Farkında Olmadan Gözünüzü Kör Edebilecek Tehlikeli Bir Parazit: Toksoplazma
toksoplazmoz, bir tek hücreli parazit olan toksoplazma’nın neden olduğu bir enfeksiyondur. toksoplazmoz, doğumdan önce enfekte olan bebeklerde (annelerinin gebelik sırasında enfeksiyona yakalanmaları nedeniyle) ve bağışıklık sistemi zayıf kişilerde ciddi hastalık tablosu şekillendirir.
gelelim toksoplazmoz ile ilgili akla gelen sorulara (sorular ve cevapları centers for disease control and prevention adlı kurumun kedi sahipleri için önemli bilgiler isimli bilgi notunda çevrilmiştir)
toksoplazmoz'un yayılmasında kediler nasıl bir rol oynar?
kediler toksoplazma enfeksiyonuna, enfekte rodentleri, kuşları, diğer küçük hayvanları ya da enfekte bir kedinin dışkısıyla kontamine olmuş herhangi bir şeyi yiyerek yakalanırlar. enfekte olduktan 2 hafta sonra dışkılarıyla parazite ait ookistleri yaymaya başlarlar. ookistler kedi dışkısıyla dışarı atıldıktan bir ya da iki gün sonra enfektif hale gelirler. ookistler dış ortamda aylarca yaşayabilir ve toprağı, suyu, meyve – sebzeleri, çocuk bahçelerindeki kum havuzlarını, meraları, kedi kumlarını, kısaca kedilerin dışkılayabileceği her yeri enfekte ederler.
insanlar toksoplazma enfeksiyonuna nasıl yakalanırlar?
- enfekte kedi dışkısıyla kontamine gıdaları, suları ya da kazara toprağı tüketerek.
- toksoplazma ile enfekte hayvanların (özellikle domuz, koyun ya da geyik) etini çiğ ya da az pişmiş tüketerek.
- eğer anne gebeliği sırasında toksoplazma ile enfekte olmuşsa doğmamış çocuğuna etkenleri bulaştırarak.
toksoplazmoz'un semptomları nelerdir?
sağlıklı bağışıklık sistemine sahip bireylerde:çoğu insan toksoplazma ile enfekte olduğunu bilmez. hastalık çok hafif seyreder. bazı kişiler birkaç hafta süren kas ağrıları ve büyüyen lenf nodülleri nedeniyle nezle olduklarını düşünürler. nadiren göz hastalığı şekillenir. bazı kişilerde ise hiçbir semptom şekillenmez.
zayıf immun sisteme sahip bireylerde: ciddi semptomlar ortaya çıkabilmektedir. hiv enfeksiyonuna sahip bireylerde en sık karşılaşılan semptomlar baş ağrısı, ateş, kafa karışıklığıdır. diğer semptomlar ise nöbetler, zayıf koordinasyon, mide bulantısı ve kusmadır.
doğumdan önce enfekte olan bebeklerin çoğu doğumda herhangi bir semptom göstermez. bununla birlikte pek çoğunda ilerleyen yaşlarda görme kaybı, zihinsel gerilik ve nöbet gibi semptomlar gelişebilir.
kendimi toksoplazmoz'dan nasıl korurum?
- kedinizin kumunu günlük değiştirin. ookistlerin enfektif hale gelmesi bir günden fazla sürer.
- eğer gebe ya da zayıf bağışıklık sistemine sahipseniz, başka birinin kedi kumunu değiştirmesini sağlayın. bu mümkün değilse tek kullanımlık eldivenler giyin ve elinizi yıkayın.
- evin dışına koyduğunuz kedi tuvaletinin üzerini kedinizin dışkılamayacağı zamanlarda kapatınız (enfekte herhangi bir kedinin dışkılamasını önlemek için).
- sokak kedileri ve özellikle yavrularından sakınınız. genç kediler dışkılarıyla daha fazla ookist saçarlar.
