Deriye İşlenen Dövmenin Mürekkebi Nasıl Oluyor da Orada Sabit Kalıyor?

kabaca dövme, insan derisi üzerine yapılan şekil, işaret ve desenlerin genel adıdır. sanıldığının aksine dövme; insanlık tarihinin en eski sanat ve kendini ifade biçimlerinden biridir. binlerce yıl öncesine dayanan dövme geleneği, farklı coğrafyalarda ve kültürlerde farklı anlamlar taşımaktadır diyebiliriz.
dövmenin bilinen en eski örneklerinden biri, ötzi olarak adlandırılan 5.300 yıllık buz adam’ın vücudunda bulunmuştur. ötzi'nin derisinde 60’tan fazla dövme olduğu ve bunların büyük ihtimalle şifa veya ağrıyı hafifletme amacıyla yapıldığı düşünülmektedir.


böyle düşünülse de genel olarak bakıldığında dövmeler bir çok şekilde ve anlamda kullanılmaktaydı; örneklerle anlatacak olursak eğer:
1. kimlik, statü ve kişinin hayatın: özellikle polinezya gibi yerlerde dövmeler yani maori dövmeleri, kişinin soyunu, kimliğini ve sosyal statüsünü gösterirken, yaşarken yaşadığı olayları da yani hayatından bir kesitte bize sunuyordu.
2. ruhani, koruyucu ve tedavi edici amaçlar: daha demin dediğimiz üzerine ötzi'nin dövmeleri daha çok tedavi amacı güderken mısır, afrika ve asya bölgesinde ki halklar dövmeleri çeşitli tılsımlar ve koruyucu nitelikte kullanıyorlardı. bu sayede hem hayatta hemde ölüyken kötü ruhlardan bu şekilde korunuyorlardı.
3. suçluların işaretlenmesi: özellikle roma ve çin olmak üzere ve osmanlıda da yapılan dövmeler suçluluları ve köleleri işaretlemek için kullanılmaktaydı diyebiliriz.
4. sanat ve estetik: tarihte bu durum az olarak görülse de günümüzde daha çok bu amaçlarla dövme veya dövmeler uygulanmaktadır.
peki dövme tabancaları ile yapılan bu uygulamada vücudun içine giren mürekkep nereye gidiyor veya nasıl orada kalıyor?
kabaca açıklayacak olursak; dövme yaptırdığımızda kullanılan mürekkep cildimizin dermisine bir pigment olarak yerleştiğini görmekteyiz. bu, cildin en üst tabakasının yani epidermisin altında ancak cildin yağ tabakasının üstündedir. dermisteki hücreler epidermisteki hücrelerden çok daha yavaş yenilenir, bu yüzden deri hücreleri döküldüğünde dövmeler solmaz veya çıkmaz. ama dövme yaptırmadan önce ilk dikkat etmeniz gereken şey iğne hijyeni olmalıdır. çünkü temiz olmayan iğneler size çeşitli hastalık bulaştırabilir.

şimdi biraz da detaya girelim
dermis dediğimiz tabaka, kollajen ve cilde esnekliğini veren elastik lif ağlarından oluşan bir bağ dokusudur ve dövme mürekkebinin biriktirildiği katmandır.
bu katmandaki çoğunlukta bulunan hücre tipi fibrosittir veya fibroblast. bu hücreler, bağ dokusu ağını oluşturan proteinleri salgılar. dövme mürekkebiyle ilgili olarak önemli olan diğer hücreler yerleşik bağışıklık hücreleridir. bunlara dendritik hücreler, makrofajlar ve mast hücreleri dahildir.
dövme işlemi yapılırken deriye giren her iğne darbesinde epidermiste, ve dermis tabakası hasar alır. otomatik olarak bağışıklık sistemi buhasar karşısında uyarılır ve bölgeye yukarıda saydığım hücreler gelir ve verilen mürekkep bu hücreler tarafından fagositoz yapılır yani bir şekilde yutulur. daha sonra hasarlı doku fibroblastlar tarafından onarılır ve granülasyon dokusu oluşur.
içeriye aktarılan mürekkebin kendisi başlangıçta üst dermiste ince granüller halinde dağılırken daha sonra yani 7-13 gün içinde daha yoğun alanlarda toplanır. bu işlem olurken mürekkep hala epidermisten atılır fakat keratinositler, makrofajlar ve fibroblastlarda mürekkep bulunmaya devam eder.
iki ila üç ay gibi bir sürede üst tabaka dediğmiz epidermisin bazal membranı kendini tamamen yeniden oluşturur ve epidermisten daha fazla mürekkep kaybını önler. mürekkep artık dermal fibroblastlarda bulunur. bu mürekkep içeren fibroblastların çoğu, granülasyon dokusunun yerini alan lifli doku tabakasının altında yer alarak yeni oluşan bir bağ dokusu ağı ile çevrelenir ve içinde mürekkep olan hücreler etkili bir şekilde orada hapsolur.

sonuç olarak
cildimize baktığımızda işlenen deseni net bir şekilde artık kalıcı olarak orada görebiliriz. eğer dövmenin solmasını soracak olursanız; muhtemelen, orada bulunan mürekkep parçacıkları zamanla tekrar tekrar hareketli fagositik hücre tarafından yutularak daha derin dermise taşınır ve dövmenin mavimsi, soluk ve bulanık görünmesine neden olur.