II. Dünya Savaşı'nın En Çok Korkulan Alman Tanklarından Biri: Tiger
26 mayıs 1941 günü, bir toplantı sırasında adolf hitler, porsche (dr. ferdinand porsche) ve henschel firmalarına yeni bir ağır tank üzerinde çalışmalarını emretti. bu firmalar bu yeni tankın şasi, gövde gibi ana kısımları üzerinde çalışırken krupp da taret üretiminden sorumlu oldu. 1941 ortalarında henschel iki prototip üzerinde çalışmayı kararlaştırdı: vk4501(h)h1 ve vk4501(h)h2. (parantez içindeki h harfi henschel'in kısaltmasıdır, porsche'da henschel ile eşzamanlı olarak kendi vk4501(p) prototipini üreteceğinden karışıklığı önlemek için yazılmıştır). model vk4501 h1, 88mm kwk 36 l/56 topu ve aslen krupp'un vk4501(p) için geliştirdiği taret ile, h2 ise 75mm kwk 42 l/70 topu ve panther a tareti ile donatılacaktı. ancak henschel, 1941 sonlarında , h1 modelini geliştirmeyi tercih etti ve h2 projesini rafa kaldırdı.17 nisan 1942'de henschel vk4501h1 prototipini bitirmişti, bu model üç gün sonra (20 nisan 1942 - führer'in doğum günü), porsche'un vk4501(p) prototipi ile birlikte hitler'e sunuldu. temmuz 1942'de berka tank okulunda testlere tabi tutuldu. bu testler sırasında porsche'unki çok kötü bir performans çizerken henschel'inkinin beklenenden daha iyi olduğu görüldü. bunun üzerine temmuz 1942'de vk4501(h) onaylandı ve henschel'in kassel'deki tesislerinde üretime girdi.
ilk üretilen 250 tiger, 600 beygir gücündeki maybach hl 210 p 45 motoru ile güçlendirilmişti ama bu motor tiger için uygun değildi ve arazi performansının çok kötü olmasıyla sonuçlandı. bu sorunu gidermek için modifiye edilmiş 700 beygirlik maybach hl 230 p 45 motoru 1943 sonundan itibaren üretilen tiger'lar için standart oldu. bu yeni motor her ne kadar tiger'ın ağır gövdesine oranla çok iyi performans gösterdiysede çok fazla yakıt tüketimi yüzünden tiger'ın operasyonel menzili (1 depo yakıt ile katedebileceği mesafe-menzil) kısıtlı kaldı.
tiger tankının içi 4 bölmeden oluşuyordu; sürücü bölümü, makineli tüfekçi/telsizci bölümü, savaş bölmesi (taret) ve motor bölümü. aslında sürücü ve telsizci aynı bölümdeydi ama aralarındaki şanzıman ve bir takım aksamlar burayı ikiye bölüyordu. sürücü hidrolik direksiyon yardımıyla tankı kullanıyordu ayrıca hidrolik sisteminin devredışı kalma ihtimaline karşılık iki manuel yönlendirici daha sürücü bölmesinde bulunuyordu. büyük 88mm'lik top, tareti topçu ve komutan solda, yükleyici ise sağda olmak üzere iki bölmeye ayırıyordu. taret de hidrolik olarak döndürülüyordu, ama topçunun hedef üzerinde hassas ayarları yapabilmesi için topun sağ/sol ve aşağı/yukarı hareketini sağlayıcı manuel kontrol edilen çarklar bulunuyordu. top bu çarklar üzerindeki elektrikli ateşleme mekanizması yardımıyla ateşleniyordu.92 adet ap (armor piercing - zırh delici) mermisi gövdenin çeşitli yerlerinde muhafaza ediliyordu.
resmi olarak sadece iki model tiger üretildi : panzerkampfwagen vi ausf h ve ausf e. ausf h , afrika'da savaşmak üzere tropikal hava filtresiyle donatılmıştı. batı ve doğu cephelerinde savaşanlar ise ausf e modeli olmuştur. ausf h çok az üretilmiştir, genelde tigerlar "tiger 1e" olarak bilinirler.bir genelleme yapmak gerekirse tiger tanklarının üretim dönemlerini üçe ayırmak mümkündür; erken dönem, orta dönem ve geç dönem. bu dönemlerde üretilen tanklar birbirlerinden çok az farklıydı. geç dönem tiger'ları o zamanlar yapılan "tank üretimi standardizasyon programı" çerçevesinde panther tanklarıyla birçok ortak mekanik parçalara sahiplerdi.
