Bazı Çevrelerde Milat Olarak Görülen Göbeklitepe Neden Milat Kabul Edilemez?
"insanlık için yeni bir tarih" isimli kurzgesagt videosunda tüm kültürleri kapsayan yeni bir takvimden bahsediliyor.
bu takvim göbeklitepe'de bulunan tapınağı milat olarak alıyor. bu durumda insanlık tarihinin 12.000 yıllık geçmişi olduğu, bu yüzden içinde bulunduğumuz yılın 2017 değil 12.017 olması gerektiği ifade ediliyor.
bu takvim human era yani insanlık çağı olarak adlandırılıyor.
göbekli tepe'nin kuruluşu neden milat olamaz, maddelerle açıklayalım.
1) göbekli tepe'nin tamamı kazılmadı ve bu nedenle daha eski bir tarihe gitme şansı var.
şu ana kadar elde edilen en eski tarih milattan önce 9.400'e, yani günümüzden önce yaklaşık 11.400'e denk geliyor. önümüzdeki yıllarda yapılacak kazılarda göbekli tepe'nin milattan önce 11.000 tarihinde yapıldığı anlaşılırsa, miladın tekrar değiştirilmesi gerekebilir.
2) göbekli tepe'nin tarihlenmesini sağlayan radyokarbon yöntemi size kesin olarak bir yıl vermez, yaklaşık bir tarih aralığı verir.
yani şu anda yaklaşık mö 9.400 dediğimiz tarih en az 100 yıl daha eski ya da daha yeni olabilir, bu da 200 yıllık bir zaman diliminde her hangi bir yıl demek. bu da göbekli tepe'nin inşa edildiği yılın şu anki tarihleme yöntemleriyle kesin olarak bilinemeyeceği anlamına geliyor. göbekli tepe, şu andaki verilere göre milattan önce 9.500-9.300 yılları aralığında herhangi bir yılda inşa edilmeye başlanmış olabilir. milattan önce 9.400 tarihinin bilimsel yayınlarda kullanılmasının nedeni, ortalama bir rakam vermek.
3) göbekli tepe her ne kadar muazzam bir önem taşıyan kültür varlığı olsa da, dünyada göbekli tepe'den daha eski olan ve en az onun kadar değeri olan pek çok kültür varlığı mevcut. örneğin ispanya ve fransa'daki üst paleolitik dönem mağaralarında göbekli tepe'den yaklaşık 10.000 yıl daha eski olan ve insan eliyle yapılmış oldukça etkileyici sanatsal nitelikleri olan duvar resimleri keşfedildi. ayrıca tıpkı göbekli tepe gibi şanlıurfa ilinde olan ve mimari olarak göbekli tepe'deki yapıların ve dikilitaşların benzerlerinin bilindiği başka yerler de var. bunların hiç biri kazılmadı ve göbekli tepe'den bin yıl daha eski olabilirler. böyle bir durumda miladı tekrar değiştirmek gerekebilir.
anlatmak istediğim, hiç bir kültür varlığının bir diğerinden daha üstün ya da daha değerli değil. bazıları daha fazla bilgi sağlayabilir (tıpkı bazı insanların daha zeki olması gibi), ancak hepsi eşit önemde kabul edilmeli, hiç birine daha fazla anlam yüklenmemeli ve düzgünce korunmalıdır.
4) son olarak, göbekli tepe'de şu ana kadar elde edilen en eski radyokarbon tarihi milattan önce 10 bin değil, yaklaşık olarak 9.400'e denk gelmektedir. yani yukarıda açıkladığım her şey görmezden gelip, göbekli tepe'yi milat olarak kabul ederseniz şu anda 12016 yılında değil, 11416 yılında olursunuz. burada medyanın sıklıkla yaptığı bir yanlışa da değinmek gerekiyor. medyanın sıklıkla kullandığı 'göbekli tepe günümüzden 12.00 yıl önce inşa edildi' iddiası, bilimsel olarak doğru değil ve 'göbekli tepe günümüzden yaklaşık 11.400 yıl önce inşa edildi' olarak düzeltilmeli.
kıssadan hisse, göbekli tepe insanlık tarihi için büyük önem taşıyan bir kültür varlığı ve değerini bilmemiz ve çok iyi korumamız gerekiyor, ancak anlamını boşaltacak iddialarla öne çıkartmaya çalışmadan, önemini abartmadan. göbekli tepe'nin kuruluşu milat olsun önerisinin, içinde barındırdığı tutarsızlıklar nedeniyle savunulacak bir tarafı yok. tıpkı 'tarihin sıfır noktası göbekli tepe' iddiası gibi.
