Futbolun 2500 Yıl Önce Çin'de Oynanan En Eski Atası: Cuju
futbol, dünyanın en ücra köşelerine kadar ulaşarak günümüzün en popüler konularından biri haline gelmiştir. yaklaşık 2.500 yıl önce çin'de benzer bir oyun olan "cuju" oynanıyordu. bu, iki takımın topu yere değdirmeden ellerini kullanmadan merkezi bir çemberin içindeki bir açıklıktan geçirmeye çalıştığı rekabetçi bir oyundur. cuju oyunu, 2004 yılında fifa tarafından futbolun en eski biçimi olarak kabul edildi.
"cu" ("tekme atmak") ve "ju" (tüylerle doldurulmuş bir tür deri top), savaşan devletler dönemi (mö 476–221) sırasında popüler hale geldi. o dönemde cuju, sporun sert doğası nedeniyle askeri süvarileri eğitmek için kullanılıyordu.
han hanedanı (mö 206–ms 220) döneminde cuju'nun popülaritesi ordu dışına çıkarak kraliyet saraylarına ve üst sınıflara yayıldı. han imparatoru wu di'nin bu spordan keyif aldığı söylenir. aynı zamanda cuju oyunları standartlaştırılarak kurallar belirlenmiştir. futbol maçları sıklıkla imparatorluk sarayının içinde düzenlenirdi. özellikle cuju maçları için "ju cheng" adı verilen bir tür saha inşa edilmiştir ve her iki uçta altı hilal şeklinde kale direği bulunurdu.
günümüzde yalnızca küçük çaplı bir turistik cazibe veya törensel etkinliklerde oynanıyor olsa da, renkli geçmişi özellikle çin ulusunun ve halkının kuruluş mitleriyle bağlantılı olarak yaşamaya devam etmektedir.
cuju, oldukça karmaşık bir oyun olup zamanla değişmiş ve gelişmiştir
rekabetçi veya iş birliğine dayalı olarak, bir takımda veya bireysel olarak oynanabilir ve genellikle estetik amaçlarla oynanmıştır. rekabetsiz versiyonuna baida denirdi. rekabetçi cuju ise iki takım arasında oynanır ve amaç, birbirinden daha fazla puan kazanmaktır. cuju'nun iki ana stili olan zhuqiu ve baida’nın amacı da farklıdır. zhuqiu stili imparatorun doğum günü veya uluslararası etkinlikler gibi özel ziyafetlerde oynanırdı. iki takım arasında oynanır. her takımda 12 ila 16 oyuncu bulunurdu. baida stilinde ise kale veya gol atma hedefi yoktu. oyuncular, iplerle çevrilmiş bir saha içinde topu sınırlar dahilinde tutarak oynardı. oyuncuların yaptığı fauller sayılırdı. en az faul yapan oyuncu ya da takım kazanırdı.top, diğer oyuncuya ulaşamayacak kadar kısa bir mesafeye atıldığında puan kesilirdi. topun çok alçak bir seviyede atılması veya yanlış zamanda vurulması da düşük puanla sonuçlanırdı.
cuju oyunuyla ilgili en iyi tanımlardan biri, han hanedanı'nın (25–220, doğu han olarak da bilinir) son dönemlerinden kalmadır ve şair li you'ya aittir. li you’nun şiiri, cuju’nun yalnızca bir eğlence veya askeri eğitim aracı olarak görülmediğini, aynı zamanda iyi bir yaşam sürdürmenin bir metaforu olarak kabul edildiğini ifade eder.
li you'nun şiiri
“yuvarlak bir top ve kare bir duvar,
tıpkı yin ve yang gibi.
ay şeklindeki kaleler birbirine karşı,
her iki tarafta altı tane eşit sayıda.
kaptanları seçin ve hakemleri atayın,
değiştirilemez kurallara göre.
akrabaları ve arkadaşları dikkate almayın,
taraflılıktan uzak durun.
adaleti ve huzuru koruyun,
başkalarının hatalarından şikayet etmeyin.
işte cuju’nun meselesi budur.
eğer bunların hepsi cuju için gerekliyse,
hayatın işleri için ne kadar daha fazla gerekir.”
kaynak 1: chinaculture
kaynak 2: wikipedia
kaynak 3: fifamuseum
kaynak 4: shandong
kaynak 5: topendsports
Arada Bir Televizyonda Denk Gelip Hiçbir Şey Anlamayanlar İçin Amerikan Futbolu
