Çinlilerin İşten Aile Yaşamına Kadar İtibarı Korumak İçin Kurdukları Sosyal Düzen: Mianzi

çinlilerin konfüçyusçuluğa bağlanabilecek mianzi diye bir kavramları var, yüz diye tercüme edilebilecek. topluluk içerisinde topladığınız takdire göre artabiliyor ya da utandığınız/utandırıldığınız zaman azalabiliyor. hristiyan öğretilerinde vicdana oynanarak kurulmaya çalışılan sosyal düzen, çin'de daha çok utanca dayalı olarak sağlanmaya çalışılıyor. dolayısıyla yanlış bir şey yapmaktan çok, yaparken yakalanmak önemli hale geliyor. karşınızdakinin mianzi'sini kaybetmesine yol açacak bir şey yapmak, size ömür boyu kin güdecek bir düşman kazandırabildiği için dikkatli olmakta fayda var, hatta alenen yalan söyleyebilirsiniz, böyle bir şeye yol açmamak için.

mianzi kaybetmeye yol açabilecek birkaç durum örneği:

- yaşlılara ve kişinin atalarına gerekli saygıyı göstermemek

- birini grup içerisinde eleştirmek

- bir daveti geri çevirmek (hayır yerine, belki, sonra bakarız vs. diyebilirsiniz)

- makul bir bahane olmadan geç kalmak

- karşınızdakinin sözünü kesmek

- çalışanlarınızı işten kovmak ya da kovmakla tehdit etmek

- birinin yalanını yakalamak ve bunu yüzüne vurmak

- sinirlenmek (iki taraflı mianzi kaybına yol açıyor)

- bir şeyi yapamıyor ya da bilmiyor olmak (örneğin ingilizce konuşamıyorlarsa, bunun ortaya çıkmasını engellemek için, koşar adımlarla uzaklaşabilirler)

- hata yaptığını kabul etmek

- sarhoş olmak (içki içebilmek erkeklik ve güç göstergesi olarak algılanıyor çoğunlukla)

mianzi kazanmanın ve kazandırmanın yolları:

- iltifat etmek

- birini topluluk içerisinde övmek

- çin kültürüne bayıldığınızı her fırsatta söylemek

- pahalı, mümkünse ithal bir hediye almak ya da yemek ısmarlamak

- zengin olmak (bununla övünmek pek garip karşılanmıyormuş)

- şanslı olmak (şans oyunlarının popüler olmasının nedeni bu olabilir belki)

- iyi bir üniversiteden mezun olmak (çin'de kalabalık nüfusa oranla az üniversite olduğu için ve eğitim sistemi ağır sınavlara ve ezbere dayandığı için, bu büyük bir başarı olarak görülüyor. ağır rekabet şartları altında, bir sınavdan 90/100 almak başarısızlık olarak kabul ediliyor)

- iyi bir evlilik yapmak

- erkek evlat sahibi olmak (erkek çocuklar yaşlandıklarında ailelerine bakacakları ve kırsal bölgelerde tarlada çalışacakları için daha değerli kabul ediliyorlar. tek çocuk yasası sonrası, birden fazla çocuğu olan aileler ceza ödemek zorunda oldukları için, kız çocukları doğumdan önce ya da sonra öldürülebiliyorlar. bu da son zamanlarda erkek-kadın oranlarının 117:100 gibi acaip oranlara ulaşmasına neden olmuş)

- başarılı bir çocuğa sahip olmak