En Güzel Örnekleriyle Türk Resim Sanatı Tarihi
türk resminin kaynağı eski türk minyatürlerinden oluşur. türk minyatürü ilk ürünlerini uygur türkleri zamanında vermiş, anadolu selçuklu ve osmanlı minyatürleriyle çoğaltmıştır.
mühendishane-i bahri hümayun ve mühendishane-i berri hümayun gibi askeri okullarda resim derslerinin okutulmasının zorunlu tutulması batı resim anlayışına geçişi hızlandırmıştır. diğer bir etkende avrupa'ya resim eğitimi için öğrenci göndermesidir. cumhuriyet öncesi büyük ressamların bir çoğu viyana, berlin, londra ve paris gibi sanat merkezlerinde eğitim görmüşlerdir.
resim sanatını yönlendiren en önemli eğitim kurumu, 1883'te kurulan sanayii nefise mektebidir. osman hamdi bey okulun kurucu müdürüdür. 1928'de güzel sanatlar akademisi, 1982 yılında ise mimar sinan üniversitesi adını almıştır.
ilk dönem sanatçıları eserlerinde minyatürlerin etkisinde kalmıştır.
şeker ahmet paşa, paris'te eğitim görmüştür. realizm akımını benimsemiş, eserlerinde daha çok doğaya yer vermiştir.
natürmort
osman hamdi bey, ressam, müzeci aynı zamanda arkeologdur. paris'te eğitim görmüştür. resimlerinde daha çok sarıklı ve doğulu figürlere yer vermiştir. arka fon, dönemin mimarisini net olarak aktarır.
kur'an okuyan adam
14'ler grubu, batılı anlamda ilk resimleri çizmişlerdir. (1914) sanayii nefise'nin sınavını kazanarak resim öğrenimine yurtdışına gitselerde 1. dünya savaşından dolayı 1914'te ülkeye geri dönmüşlerdir. bu döneme çallı kuşağı, 1914 kuşağı ve 14'ler grubu denilebilir. empresyonist etkiyle ülkeye dönen bu kuşağın ressamlar ankara ve istanbul'da sergiler düzenlemişlerdir.
bu ressamlar doğayı olduğu gibi resmetmek yerine kişisel görüşlerini de resme kattıklarından dolayı diğer ressamlardan ayrılırlar. realizm ve empresyonizmin etkisi görülür eserlerinde. resmin bir uyum ve dengenin ifadesi olduğunu öğrenmişlerdir.
ibrahim çallı, resimlerinde manzaralar, portreler, natürmortlar, tarih ve günlük yaşamdan kesitler bulunur. 1923'ten sonra ulusal mücadeleyi ve devrimleri konu alan resimler çizmiştir.
hatay'ın anavatana hasreti - woory isimli yazarın ricası üzerine.
zeybekler kurtuluş savaşında
hüseyin avni lifij, sanayii nefise'de bir yıl okuduktan sonra fransa'ya gitmiştir. paris güzel sanatlar akademisini bitirip yurda dönmüştür. portleri ünlüdür. lirik, romantik ve güçlü desenleriyle ünlenmiştir.
çeşmeli manzara
namık ismail, sanayii nefise'den sonra paris güzel sanatlar akademisinde tamamlamış 1914'te savaştan dolayı ülkeye dönmüştür.
kurtuluş savaşında topçular
feyhaman duran, galatasaray lisesinden sonra paris güzel sanatlar akademisine gitmiştir. portre ressamı olarak da anılır.
sırtını dönmüş kadın
müstakil ressamlar ve heykeltraşlar birliği
ali avni çelebi, sanayii nefise'den sonra almanya'da eğitimini tamamlamıştır.
dalgalı deniz
refik epikman, dışa vurumcu, konstrüktif, kübist ve soyut eğilimler görüldü.
hipodrom
hale asaf, türk resminin kadın sanatçılarından olan sanatçı, berlin akademisinde eğitim görmüştür. bursa'da resim öğretmenliği yapmış ve bursa manzaraları ile ünlenmiştir.
bursa'dan manzara
cevat dereli, sanayii nefise mektebini bitirdikten sonra yurt dışında eğitim görmüştür. 1929'dan sonra güzel sanatlar akademisinde resim öğretmeni olarak görev yaptı. empresyonizm etkileri görülmüştür resimlerinde.
balıkçı dükkanı
zeki kocamemi, çallı atölyesinde yetişmiştir. resim öğretmenliğinden sonra güzel sanatlar akademisine öğretim görevlisi olmuştur. kübizm, empresyonizm kökenli bir biçimcilik anlayışıyla insan figürüne yeni bir bakış açısı getirmiştir.
