Güneş Sistemi'nin Tüm Gezegenleriyle İlgili İlginç Bilgiler
merkür
kimin keşfettiği bilinmeyen tek gezegendir. astronomide ilk adının geçmesi yazılı olarak m.ö. 265 yılında gerçekleşmiştir. merkür'ün yüzeyi "kırışıklıklarla" kaplıdır, bunun sebebi gezegenin çekirdeğinin katı değil eriyik olması yüzünden yüzeyi dalgalandırmasıdır.
venüs
güneş sistemi'nin gezegenleri saat yönünün tersine dönerken venüs (ve uranüs) retrograd bir hareketle saat yönüne doğru döner (güneş saat yönünün tersine dönüyor). ayrıca venüs'ün kendi ekseni etrafındaki bir dönüşü 243 gün sürer ve sistemdeki en yavaş dönen gezegendir. son olarak da merkür güneş'e en yakın gezegen olmasına rağmen venüs'ün sıcaklığı atmosferindeki sera etkisi yaratan karbon gazları yüzünden merkür'den fazladır ve 462°c'ye ulaşır (merkür 427°c), böylece güneş sistemi'nin en sıcak gezegenidir.
dünya
ekseni etrafındaki dönüşü gittikçe yavaşlamaktadır. ancak bu çok uzun zamana yayılan bir süreç olduğu için ancak yaklaşık 140 milyon yıl içinde bir gün 25 saate tekabül etmeye başlayacaktır.
mars
güneş sistemi'nde bilinen en büyük dağ mars'tadır. olympus mons 21 km yüksekliğinde ve 600 km çapındadır. dünya'daki en yüksek dağ olan everest ise 8848 m yüksekliğindedir. ayrıca mars'ın en büyük uydusu olan phobos gün geçtikçe mars'a yaklaşmaktadır ve en geç 40 milyon yıl içinde mars'ın çekim kuvveti yüzünden parçalarına ayrılarak gezegenin etrafında bir halka oluşturacaktır.
jüpiter
yaklaşık 1610 km eksen hızıyla sistemde kendi ekseni etrafında en hızlı dönen gezegendir ve jüpiter'de bir gün sadece 9 saat 55 dakika sürer. "the great red spot" isimli fırtınası en az 350 yıldır sebat etmektedir ve içine üç tane dünya sığacak kadar büyüktür. uydusu ganymede güneş sistemi'nin en büyük uydusudur ve merkür'den büyüktür. ayrıca satürn kadar belirgin olmasa da jüpiter'in de etrafında bir halka mevcuttur. jüpiter'in güneş sistemi ilk oluşurken bir kahverengi cüce yıldız olabilecek potansiyele sahipken içinde nükleer füzyon başlatamadığı için başarısız olarak bir gaz devi şeklinde kaldığı düşünülmektedir. jüpiter, kelvin–helmholtz mekanizması yüzünden güneş'ten aldığı enerjiden fazlasını uzaya yayar, bu yüzden her sene 2 cm kadar küçülmeye uğrar.
satürn
satürn'ün iç yapısı sudan hafif olup suya atılacak olsa batmak yerine yüzecek bir kompozisyona sahiptir. uydusu titan ise tüm güneş sistemi'nde dünya dışında en yaşama elverişli koşullara sahip gök cismidir, ancak oksijen yerine nitrojen bazlı yaşamlar söz konusudur. ayrıca satürn'ün de jüpiter ile birlikte uzaya güneş'ten aldığından daha fazla enerji yaydığı düşünülmektedir. satürn'ün bundan 100 milyon yıl önce halkaları olmadığı düşünülmektedir ve yaklaşık bir 100 milyon yıl kadar sonra halkaları yok olacaktır. yani en ihtişamlı döneminde insanlık kendisini gözlemlemeye başlamıştır.
uranüs
venüs ile birlikte sistemde saat yönüne doğru dönerek retrograd harekete sahip olan ikinci gezegendir. -224°c'ye düşen sıcaklığı ile uranüs ayrıca güneş sistemi'nin en soğuk gezegenidir. güneş etrafında bir dönüşünü 84 yılda tamamlayan uranüs'ün ekseni 90° eğri olduğu için (güneş'e ekvator bölgesi değil kutupları bakar) 42 yıl boyunca gezegenin bir kutbu ışık alırken öbür kutbu tamamen karanlıkta kalır.
neptün
saatte 2200 km hızla esen süpersonik rüzgarlarıyla (karşılaştırma için; ses hızı saatte 1234 km, dünya'da en şiddetli rüzgar hızına sahip olan kasırga allen saatte 310 km hızla esmiş, kaydedilen en şiddetli hortum olan bridge creek-moore hortumu ise saatte 484 km hızla esmiştir) neptün sistemdeki en hızlı rüzgarlara sahip gezegendir. neptün güneş etrafındaki bir dönüşünü yaklaşık 165 yılda tamamlar ve sistemdeki ana yıldıza en uzak gezegendir.
plüton
her ne kadar gezegenlikten çıkartılmış olsa da plüton'un güneş etrafındaki yörüngesi oldukça egzantriktir ve güneşe uzaklığı 4,4 milyar km ile 7,3 milyar km arasında değişmektedir. bu sebeple plüton bazı dönemlerde güneş'e neptün'ün olduğundan daha fazla yaklaşır.
Güneş Sistemi'nin Dışından Gelen İlk Yıldızlararası Cisim: Oumuamua
