadar sizi parmaklayıp duracaktır.

örneğin leziz bir pizza resmi koyup altına "pizza hakkındaki 19 gerçeği okuduktan sonra bir daha ağzınıza bile koymak istemeyebilirsiniz" türü meraklatıcı katsayısı yüksek haber beyninizdeki maymunu delirtecektir.


gelelim üçünü taktiğe: yani beklenti açığını kullanmaya

duygusal ve merak oluşturan bir paylaşım başlığını okuduktan sonra otomatik olarak "acaba linki açtıktan sonra edineceğim bilgiler, beni gerçekten de şok eder mi" beklentisine girersiniz ve beklenti otomatik olarak dopamin salgılamanıza neden olur.

insana zevk veren sonuç değil beklentinin kendisidir. örneğin bir restoranda ilk defa deneyeceğiniz tereyağında kızarmış karides yani "crevettes au beurre" yemeğinin kokusu sizi onların kendisini lüpletmekten daha fazla heyecanlandırır ve masada vecd haline girmenize sebep olur.

evet, kısacası gün içinde kendinizi saçma sapan sitelerde bulmanızın sebebi olan minik maymununuzu delirten taktiklerden birkaçı bunlar.

tabi manipülasyon sadece internet üstünden değil günlük yaşamınızda da olmakta. bu konularda bilgili olmanız dertsiz başınızı bir çok beladan ve dolu cebinizi boşaltılmaktan koruyacaktır. bu sebeple eğer hala olmadıysanız bu büyük hatanızdan hemen tövbe edip youtube kanalıma abone olmanız ve oradaki türlü videolarda bu tür taktikleri öğrenmeniz yaşamınızda büyük konfor sağlayabilir.

aramaya üşenenlere, işte linki:


sevgilerimle...