- öncelikle bir iş planınız olmalı. ürün ya da hizmet olarak ne üreteceğiz? ne satacağız? kime satacağız? hangi kanaldan satacağız? bu mal ya da hizmetin pazar büyüklüğü nedir? pazardaki diğer oyuncular kimler? pazardan ne kadar pay alabiliriz? hazırda bekleyen müşterilerimiz var mı?

- yapacağınız iş yasal mı? öncelikle bunu bir araştırın. yasal mı derken insanımızda uyuşturucu satmayacağım sonuçta neden yasal olmasın ki gibi bir algı var. bazı işleri gerekli yasal mevzuata uymadan ve gerekli sertifikasyonu sağlamadan yapmak yasal değildir. misal: kariyer.net gibi bir site açmak istiyorsanız, işkur'dan izin ve yetki almanız gerekiyor.

- bir yazılım projesi için bir şirket kuracaksanız. şirketinizi resmileştirmeden önce öncelikle ürünü ortaya çıkarın. şirket kurmak şirketin tipine göre 1 ila 10 gün arasında zaman alan ve muhasebecinizin yürüttüğü basit bir iştir. şirket kurmak önemli değil önemli olan ürünü ve iş planını kurmak. elinizde ürün olmadan şirketi kurarsanız, giderleriniz hemen gitmeye başlamış olur.

-
 kesinlikle ve kesinlikle şahış şirketi ile ticarete atılmayın sermaye şirketi ile ticarete atılın. aradaki fark şudur. mesela 20 bin tl sermayeli bir sermaye şirketi kurdunuz. bu şirket kendi başına bir kişi sayılır. sizin bu şirketten sorumluluğunuz da sadece 20 bin tl'dir. onu da ilk gün kasasına koyarsınız, iş biter. aksi durumda şahış şirketi denilen şekilde ticaret yaparsanız tüm mal varlığınız ile sorumlu olursunuz. batmak üzere işe girmeyin tabi ama bir çıkış planınız olsun.

- yapılan sözleşmelerde mümkün olduğunca şahsi kefalet vermeyin. sözleşme imzalarken şirket kaşesi üzerine atılan imzalar şirket adına atılmıştır. kaşe üstüne atılmayan imzalar ise (açığa atılan imzalar) sizin kendi adınıza atılmıştır. sizi yine kendi mal varlığınızla sorumlu hale getirir. açığa imza atmayın. şahsi kefalet verdiğiniz yerleri, şahsi sorumluluk aldığınız sözleşmeleri minimum sayıda tutun, kayıt altında tutun, sözleşmelerin işi bittiği zaman fesh edip ilgili kurumdan ibraname alın.

- önemli sözleşmeleri bir avukat'a danışmadan imzalamayın. avukata verilecek 1000 tl'den kaçarken, 100 bin tl zarar edebilirsiniz.

- peşin alıp, vadeli satmayın. aradaki fark ne kadar fazla olursa olsun zarar edersiniz.

- bir ortaklığa girecekseniz; herşeyi yazıp, imzalayıp öyle girin. çok aceleniz olabilir ama yine de her şey yazılı olmadan işe başlamayın. sözler unutulur. sözleşmeler baki kalır.

- maliyetlerinizi minimumda tutun. ihtiyacınız olmayan hiç bir şeyi almayın. evdeki kullanmadığın laptop, usb sürücü vs. işte kullanılabilir. şuraya da bir dolap koysak çok şık durur diye gidip dolap alırsanız, 2 ay sonra söker çöpe atarsınız.

- bir tadilat yapılacaksa kendiniz yapmaya çalışın. en son çare usta tutun. duvara matkapla 2 delik açmak için usta çağıracaksanız yakında batarsınız.

- tırı vırı şeylere para harcamayın. özellikle şirket daha yeni kurulmuşken eşantiyon malzemesine para vermeyin. yeni kurduğu şirket için şirket logolu bloknot, ajanda bastırıp kendisi kullanan pek çok arkadaşım oldu.