peyzaj
d grubu ressamları, türk resminin en etkin ve başarılı grup hareketidir. 1933 yılı cumhuriyet'in önemli devrimlerinin gerçekleştiği bir dönemdir. cumhuriyet bilinci halka nüfuz etmeye başlamıştır artık. cumhuriyet'in çağdaş ve evrensel bir nitelik kazanması gereği ile tüm sanat dallarında atılımcı, cesur ve çağdaş yenilikler desteklenmeye başlanmıştır. nurullah berk, cemal tollu, zeki faik izer, elif naci, abidin dino önemli ressamlardır.
izlenimci teknikleri kesinlikle reddetmiş, kompozisyonu kübist ve konstrüktivist anlayışlardan esinlenerek sağlam bir düzen ve yapı üzerine oturtmayı amaçlamışlardır, açtıkları sergilerle toplumun ve diğer sanatçıların ilgisini çekmişlerdir. daha sonra turgut zaim ve bedri rahmi eyuboğlu da aralarına katılmıştır.
1947 yılında dağıldıktan sonra ressamlar bireysel çalışmıştır.
nurullah berk, sanayii nefise'den sonra paris güzel sanatlar akademisinde eğitimi sürdürmüş, çağdaş resim sanatı anlayışını türkiye'de yerleştirmeye çalışmış, türk resminde kübist eğilimin ilk örneklerini vermiştir.
fırtına
elif naci, ibrahim çallı'nın öğrencilerindendir. türk islam motiflerini eserlerinde kullanmıştır.
soyut
cemal tollu, sanayii nefise'den sonra almanya'ya gitmiştir. ilk eserlerinde konstrüktivist ve kübist etkiler görülür. 1950'den sonra anadolu'yu konu alan resimler çizmiştir.
atlar
sabri berkel, belgrad güzel sanatlar akademisi ve floransa güzel sanatlar akademisinde eğitim görmüştür. çizgiye önem vermiştir eserlerinde. renk ikinci plandadır. figürsüz eserleri de vardır.
balıkçılar
turgut zaim, sanayii nefise'den sonra paris'te çalışan sanatçı yurda döndükten sonra d grubu'na katılmıştır. folklorik konulara yönelmiştir. göçerlerin ve köylülerin yaşamlarını kendince tuvale aktarmış ve bunu ön planda tutmuştur.
halı dokuyan kızlar
bedri rahmi eyuboğlu, d grubu'na sonradan katılan sanatçı paris'te eğitim görmüştür. hem çağdaş hem de halkı bir arada görmek mümkündür eserlerinde.
salı pazarı
yeniler grubu, "resim, toplumsal ve gerçekçi değerlere yönelmelidir." düşüncesinde birleşmişlerdir. işçileri, yoksulları ve toplumun hastalıklı yönlerini gerçekçi bir anlatımla resimlemeyi amaçlamışlardır.
nuri iyem, istanbul güzel sanatlar akademisinde eğitimini tamamlamıştır. soyut eğilimler doğrultusunda resimler üretmiştir. çizdiği resimlerin çoğu kadın portreleridir.
davul zurna
dededen toruna atatürk türküleri
avni arbaş, istanbul güzel sanatlar akademisinde eğitimini tamamlamıştır.
atatürk
abidin dino, d grubu'nun kurucularından olmasına rağmen daha sonra yeniler grubu'na katılmıştır. herhangi bir eğitim görmeden resim çizmiştir.
otoportre
onlar grubu, bedri rahmi eyuboğlu'nun öğrencileri tarafından kurulmuştur.
nedim günsur, tüm nesnelere sevgiyle yaklaşan ressam olarak adlandırılır. naif bir anlayışla gerçekleştirdiği toplumsal içerikli eserleriyle tanınır.
göç
mehmet pesen, güzel sanatlar akademisi yüksek resim bölümünü bitirmiştir. minyatürlerle modern resmi birleştirmiştir.
kastamonu
orhan peker, bedri rahmi eyuboğlu atölyesinde ve fransa'da eğitim görmüştür. doku ve renk, orhan peker'in sanatçı kişiliği ile sınırsız anlamlar kazanan iki öğedir.
aşık veysel
soyut resim dönemi, adnan çöker ve lütfü günay tarafından ilk sergisini ankara'da dil ve tarih- coğrafya fakültesinde gerçekleştirmişlerdir.
cihat burak
günümüz ressamları, türk resim sanatını, çağdaş düşünce doğrultusunda kalıcı eserler ortaya koyarak geniş halk kitlesinin kültür gereksinimine yanıt verecek düzeye ulaştırma çabasındadırlar.
kaynak: ankara devlet resim ve heykel müzesi, türk resim sanatı tarihi
