CHP, İYİ Parti, SP ve DP'nin Oluşturduğu Muhalefet İttifakının Teknik İzahı
bunu en kolay şu şekilde anlatabilirim
2 milletvekili çıkaran bir ilde diyelim ki akp, chp, iyip falan ayrı ayrı seçime giriyor. sırasıyla %40, %18, %15 falan alıyorlar. bu durumda bu ildeki iki milletvekilini de akp alıyor. işte ittifak burada devreye giriyor. ittifak olması durumunda ittifakın toplam oyu tek bir parti sayılıyor yani yeni durum %40'a %33 oluyor ve 1 mv akp çıkarırken 1 mv ittifak çıkarmış oluyor. ittifak içindeki mv hesabını anlatmaya bu entry'de gerek duymuyorum.
not: akp'nin mhp ile ittifakını hiç karıştırmadım kolay anlaşılsın diye.
aslında çok basit bir mesele ama ısrarla karmaşıklaştırıp anlaşılamıyor sanırım. olayı karmaşık düşünmeyin, çok basit
öncelikle ittifak sisteminden başlamak gerekiyor tabii ki. yeni sistemde 2 veya 2'den fazla parti bir araya gelip, aynı kümede seçime girebiliyor. bu da baraj altında kalabilecek partilerin, beraber ittifakta seçime girdikleri herhangi bir partinin barajı geçmesiyle kendilerinin de barajı geçmiş sayılmalarını sağlıyor. işte muhalefet ittifakının tek anlamı budur. zaten kılıçdaroğlu'nun da haftalardır dediği gibi bu bir sıfır baraj ittifakıdır. bünyesinde kılıçdaroğlu'na göre en muhafazakar, en ırkçı, en komünist parti bile yer alabilir; çünkü bu ittifak bir ideolojiler, birliktelikler ittifakı değildir. bunu öncelikle anlamanız lazım.
bu ittifakta chp'ye oy verince saadet'e, saadet'e oy verince iyip'e de oy vermiş olmuyorsunuz. seçim sonunda sp yine aldığı oy oranına göre, chp yine aldığı oy oranına göre milletvekili çıkaracak. bu ittifak sadece şunu sağlıyor; örneğin chp'nin alabileceği mv sayısı 130'sa bunu 160'a çıkarıyor, iyip'in alabileceği mv sayısı 80'se bunu 120'ye çıkarıyor. bunun gibi, anlatabiliyor muyum?
en son bir örnekle pekiştirmeye çalışacağım
toplam 100.000 oyun olduğu bir ilde milletvekili dağılımı yapalım d'hondt metoduna göre. karışıklık olmaması için baraj sorununu kaldırıp, akp, mhp, chp, iyip, sp ve dp dışındaki partileri yazmayacağım.
diyelim bu ilde akp+mhp ittifakı 49.000 oy aldı. şu an muhalefette de ittifak yok diyelim ve onlar da sırasıyla chp: 24000, iyip: 16000, saadet: 7000, dp: 4000 şeklinde sıralandı. şimdi, türkiye'nin mv dağılımı sisteminde bu şekilde bir oy dağılımda mv'leri şöyle sıralanacak:
akp+mhp: 49000 chp: 24000 iyip: 16000 sp: 7000 dp: 4000
ilk mv, en çok oyu alana gider. yani kısaca akp diyelim. şimdi akp+mhp oyu ikiye bölünür, diğerleri sabit kalır.
akp+mhp: 24500 chp: 24000 iyip: 16000 sp: 7000 dp: 4000
akp oyu yine en fazla. ikinci mv yine akp'ye gider. akp'nin ilk oyu olan 49000 bu sefer üçe bölünür, diğerleri yine sabit.
akp+mhp: 16333 chp: 24000 iyip: 16000 sp: 7000 dp: 4000
evet, üçüncü mv'ni en yüksek oya sahip chp alır ve bir sonraki mv dağılımı hesabı için oyu ikiye bölünür.
akp+mhp: 16333 chp: 12000 iyip: 16000 sp: 7000 dp: 4000
dördüncü milletvekilini yine akp+mhp aldı. diyelim ki toplam 4 milletvekili çıkaran bir ildi burası. böylece 3 mv'ni akp, 1'ini chp almış oldu. şimdi muhalefet ittifakıyla sonuç nasıl olacak bakın.
cumhur ittifakı: 49000 muhalefet: 51000
ilk milletvekili en yüksek oyu olan muhalefette. oyu ikiye bölünür.
cumhur ittifakı: 49000 muhalefet: 25500
ikinci mv cumhur ittifakında, oyu ikiye bölünür.
cumhur ittifakı: 24500 muhalefet 25500
üçüncü milletvekili muhalefete gider. uzatmaya gerek yok, son milletvekili de cumhur ittifakına gider. böylece durum 2-2'ye gelmiş oluyor. üstelik bunun için ne ortak aday, ne ortak mv listesi hiçbir şey yapılmasına gerek yok. sadece sistemin getirdiğinden faydalanarak seçime aynı kümede giriyorsunuz. herkes yine kendi partisine, kendi adayına oy veriyor.
peki bu fazladan kazanılan milletvekili, hangi muhalefet partisine gidecek?
bu sorunun cevabı, yukarıda yaptığım mv dağılımını ittifak içerisinde de yapmanız halinde belli olur. bazı illerde chp, bazı illerde iyip yararlanmış olacak bu durumdan. birkaç ilde de saadet tabii ki.
özet
- ortak aday yok.
- ortak milletvekili listesi yok.
- ideolojik bir birliktelik yok, olmak zorunda değil.
- oy verdiğiniz parti yine kendi partiniz.
Bu içerik de ilginizi çekebilir
