Arjantinlilerin, İntikamını 1986 Dünya Kupası'nda Aldığı Savaş: Falkland

falkland savaşı, 2 nisan 1982'de arjantin'in falkland ve güney georgia adalarını işgal etmesi ile başlayan savaş.

altı hafta sürdü... falkland adaları üzerindeki egemenlik sorunu 1964'de birleşmiş milletler'de "sömürge sorunları komisyonu"nun gündemine geldi. arjantinlilere göre, malvinas olarak bildikleri adalar arjantin'in bir parçasıydı. adaların güney amerika'ya coğrafi yakınlığı vardı..

arjantin ispanya'nın halefi olduğunu ileri sürüyordu. ingiltere, adalar üzerindeki hükümranlığı arjantin'e devretmeli, yönetimi belirli bir anlaşmaya uygun olarak sürdürmeliydi. ingiltere ise adada yaşayan ingiliz asıllıların isteklerine aykırı olarak, böyle bir düzenlemeye gidemiyordu. ingiltere 1833'den beri adalar üzerinde "işgal ve yönetimi" sürdürdüğünü ve birleşmiş milletler antlaşması'nın 1. maddesine göre falklandlılara self determination ilkesinin uygulanması gerektiğini ileri sürüyordu. ingiltere'ye göre falkland adaları, arjantin'in yönetim ve denetimine geçerse sömürge durumu sona ermeyecek, tam tersine başlayacaktı.

yıllarca süren müzakereler bir sonuç vermeyince arjantin falkland ve güney georgia adalarını işgal etti. ingiltere güney amerika'ya hemen bir görev kuvveti gönderdi. ingiltere, birleşmiş milletler ve "avrupa ekonomik topluluğu"nda büyük diplomatik destek gördü; arjantin'e otomatik zorlama tedbirleri uygulandı..

25-26 nisan 1982 tarihlerinde ingiliz birlikleri güney georgia adasını ele geçirince, falkland adalarındaki arjantin birlikleri komutanı teslim oldu. arjantin devlet başkanı galtieri'nin ayrılmasından sonra da ingiltere adalardan çekilme niyetinde olmadığını gösterince iki ülke arasındaki sorun kesin bir çözüme bağlanamadı.

ingilizlerin teknolojinin sayesinde ve bala göte kazandığı savaştır birazda.

- çünkü arjantin donanması ve arjantin hava kuvvetlerinin elinde bulunan pek çok silah aslında şili ile yapıalcak savaşlar içindi. şili ile arjantinin arasında yıllardır süre gelen bir takım anlaşmazlıklar vardı. bunu şuna benzetebiliriz. türkiyenin yıllarca yunanistan ile savaşa hazırlanması fakat hiç hesapta yokken güney afrika cumhuriyeti ile savaşması gibi birşey. yani arjantin silahlı kuvvetlerinin kafalarında kurdukları ve yaşamayı düşündükleri doktrinlere çok ters olaylar yaşanıyordu.

- arjantin silahlı kuvvetleri envanterlerini daha yeni yeni yeniliyordu. mirage 3 ve mirage 5'leri kullanan pilotların uçuş tecrübeleri o kadar fazla değildi çünkü daha miragelar envantere katılalı bir kaç yıl olmuştu. dahası uçakların yedek parçaları daha gelmemişti bile.

- arjantin hava kuvvetlerinin eline gemilere saldırmak için özel üretilmiş uçaklar yoktu örneğin super etendart gibi. arjantin bunları satın almaya karar verdiğinde savaşa sadece 1.5 yıl kalmıştı. pilotlar apar topar eğitilmiş ve savaşa sürülmüştü.

- arjantin ingiltere ile sürtüşmeye başlayınca avrupa ülkelerinin ve amerikanın ortak ambargosuna maruz kaldı.

- ambargo sebebi ile arjantin fransadan uçaklar için gerekli parçaları ve mühimmatı elde edemedi. arjantinin elinde miragelarda kullanılan 30mm ve a - 4 skyhawklarda kullanılan 20mm lik topların mermilerini üretecek teknoloji ve fabrika yoktu. arjantin tamamı ile bu savaşı yürütmek için kendisine ambargo uygulayan ülkelere bağlıydı. arjantin bunun karşılığında benzer yada yedek parçalarını üreten israil gibi ülkelere başvurdu fakat silahlar yola çıkıpta gelene kadar savaş almış yürümüştü.

- ingilizler teknolojik olarak arjantin ordusundan çok daha donanımlıydı. pilotlarının saatlerce uçuş tecrübeleri vardı. bu yüzden harrierların mirageları avlaması çok zor olmadı. harrierlar mirageları kendilerine yaklaştırmamak için büyük çaba harcadı çünkü miragelar bir çok açıdan harrierlardan daha üstündü. fakat arjantinli pilotlar ile ingiliz pilotlar karşılaştığında eğer bir iddia kuponu yapmamız gerekirse ingiliz pilotların oranı 1.30 arjantinlilerin 4.00 olurdu.

- arjantin askerleri adayı işgal ettiğinde yığınak ve savunma yapacak yeteri lojistik desteği ana karadan alamamış dahası cunta tarafından iplenilmemişlerdir. çünkü cunta ingilizlerin küçük bir kara parçası için 14.000 - 15.000 km yol tepipde geleceğini düşünmüyordu.

hms hermes ve mürettabatı ingiltereye dönüşlerinde kahramanlar gibi karşılanıyor...

arjantinli askerler adayı işgal ettikten kısa bir süre sonra bir markete girerek aileleri için kart postallar satın alıyorlar....

arjantinli askerler savaşı gazetelerden takip ediyor.

harrierlar ingiliz filosuna yaklaşmak üzere olan a - 4 skyhawklara saldırıyor.

hms hermes ve mürettebatı savaştan birkaç gün önce güvertede keyif çatıyor.

arjantin hava kuvvetleri'nin başarılı atışları sayesinde isabet alan hms ardent batıyor...

savaş sonrası ingiliz ve arjantinliler arasında düşmanlık haliyle üst seviyeye çıkmıştı. özellikle mağlubiyet sonrası, burunlarının dibindeki ufacık adaları binlerce kilometre uzaklıktan gelen ingilizlere kaptıran arjantinlilerde utanç ve öfke çok daha fazlaydı. 

nitekim bir kaç sene sonra dünya kupasında ingiltere ve arjantin çeyrek finalde eşleşince tansiyon birden yeniden yükseldi. savaşta kaybettikleri yüzlerce askeri ve adaları geri getirmese de, bu maç tüm arjantin için intikam fırsatıydı. nihayetinde bir tanesi eliyle (hand of god) attığı gol olmak üzere maradona'nın iki golüyle, arjantin maçı kazanır ve turu atlar, sonrasında kupayı da kazanırlar. 

maradona, maçdan sonra "maçdan önce bu maçın savaşla bir ilgisi olmadığını söylesek de, pek çok askerimizi, küçük kuşlar gibi öldürdüklerini unutmadık. intikamımızı aldık" der.