Yaşlanma ve Ölümümüzün Sebebi Ardındaki Bilimsel Veri: Hayflick Limiti
insanın somatik hücreleri bölünür. yaklaşık 40-60 bölünmeden sonra hücreler bölünmez ve ölür. bu sürecin adı hayflick limit olarak adlandırılır. hücre bölünmesinin durması, üretimin durması olacağından organizmaya yaşlanmayı ve ölümü getirir. bazı türlerde bu hayflick limiti 20-25 iken galapagos kaplumbağalarında 125 bölünmeye kadar çıkabilir.
dolayısıyla hayflick limit ile ömür arasında pozitif korelasyon olduğu düşünülmektedir.
Somatik hücre: Çok hücreli bir organizmada, üremeyle ilgili olan gamet, germ hücresi, gametosit veya farklılaşmamış kök hücre dışındaki diğer tüm hücrelere verilen isim.
limit yükselirken insan yaşlanır. bilim adamları şu soruya cevap aramışlardır: hangi kaynak hayflick limitine sebep olur?
kromozom, telomer ve telomeraz.
yaşlanmanın ve sınırlı ömrümüzün en temel sebebidir hayflick limit
daha bilimsel olmak gerekirse hücre bölünmesi durana kadar normal bir hücre populasyonunun bölünme sayısını ifade eden bilimsel terim. türkçe’ye pek de değişmeden hayflick sınırı/limiti olarak geçmiştir.
deneysel veriler, telomerlerin her hücre bölünmesinde bir miktar kısaldığını ve belli bir kısalığa geldiğinde ise hücre bölünmesinin durduğunu göstermiştir. bölünmenin durması ise hücre yaşlanması ve ölümüyle sonuçlanmaktadır.
hayflick limitinin isim babası amerikalı bir anatomist olan leonard hayflick’tir. insan fetal hücreleriyle yaptığı çalışmada, kültüre edilen hücrelerin en fazla 60 defa bölündüğünü, bu sayıdan sonra ise bölünmenin durduğunu göstermiştir.
her sağlıklı insan hücresi için geçerli olan hayflick limiti, sadece kanser hücrelerinde görülmez. ondan sebep kanser hücreleri, kaynak ve konakçı bulduğu müddetçe bölünmeye devam ederler.