EDEBİYAT 4 Temmuz 2018
12b OKUNMA     671 PAYLAŞIM

Yunan Edebiyatının Tarihsel Kişiliğe Sahip İlk Ozanı: Hesiodos

MÖ 750-650'li yıllar arasında aktif olduğu düşünülen, Yunan didaktik şiirinin babası da denilen halk ozanı Hesiodos'un hayatının kısa bir özeti.

hediodos'un babası dios, bir aiol yerleşmesi olan kuma'da başarısız bir ticaret deneyiminden sonra "uğursuz yoksulluk"tan kurtulmak için boiotia'daki askra kasabasına göçmüştür. burada dios'un iki oğlu olmuş (hesiodos ve perses) ve onlara küçük bir toprak parçasını miras bırakmıştır. bu toprak doğal olarak ikiye bölünmüş ve perses kendi payını yiyip bitirdikten sonra thespiai krallarına rüşvet yedirerek hangi gerekçelere dayandığını bilmediğimiz nedenler bir dava açmış ve hesiodos'un da payını istemiştir. hesiodos, erga kai hemerai'da bu görevlilerden küçümsemeyle söz eder. dava perses'in lehine sonuçlanır ve hesiodos bundan sonra yaşamını "kışı sert, yazı çekilmez, tatsız kasaba"da (işler, 640) çobanlık yaparak sürdürmüştür. euboia adasında khalkis'e gitmek için aulis limanından denize açılıp ancak bir kez kasabasından ayrılmıştır. ozanın da eserinde belirttiği gibi denizcilik konusunda son derece küçük bir deneyimi vardır. buna rağmen denizcilikle ilgili birçok temel bilgiye sahip olduğu eseri okurken anlaşılabilir.

hesiodos'un bu tatsız kasabadaki yoksul yaşamı şiirli aydınlacaktır. çoban hesiodos tanrısal helikon'un doruklarında kuzularını otlatırken zeus'un kızları musalar karşısına çıkmış ve ona insanları neşelendiren ve yüreklerindeki sıkıntıyı dağıtan tatlı şarkıyı öğretmişler ve ona ozanlık yeteneğinin bir simgesi olan defne yaprağını vermişlerdir. ozanlık alanında adını duyurunca khalkis'e gitmiş ve orada amphidamas onuruna düzenlenen cenaze oyunlarındaki şiir yarışmasına katılıp birinci olmuştur. ödül olarak aldığı üç ayağı da helikon dağında musalara adamıştır.

kardeşi perses ile kavgası ve khalkis'teki şiir yarışmasını kazanması ozanın yaşamından en önemli iki olaydır. hesiodos şiir yazmaya koyulduğu sıralarda elindeki varlığı iyi yönetemediği için durumu bozulan perses hesiodos'u yeni bir dava açmakla tehdit etmiştir. ozan da kardeşini adaletsizliğinden ve aptallığından ötürü onu azarlar ve vicdanlı olmaya çağırır.

hesiodos'un homeros ile ilişkisi, lokris'te oinoe'de zeus nemeios'un sunağı yanındaki ölümü ya da masalsı söylentiye göre amphiphanes ile ganyktor tarafından öldürülüp denize atılması... bunlar efsanedir. aslında askra'da olmuş ve oraya gömülmüştür. aristoteles'ın aktardığı bir geleneğe göre oluşu sonradan orkhomenos'a taşınmıştır. eserlerinden kronolojik bir bilgi çıkarılamamış ancak hesiodos, homeros'tan söz ettiğine göre ve arkhilokhos'a örnek olduğuna göre onu 8. yüzyıl sonu ile 7. yüzyıl başlarına yerleştirebiliriz.

Bu içerik de ilginizi çekebilir