SAĞLIK 25 Aralık 2023
16b OKUNMA     346 PAYLAŞIM

Yüksek Koruyuculuğu Olan Doğum Kontrol Aparatı: Spiral (Rahim İçi Araç)

Spiral (rahim içi araç) nedir? Taktırırken acı veriyor mu? Seks esnasında hissedilen bir şey mi? Etkili doğum kontrol yöntemi spiral hakkında merak edilenler.

cinsellik, yaşam boyunca insan olmanın merkezi bir yönüdür ve cinsiyeti, cinsiyet kimliklerini, cinsiyet rollerini, cinsel yönelimi, erotizmi, hazzı, yakınlığı ve üremeyi kapsar.

söz konusu üreme olunca eski medeniyetlerden günümüze pek çok doğum kontrol yöntemi kullanılmıştır. antik çağlarda çeşitli bitkilerden yararlanılmış, sıra dışı sistemler geliştirilmiştir. ilkel uygulamalar yüzyıllar içerisinde geliştirilerek bu güne kadar gelmiş, günümüzde modern tıpta kullanılan birçok yönteme temel oluşturmuşlardır.

bunlardan bir tanesi de rahim içi araç, ria ya da daha çok spiral olarak bilinen cihazlardır.

bu cihazlar hem spermleri öldürüp tüplere geçişlerini engelleyerek hem de her şeye rağmen tüplerde oluşan döllenmiş bir yumurtanın rahim içine yuvalanmasını önleyerek etki ederler.

bu küçük "t" şeklindeki doğum kontrol cihazı rahme yerleştirildikten sonra artık doğum kontrol hapını kullandım mı kullanmadım mı? ya da acaba prezervatif delindi mi? korkusu yaşamadan daha mutlu bir seks hayatı mümkün olur.

peki ria varken seks hakkında bilinmesi gerekenler nelerdir?`

mesela, partneriniz bu cihazı hisseder mi ?

iki tür ria vardır:

hormonal ve hormonal olmayan ria'lar.

yapılan araştırmalar, bu cihazların cinsel arzu veya seks sırasında nasıl hissedildiği üzerinde bir etkisi olmadığını ve ria rahim boşluğuna yerleştirildiği için onun görülemez veya hissedilemez olduğunu dolayısıyla da cinsel yaşamı olumsuz etkilemediğini söylüyor. yani "seks sırasında ria'nızı hiç hissetmemelisiniz."

https://www.doktortakvimi.com/…ici-arac-ria-spiral2

hormonal bir ria adet döngünüzü iyi yönde etkileyebilir.

yine yapılan araştırmalar, regl dönemlerinde yoğun akıntı ve kramp yaşayan kadınların hormonal ria'lardaki progestin sayesinde daha rahat bir süreç geçirebileceğini söylüyor;

hormonal ria'lar regl dönemi boyunca kanamayı ve krampları azaltır ve hatta her ikisini de tamamen durdurabilir.

"hap almayı hatırlamanıza gerek kalmadığında seks daha spontan olabilir."

ancak elbette siz ve eşiniz tek eşli değilseniz ve/veya birbirinizin cinsel yolla bulaşan hastalık durumundan haberdar değilseniz yine de prezervatif kullanmalısınız.

-partneriniz ria iplerini hissedebilir mi?

ria'nız düzgün bir şekilde yerinde olduğu sürece, bunların süper ince ve zar zor fark edilecek, hatta zamanla yumuşayacak şekilde tasarlandıkları gerçeğine güvenebilirsiniz.

ria'nızın yerinde olup olmadığı konusunda endişeleriniz varsa jinekoloğunuz ile görüşmelisiniz.