- çiğ et tüketmeyiniz. etin iç sıcaklığının 75 °c’ye ulaşmasını sağlayın.
- çiğ etle temas eden bütün mutfak malzemelerini (bıçaklar ve kesme tahtası gibi) yıkayınız.
- eğer zayıf bağışıklık sistemine sahipseniz, bir hekime başvurup durumunuzu anlatmanız ve toksoplazma ile enfekte olup olmadığınızı tespit etmek için kan testi yaptırmanız büyük önem taşımaktadır.
kedimi toksoplazmoz'dan nasıl korurum?
kedinizi toksoplazmoz'dan korumanız aynı zamanda kendinizi de korumanıza yardımcı olur.
- kedinizi ticari kuru ya da konserve mamalarla besleyin.
- kedileri asla çiğ etle beslemeyin. bu et toksoplazma enfeksiyonunun kaynağı olabilir.
- ev kedilerini evde tutun. böylece küçük hayvanları (fare gibi) yiyerek enfekte olmasını engelleyebilirsiniz.
kedi beslemekten vazgeçmeli miyim?
hayır, kedi beslemekten vazgeçmek zorunda değilsiniz. kediye sahip olmak hasta olacağınız anlamına gelmez. aynı zamanda enfekte kediye dokunmanız da parazitle temas edeceğiniz anlamına gelmez, çünkü kediler paraziti kıllarında taşımazlar. ek olarak evlerde beslenen kediler avlanamazlar ve toksoplazma ile enfekte çiğ et yiyemezler. fakat yine de hamileyseniz, gebe kalmayı planlıyorsanız ya da zayıf bir immun sisteme sahipseniz, kendinizi enfeksiyondan korumanız büyük önem taşımaktadır.
toksoplazmoz tedavi edilebilir mi?
evet. toksoplazmoz için tedavi vardır. sağlıklı bireylerde birkaç haftadan birkaç aya kadar değişen sürelerde hafif semptomlar görülür ve tedaviye ihtiyaç duymadan enfeksiyon atlatılır. bununla birlikte toksoplazmoz'a bağlı göz hastalığı şekillenen sağlıklı bireylere tedavi tavsiye edilmektedir.
gebeliği sırasında enfekte olan kadınlar, doğmamış bebeklerini de toksoplazmoz'dan koruyabilen ilaçlarla sağaltılabilmektedir. anne ve bebek gebelik süresince ve bebek doğduktan sonra yakından takip edilmelidir.
sol gözümdeki görme kaybı, bulanık görme ve türlü türlü ağrılarla tanıştığım bir parazit toksoplazma
herkesin grip nezle gibi atlattığı ama benim aylarca hastanelere taşınmama sebep olan, sol gözümde %90'a varan görme kaybı yaratan parazit.
37.5 ateşle bir ay grip, soğuk algınlığı gibi bir rahatsızlık geçirdim devamında gözümdeki rahatsızlıklar meydana geldi. o göz doktoru senin bu göz doktoru benim devletinden özeline her yeri gezmeme rağmen teşhis konulamadı. bu sırada gözüm ağırlaştı, korku panik hali vs. derken bir üniversite hastanesinde profesör yetişti imdadıma daha geç kalınsa beyin zarında iltihaba yol açacağı ve dönülmez sonuçları olacağı söylendi. çok şükür kurtuldum diyemiyorum çünkü 1 sene içerisinde tekrar etme ve görme merkezine yerleşme ihtimali varmış. kontroller devam ediyor. tedavi sürecinde kortizol kullandığım için o da başka başka sıkıntılar getirdi.
1 buçuk yıl kadar kedi, bir seneden fazla da evinde köpekle yaşamış bir insan olarak paraziti dışarıda yaptığımız bir kahvaltıda yıkamamış bir yeşillikten kaptığımı belirteyim. magazinsel haberlere kulak asmayın.