TARİH 8 Şubat 2019
242b OKUNMA     945 PAYLAŞIM

Yeniçeri Ocağı'nın Ortadan Kaldırılması Olayı: Vaka-i Hayriye

16 Haziran 1826 tarihinde Osmanlı padişahı II. Mahmut, Yeniçeri Ocağı'nı ortadan kaldırdı. Vaka-i Hayriye (Hayırlı Olay) adı verilen bu olay, neden ve nasıl gerçekleşti?

vaka-i hayriye, 1826 yılında yeniçeri ocağının sultan 2. mahmut tarafından ortadan kaldırılması olayıdır. "hayırlı olay" anlamına gelmektedir. 1324 yılında kurulan yeniçeri ocağı, 1658 yılından itibaren tüm önemini kaybetmiş ve ayaklanmaların olduğu bir yuva haline gelmişti. yeniçeriler; istemedikleri padişahı, veziri indiriyor, istediğinde öldürüyordu. yeniçerilerin başına buyruk hareketleri halkı rahatsız ediyordu. yeniçerilerin ilmiye sınıfına hakaret etmesi bardağı taşıran son damla olmuş, bunun üzerine ilmiye sınıfı ile halk yeniçerilere karşı birleşmişti.

sultan ii. mahmut, avrupa ordularının aldığı eğitimle yetiştirilmek üzere "eşkinci" adı verilen yeni bir askeri örgüt kurulmasını emretti. yeni eğitimi istemeyen yeniçeriler ayaklandı. bu durumdan yaralanan ii. mahmut, yeniçeri ocağı'nı kaldırmak için harekete geçti.

vaka-i hayriye'nin gerçekleşmesinin bir sebebi de devlet içinde devlet olmuş yeniçeri grubunun, artık ulema tarafından desteklenmemiş olmasıdır. iyice pervasızlaşmış olan yeniçeriler, en son 3. selim'i öldürmüşler fakat 2. mahmut'un tahta çıkmasına engel olamamışlardır. 2. mahmut ise çok temkinli davranmış ve yeniçerilerin defterini dürmek için tam 18 sene beklemiştir. önce alemdar'ın ortadan kaldırılmasını sağlamış ardından yeniçeri ocağı'nı ortadan kaldırmıştır.

18 haziran 1826'da padişah 2. mahmut, sancak-ı şerif çıkartmış, halk toplanmıştır. topçu birlikleri, divanyolu'ndan; halk ve padişah da saraçhane'den yeniçerilerin kışlalarının bulunduğu at meydanı'na (bugünkü sultanahmet meydanı civarı) doğru yürüyüşe geçmişlerdir. top ateşinden dolayı fazla kayıp veren yeniçeriler bir süre savaştıktan sonra zor duruma düştüler ve kışlalarına çekildiler. bunun üzerine önce şehrin sur kapıları tamamen kapatılmış, giriş çıkışlar yasaklanmış ve tophane'den büyük kuşatma topları getirilmiştir. bu toplar kullanılarak kışlanın kapısı parçalanmış ve etraf bir can pazarına dönmüştür. 

bundan sonra yeniçeri avı tüm şehirde devam etmiş ve tarihi belgelerin dediğine göre 20 ila 40 bin arasında yeniçeri öldürülmüştür.

Yeniçeriler Üzerindeki Otoritenin Kaybolduğunu Gösteren Olay: Vaka-i Vakvakiye

Osmanlı Döneminde Yüzlerce Maymun Neden İdam Edildi?