- reklam tanıtım önemli tabi. şirketinizin adını duyurun. ama doğru kanalları kullanın göt kadar yazılım şirketi kurup, televizyon reklamı vermeyin. insanları irite eden spam mail ve sms göndermeyin.

- iyi bir muhasebeciniz olsun. piyasaya göre 300 tl fazla para verin ama işinizle ilgilensin.

- en önemlisi: democulardan uzak durum. democular sizden bedava hizmet almak isteyen çakal müşterilerdir. sizinle büyük çapta ticaret yapacaklarını vadederek sizden belli bir adet/süre için ücretsiz iş yapmanızı isterler. bu insanlara ücretsiz iş yapmayın. sizinle asla demo/test dönemi sonrasında çalışmayacaklar. hayal kurmayın. her işin bir maliyeti ve bir fiyatı vardır. ücretsiz iş yapılmaz. bunu söylemekten de utanmayın.

- paranızı istemekten utanmayın. alacaklarınızı vadeleri geldiğinde ve geçtiğinde mutlaka müşterilerinize kibarca hatırlatın.

- düşük performanslı çalışanları finanse etmeyin. bir kişi yaptığı iş ile giydirilmiş ücreti kadar şirkete para getirmiyorsa yollarınızı ayırın. herkesin iyiliği için.

hiçbir siki begenmeme timi hakkında özel bölüm

ne yaparsanız yapın, yaptığınız işi küçük görüp, acımasızca eleştirecek insanlar vardır. bu insanlara asla kulak asmayın. bu adamlar zaten hiç bir siki begenmezler. misal türkiyenin en büyük perakende magazalar zincirini kursanız. 2500 magazanız olsa. adamlar dandik ürün satan şubeli bakkal falan diye ad takarlar.

vergi meselesi hakkında özel bölüm

- verginizi ödeyin. sgk ve vergi konusunda tüm diğer borçların üstünde bir yasal sorumluluk içerisindesiniz. mesela yukarıda örneğini verdiğimiz gibi 20 bin tl sermayeli bir sermaye şirketi kurdunuz diyelim herkese karşı sorumluluğunuz 20 bin tl'dir, devlet hariç. devlet kendi alacağı açısından sizi sınırsız sorumlu kabul eder. kanunda çok nettir mesela babanın borcu için oğula gidilemez ama devlet gider. ticarette herkes birbirine takar, devlet herkese takar.

- verginizi ödeyin dediysem, ödeyebileceğinizin minimumunu ödemeye çalışın, vergi vermeyin demiyorum. vergi kaçırmak suçtur. vergiden kaçınmak ise insan hakkıdır. minimum vergi nasıl ödenir?

kimseye faturasız iş yaptırmayın. zaten piyasada çok yanlış bir uygulama var.

misal bir ürünün fiyatını soruyorsunuz size diyorlar ki "100 tl, fatura isterseniz o zaman artı kdv olur".

bunu size teklif eden adam matematik bilmeyen biridir, hemen kdvli fiyatı kabul edin.

malı faturasız almayı tercih ederseniz size o malın maliyeti 100 tl olur

aynı malı faturalı 118 tl'ye alırsanız, 18 tlsini kdv'den 20 tl sini gelir vergisinden, 15 tl sini stopajdan düşersiniz, size maliyeti 65 tl olur.

tüm harcamalarınız için fiş/fatura alın. ailenize, çevrenize, sülalenize fatura bilgilerinizi verin. herkes sizin için fatura toplasın. çoğu işe yaramayacaktır. fakat kullanabileceğiniz faturalar çıkacaktır.

- vergi kaçırmayın. naylon fatura sakın kullanmayın. vergi dairesinde çalışan arkadaşlarım var. naylon fatura olayı genellikle 5 ila 10 yıl içinde patlar. 10 sene çal(ış)ıp biriktirip, 10. yılda vergi dairesine verirsiniz.