İdam Cezası Günümüz Sosyal Düzeninde Neden Kurtarıcı Bir Çözüm Değil?

Türkiye'de en son 1984'te uygulanan ve 2002'de AB Uyum Paketi kapsamında kanunen de kaldırılan idam cezası, bir süredir ara ara gündeme geliyor. Peki neden kalıcı bir çözüm değil idam? Bakalım.

idam cezası sadece türkiye'de değil, hiçbir yerde uygulanması rasyonel olmayan bir şeydir. sebepleri şunlar:

1. toplum üzerinde caydırıcılık yaratması

idam cezasının istatistiki açıdan bakıldığında caydırıcılığı yoktur. istatistiki olarak idam cezasının uygulandığı ülkelerde uygulanmadığı ülkelere kıyasla daha düşük suç oranları bulunmuyor. 

örn. hong kong 1993'te idam cezasını terk etti ve singapur'da cinayetin cezası direk idam ve 6 içerisinde ceza uygulanıyor. hatta uyuşturucu sucları da idamla yargılanıyor. 

bu iki uçtaki uygulamaya rağmen cinayet oranları benzer: 

https://www.washingtonpost.com/…_term=.63ca65af42fe

2. suçlu için caydırıcılık yaratması

idam cezasının suçu işleyen birey tarafından bakıldığında caydırıcılığı yoktur - zira suç psikolojisi zaten yakalanmayı ve yakalandıktan sonraki süreçteki olasılıkları düşünecek durumda değildir.

3. idam istenen suçların vaziyeti

idam cezasını geri getirmeyi ya da uygulamayı istememize sebep olan suçlar çoğu zaman beyindeki problemlerden kaynaklıdır. genel halkın ahlaksızlık sapıklık kötülük vs gibi sığ tanımlarla sınıflandırdığı seksüel bozukluklar, antisosyal davranışlar ve şiddet eğiliminin beyinde bulunan anomaliler sebebiyle olduğu bilinmektedir.

beynindeki tümör sebebiyle pedofili olan ve tümör alındıktan sonra normale dönen adam:

https://www.newscientist.com/…rollable-paedophilia/

amerikadaki hapishanelerde yapılan beyin mr sonuçlarında katillerin prefrontal korteks'lerinde düşük gelişim tespit edilmiş : 

https://www.theguardian.com/…spot-a-murderers-brain

4. masum olduğu ortaya çıkan insanların idamı

idam cezasına karar verilene kadar geçen sürecin titizliği - kaynakları birçok ülkeden daha fazla olan ve bu konuda uzmanlığın merkezi olan amerika'da bile hala son dakikada masum olduğu ortaya çıkan ya da idam edildikten sonra masum olduğu ortaya çıkan idam mahkumları var.

https://deathpenaltyinfo.org/…posthumouspardons.pdf

5. idam sebeplerinin esnetilebilmesi

idam cezasının kanunda yeri olması küçük cocuklara tecavüz edip öldüren adamların idamını garanti etmediği gibi, çoğu zaman politik sebeplerle yapılan idamların önünü açmıştır. zira idam cezası ile yargılanmanın şartları arasında neredeyse daima vatana ihanet bulunmaktadır. ihanetin tanımı kime göre neye göredir, kanunlarda ihanetin tanımı net yapılmasına rağmen esnetilebilmektedir, risk faktörüdür.

6. şiddet, idam varken azalıyor mu?

şiddet içeren suçlar idam cezasının varlığında azalmaz, sosyo ekonomik iyileşmeler neticesinde azalır. şiddet içeren suçlar ve ekonomik eşitsizlik arasında korelasyon olduğu uzun süredir biliniyor: 

https://www.jstor.org/…seq=1#page_scan_tab_contents

ekonomik eşitsizlik devlet hizmetlerinin de eşit olarak dağıtılamaması, gerekli sağlık hizmetlerinin (psikolojik hizmetler başta) verilmemesi, yaşam koşullarının kötüleşmesi ya da iyileşmemesi, geleceğe dair umutsuzluk, insanların kendini herhangi bir değişim için güçsüz hissetmesi hepsi bu suçların sebepleri arasında.

Bu içerikler de ilginizi çekebilir