-seks sonrası kanama fark edebilirsiniz.

bazı kadınlar, yaygın olmasa da, ria (özellikle hormonal ria) ile cinsel ilişki sırasında kanama yaşarlar.

hormonal ria'lar, her ay adet dönemiyle birlikte dökülen rahmin iç kısmı olan endometriyal astarı inceltir. (endometrium, rahmin iç yüzeyini kaplayan, her adet döneminde bir tabakası dökülerek her ay muhtemel bir gebelik için tekrar hazırlanan, gebelik olması halinde bebeğin eşinin (plasenta) tutunduğu bir yapıdır.)

klinik doğum ve jinekoloji alanında yardımcı doçent olan sara twogood (bkz: https://flo.health/about-us/sara-twogood),

eğer astar çok inceyse seks sırasında bu durumun kanamaya neden olabileceğini belirtmektedir.

özellikle ağrı varsa, seks sonrası kanamanın kesin nedenini belirlemek için daima doktorunuzla temasa geçmelisiniz. bu, ria'nızın yerinde olmadığının ve sizi korumasız bıraktığının bir işareti olabilir.

-hamile kalma olasılığınız oldukça düşüktür.

hem hormonal hem de hormonal olmayan ria'lar hamileliği önlemede %98 oranında etkilidir.

-hiçbir pozisyon yasak değildir.

her vücut farklıdır, ancak ria rahim içinde uygun konumdaysa, çoğu kadın "seks hayatlarının ve favori pozisyonlarının etkilenmediğini" söylüyor.

-sert seks onu yerinden çıkarmaz.

nadiren de olsa ria'nızın dışarı kayması mümkündür ki literatürde buna "sınır dışı etme" denir.

ria taktırdıktan sonraki ilk yılda, dışarı çıkma oranı ortalama %5'tir ancak seks yapmak bu riski artırmaz veya azaltmaz.

peki kimler taktırabilir?

-son 12 ay içinde pelvik iltihabi hastalık, gonore ve klamidya enfeksiyonu geçirmemiş olanlar,

-cinsel yolla bulaşan hastalıklar için yüksek risk grubunda olmayan kadınlar,

-emziren anneler (doğumdan 40 gün sonra takılabilir),

-daha önceden en az bir doğum yapmış, rahim ağzında yarası ve adet düzensizlikleri olamayan bayanlar,

-sigara kullanımı ya da başka tıbbi veya sosyal nedenlerle doğum kontrol hapı veya diğer hormonal yöntemleri kullanamayanlar,

-yüksek etkili, uzun süreli ve geri dönebilen bir yöntem arayanlar için spiral uygun bir korunma yöntemidir.

avantajları

-uzun süreli ve geri dönüşümlüdür.

-koruyuculuk oranı çok yüksektir.

-maliyeti çok düşüktür.

- acil korunma amaçlı da kullanılabilir.

- etkisi hemen başlar, çıkartılmasıyla birlikte sona erer.

dezavantajları

- sadece deneyimli bir uzman tarafından takılıp çıkartılabilir.

-cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı hiçbir koruma sağlamaz.

- kanama düzensizliklerine neden olabilir.

-uygulanması diğer yöntemlere göre biraz daha ağrılıdır.

ancak klasik, “t” şeklindeki spirallerin aksine, çok küçük çubuklar şeklinde olan yeni nesil spiraller de her rahime uyum sağlamaktadır.

rahim tavanına özel bir düğümle yerleştirilen yeni nesil spiraller, klasik spirallerde kramp ve ağrı gibi yan etkiler yaşayan kadınlarda kullanılabilmektedir.

son olarak bilinmesi gereken en önemli konu; doğum kontrol uygulamalarında en sağlıklı yöntemin kişiden kişiye değişebildiğidir. hastanın yaşı, genel sağlık durumu, adet düzeni, kanama miktarına ve ilişki sıklığına göre hangi yöntemin kişiye uygun olduğuna bir kadın doğum uzmanına muayene olup beraber karar verilmelidir.

https://www.jinekolognet.com/…a-progesteron-ria.asp

https://www.jinekolognet.com/norplant.asp

https://www.jinekolognet.com/implanon.asp