Edgar Allan Poe'nun Sebebi Bilinmeyen Ölümünü Açıklamaya En Yakın Teori: Cooping
poe'nun ölümü de eserleri gibi hüzünlü, karanlık ve en önemlisi, gizemlidir
1849'da poe 40 yaşındaydı. çocukluk aşkı sarah elmira royster ile nişanlanmıştı. "raven" şiiriyle ve diğer eserleriyle yıllar geçtikçe daha da tanınmaya başlayan yazarın kariyeri de özel hayatı da nihayet yoluna girecek gibiydi. öte yandan sağlığı pek iyi değildi, rahatsızlıklarından yakınıyordu.
planı, new york'taki evine yerleşip yeni bir editörlük işine başlamak ve nişanlısıyla evlenmekti. bundan önce, bazı işlerini halletmek için "bir süreliğine" baltimore'a gitti. ve geleceğe dair tüm planları bu kentte son buldu. ebediyen burada kalacaktı.
poe'nun baltimore'a vardıktan sonraki günlerde nerede olduğu, ne yaptığı bilinmemektedir. şehre vardıktan birkaç gün sonra, bir barın önünde bilincini kaybetmiş olarak bulunur. işin ilginci, her zaman siyah ve güzel kıyafetler giyen poe'nun üzerinde kendisine ait olmayan pejmürde kıyafetler vardır.
poe, tesadüfen onu tanıyan birinin haber verdiği tanıdıkları tarafından acilen yakındaki bir hastaneye kaldırılır. birkaç gün boyunca bilinci gidip gelir, fakat bu sürede başına neler geldiğini anlatacak kadar toparlanamaz. bir diğer enteresan husus, ölüm döşeğinde defalarca "reynolds" adını sayıklamasıdır. bu kişinin kim olduğu bilinmemektedir. ve nihayetinde vefat eder.
son günlerinde yanında olan ve bu süreçlere birinci elden tanıklık eden kişilerin, örneğin onu hastaneye götüren j. e. snodgrass veya hastanede onunla ilgilenen dr. john j. moran'ın söyledikleri ve yazdıkları da zaman içinde hep değişiklik gösterir, dolayısıyla bu kişiler güvenilir kaynaklar olmaktan çıkarlar. örneğin "reynolds" mitini ortaya atan dr. moran, sonraki yazılarında bu önemli detaya değinmez, hatta reynolds ismini herring ile değiştirir (henry herring, yani poe'nun amcası). tanıkların ifadelerindeki tutarsızlıklar, gizemi iyice içinden çıkılmaz hale getirir.
üst üste binen bu gizem katmanları sebebiyle 1849'dan beri poe'nun ölüm sebebini açıklamak için ortaya sayısız teori atılır. bunlar arasında çok dayanıksız olduğu alkol yüzünden öldüğü, sokakta dayak yediği, hırsızlığa uğradığı, diyabet komasına girdiği, kuduz olduğu gibi teoriler vardır. ancak hiçbiri, poe'nun kıyafetlerinin neden değiştiğini açıklayamamaktadır.
kıyafet konusunu da açıklayan tek teori, "cooping" teorisidir
1800'lerin ilkel seçim ortamında uygulanan hilelerden biri olan cooping, bu işle ilgilenen çetelerin seçim gününde sokaktan rastgele insanları kaçırıp "coop" denilen küçük odalara hapsetmesi, zorla alkol veya uyuşturucu verip dayak atarak bu kişileri boyunduruk altına aldıktan sonra şehrin çeşitli yerlerindeki oy sandıklarına götürerek kendi adayları için çok defa oy kullanmaya zorlamaları şeklinde acımasız bir uygulamadır. seçim sandıkları arasında kişinin kıyafetleri de değiştirilerek hilenin fark edilmemesi sağlanır. cooping bazen alkol ve dayağa maruz kalan kurbanların ölümüyle de sonuçlanabilmektedir.
eğer poe'nun başına gelen bu idiyse, zaten hasta ve alkole karşı zayıf olan yazarın, dayağa ve zorla fazla miktarda alkole maruz kalması onun için ölümcül olurdu. bu halde iken salıverilmiş ve bilinci yerinde olmadan sokakta uzun süre soğuğa maruz kalmış olması, durumunu iyice kötüleştirirdi. poe'nun bulunduğu günün seçim günü olması, önünde bulunduğu barın (gunner's hall/ryan's 4th ward polls) seçim için kullanılan mekanlardan biri olması, ve o dönem çıkan gazetelerde cooping metoduna dikkat çekilip, poe'nun önünde bulunduğu barda özellikle hile beklendiği şeklinde uyarılar yer alması gibi hususlar bu teoriyi güçlendirmektedir.
gene de tüm bunlar tesadüf de olabilir. gerçek, belki de bambaşkaydı. hiçbir zaman bilemeyeceğiz...
Edgar Allan Poe'nun Altın Böcek Hikayesinin Şaka Maka Scrabble Oyununa İlham Vermesi
