SAĞLIK 7 Eylül 2020
32,7b OKUNMA     551 PAYLAŞIM

Yeni Koronavirüs SARS-CoV-2'nin Doz Miktarına Göre Etki Göstermesi

Kaliforniya Üniversitesi bulaşıcı hastalık profesörü Monica Gandhi'nin yaptığı araştırma sonucunda; yeni tip koronavirüsün insan vücudunda gösterdiği etkinin, doz miktarıyla birebir ilişkili olduğu sonucu ortaya çıkmış.

makalenin başlıca konuları;:

- sars-cov-2'nin bulaşma miktarı
- yoğunluğu ve hangi yollarla daha fazla bulaştığı.
- maskenin virüse karşı sağladığı koruma ve maskenin asemptomatık olguları yükseltmesi

benim dikkat çekmek istediğim konu ise virüsün, herhangi bir hastada maruz kaldığı doz miktarına göre etki göstermesi durumudur. ama yine de makaleyi tamamen çevirdim.

gelelim makaleye;

- maskeler, enfekte insanların öksürürken veya konuştuklarında çevreye püskürttükleri virüs miktarını azaltarak sars-cov-2'nin yayılmasını yavaşlatır. laboratuvar deneyleri, hastaneler ve tüm ülkelerden kanıtlar, maskelerin virüsün yayılma miktarını azalttığı konusunda hem fikirdir.

- hükümetler ve iş yerleri tavsiye veya görev olarak maske kuralı getirdi. meslektaşlarım ve ben; çoğu insanın maske taktığı yerlerde enfekte olma oranının az olduğunu, ayrıca virüsün sebep olduğu hastalık olasılıkların çok daha düşük olduğunu fark ettik. görünüşe göre insanlar maske taktıklarında daha az hasta oluyorlar.

- bir maske taktığınız zaman - hatta bir bez maske - düşük ihtimal de olsa koronavirus'e karşı düşük miktarda doza maruz kalabiliyorsunuz. koronavirus'ü kullanarak hayvan modellerinde gerçekleştirilen son deneyler ve viral araştırmada; virüsün dozuna göre, maske takan kişiler eğer virüse maruz kaldıysa, maske takmayan kişilere oranla hastalığı daha az şiddette atlattığını destekliyor. hiçbir maske mükemmel değildir ve takmak enfeksiyon kapmanızı engellemeyebilir. hatta maske taktığınız halde hastanede karşılaştığınız covid-19 vakası sonrasında enfekte olduğunuzu bile fark edemezsiniz.

- maruz kalma dozu, hastalığın şiddetini belirler. bir solunum virüsü solunduğunda, virüs hemen üretim makineleri haline getirmek için yakın toprakları olarak gördüğü herhangi bir hücreyi kaçırmaya başlar. bağışıklık sistemi virüsün yayılmasını durdurmak için bu süreci durdurmaya çalışır.

- eğer maruz olduğunuz virüs miktarı -"viral inoculum ya da doz" denir- ne kadar fazla ise hasta ile o kadar fazla ilgisi var demektir. maruz kalınan doz çok yüksek ise, bağışıklık sistemi çöküş durumuna gelebilir. virüsün çok sayıda hücreyi ele geçirmesi ve bağışıklık sisteminin enfeksiyonu kontrol altına almak için gösterdiği sert çabalar arasında vücuda çok fazla zarar verir ve bu zarar birçok komplikasyonlara sebep olup, hastanın durumunu daha kötüye götürebilir. maruz kalınan doz miktarı az ise, bağışıklık sistemi daha az sert önlemler ile virüsü alt edebilir ve hasta daha az belirti durumları yaşar.

- en bulaşıcı hastalık araştırmacıları ve epidemiyologlar koronavirüs'ün çoğunlukla hava damlacıkları ve daha az bir ölçüde, küçük aerosoller şeklinde yayıldığını belirtiyor. araştırmalar, hem bez hem de cerrahi maskelerin sars-cov-2 içerebilen parçacıkların çoğunluğunu engelleyebileceğini göstermektedir. hiçbir maske mükemmel olmasa da, amaç tüm virüsleri engellemek için değil, sadece teneffüs yoluyla bulaşı miktarını azaltmaktır. hemen hemen her maske başarıyla bir miktar engelleyecektir. laboratuvar deneyleri; iyi bez maskeler ve cerrahi maskelerin, virüsün burun ve ağızdan bulaşmasına sebep olan parçacıkları en az %80 engellediğini göstermiştir. bu parçacıklar ve diğer kirleticiler maske lifleri içinde sıkışıp kalacağı için, cdc (hastalık kontrol ve korunma merkezleri) mümkünse her kullanımdan sonra bez maskesini yıkamayı önerir.

- maskeler asemptomatik olguların oranını artırır. temmuz ayında cdc, sars-cov-2 ile enfekte insanların yaklaşık %40 asemptomatik olduğunu tahmin etti ve bir dizi diğer çalışmaları bu sayıyı doğruladı. ancak herkesin maske taktığı yerlerde asemptomatik enfeksiyon oranı çok daha yüksektir. mart ayı sonlarında greg mortimer adlı bir avustralya yolcu gemisinde meydana gelen salgında, tüm yolculara cerrahi maskeler verildi. yolcu gemisinde ilk personelde covid-19 tespit edildikten sonra, n95 maskeleri verildi. maske kullanımı görünüşte çok yüksek olmasına rağmen 217 yolcu ve 128 personele yapılan testlerde sonrasında covid-19 pozitif çıktı ve enfekte insanların %81'inin asemptomatik olduğu belirlendi.

- 2 farklı salgın olayı örneği ise, oregon'da bir deniz ürünleri işleme fabrikası ve arkansas'da bir tavuk işleme fabrikasından geldi. her iki yerde de işçilere maskeler verildi ve her zaman takmaları gerekiyordu. her iki işletmeden de çıkan ilk vakalardan sonra, araştırmalar sonrasında enfekte insanların yaklaşık %95 asemptomatik olarak belirlendi.

- son olarak; salgınla mücadele etmek için herhangi bir aracın amacı virüsün yayılmasını yavaşlatmak ve hayat kurtarmaktır. evrensel maskeleme yöntemi ile bu iki durumu daha sağlıklı bir şekilde sürdürebiliriz.

kaynak