Çin'de Serçe, Fare ve Sivrisineklerin İtlaf Edilmesine Neden Olan Tuhaf Kampanya
çin'de 1958-1962 yılları arasındaki büyük ileri atılım esnasında, veba ve hastalık bulaşmasından sorumlu tutulan canlıları ortadan kaldırmayı amaçlayan "dört haşere kampanyası" süreci genellikle serçeler üzerinden ele alınır ama bu dörtlünün diğer üçü fare, sivrisinek ve diğer tür sineklerdir.
eski çin devlet başkanı mao'nun jakoben bir büyük atılım uygulayacağım diye sosyalizmi bir yerlerinden anlaması, çin'de bugün hala etkileri görülen trajedinin yolunu açtı. zaten şu sosyalizmi bin bir fraksiyona bölmek yerine doğru anlayan biri çıksaydı bugün ütopya olarak kalmazdı sanırım.
1958 yılında "sıtma için sivrisinekler, veba için fareler, tarım için serçeler itlaf edilmeli" mottosuyla başladı her şey. (diğer sineklerden ne istediniz lan.) 2 yıl süren bu süreçte serçe itlafı öyle saçma boyutlara vardı ki halkın neredeyse yarısı bu işe seferber edildi. sürek avı başlatıldı, serçe yuvaları yıkıldı hatta serçeler konup dinlenemesin diye tencere tava çalarak yorgunluktan ölmelerini sağlamaya bile çalıştılar.
serçeler bu histeri hali karşısında özerk olan konsolosluk topraklarına sığınmaya, yuva yapmaya başladı. polonya büyükelçiliği araziye giriş izni vermeyince 2 gün boyunca binanın etrafında davul bile çaldı manyaklar.
1960'a gelindiğinde bir kuş bilimcinin "atılım yapacağız diye ekolojinin ırzına geçiyoruz mao zedong yoldaşım" uyarısıyla bu kampanya bırakıldı ama artık çok geçti. serçe varlığının yok olmasıyla popülasyonu tavan yavan çekirge ve bilimum böceğin tarlaları istilasıyla çiftçiler ürün olamaz olmuş, tahtakuruları ormanların dört bir yanını sarmıştır. çin komünist partisi "ne halt ettik biz" diye son bir gayretle tarım arazilerini ve ormanları zehre boğmuş durumu kurtaralım derken iyice sıvamışlardır.
oluşan bu ekolojik dengesizlik büyük çin kıtlığı trajedisini başlatmış 60 milyona yakın insan açlıktan ölmüş ve zaten berbat olan damak tatlarını daha da berbat hale getirmiştir. kimileri çinlilerin her şeyi yemesini bu kıtlığa bağlar; ancak bu tamamen doğru değil. çin, tarih boyunca nüfusunu doyurmakta güçlük çekmiş bir medeniyet. köpek, yarasa, egzotik hayvanlar vs. çin'de yüzyıllardır tüketiliyor. belki böcekler bu kıtlık ile gıda paketlerine dahil olmuştur, bilemem.
velhasıl, 2 milyar serçeyi katlettikten sonra eni sonu "sosyalizme serçe de lazım" diyerek serçe ithal etmek zorunda kalmışlardır ki aklıma geldikçe gülerim. tarihte böyle bir akıl tutulması ender görülür.