ilk 500 tiger su altında 5 metre derinlikte 2,5 saat gidebilmelerine olanak sağlayan şnorkellerle donatılmışlardı. daha sonra bu uygulamadan vazgeçildi ve 1,3 metre derinliğe kadar suya girebilmelerini sağlayan modifikasyonlar yapıldı.
720mm genişliğindeki paletleri böylesine ağır bir tankın sahip olabileceği en mükemmel arazi performansını sağlıyordu ama cepheye nakli sırasında tankın eldeki taşıyıcılara geniş gelmesine neden oluyordu. trenlere yüklenmeden önce bunlar sökülüyor, yerlerine 520mm'lik paletler takılıyordu.daha sonraları tiger'ları taşımak ve daha çabuk indirilip bindirilmelerini sağlamak için özel vagonlar yapıldı.
temmuz 1942'den ağustos 1944'e kadar 1,355 adet tiger üretilebilmiştir. henschel , wegmann ve krupp (sadece taret) üretimle sorumlu firmalardı. en yüksek aylık üretim nisan 1944'te 105 adet ile oldu.üretimin düşük kalmasının başlıca sebebi çok pahalı oluşuydu:800,000 reich mark. ayrıca komplike şanzımanı , yürüyen aksamı ve hidrolik donanımları çok pahalıydı ve üretimleri zaman alıyordu. ancak bu komplike sistemler ağırlığı 57 tonu bulan tiger'ın rahatça sürülmesini sağlıyordu.
tiger'a genel bakış
ilk tiger tankları 1942 eylülünde muharebeye girdiler. guderian'a göre "yeni silahların muharebeye sokulmasında sabırlı davranmak ve bunların kitle halinde kullanılmasına olanak veren miktarlarda yapılmalarına dek cephe gerisinde tutulmaları zorunludur."hitler bunu bilmesine ve guderian'ın onu tekrar tekrar uyarmasına rağmen bu yeni tankları deneme arzusunun etkisinden kurtulamıyordu (ilginçtir ki ileride aynı durum panther içinde söz konusu olacaktı). bunun sonucunda, tiger'lar ,tamamen ikinci derecede ,sınırlı hedefli bir taaruzda kullanıldı. bu amaçla seçilen leningrad yakınlarındaki bataklık ormanlar tiger gibi ağır tanklar için hiç uygun değildi. ağır tanklar bu orman yollarında birer kol halinde ilerlerken pusudaki düşman anti-tank topları tarafından vuruldular. sonuç, sadece ağır ve gereksiz kayıplar değil; aynı zamanda gelecek harekatla ilgili gizlilik ve baskın etkisinin yitirilmesi oldu. uğranılan hayalkırıklığı ise daha büyük oldu. çünkü taaruz uygunsuz arazide takılıp kalmıştı. daha da kötüsü bu taaruz sırasında bir tiger maalesef ruslar tarafından ele geçirilmişti.
bunu takiben aralık 1942'de afrika'daki müttefik askerleri ilk tiger'la karşılaştılar. sayıca az gönderilmelerine ve kullanılmak zorunda kaldıkları uygunsuz araziye rağmen büyük başarılar gösterdiler. fakat inanılmaz malzeme ve insan kaynaklarına sahip müttefikler karşısında almanlar'ın afrika'dan çekilmesini önleyemediler.(hitler'in ve alman genelkurmayı'nın afrika cephesini önemli görmemesi de bunda büyük bir etkendir, dolayısıyla dak - deutsches afrika korps - alman afrika birlikleri hiçbir zaman ihtiyaçlarını karşılayacak desteği alamamışlardı.)
almanlar, tiger'ları tümenlere eşit olarak dağıtmak yerine özel ağır panzer birlikleri (schwere panzer abteilung - spzabt) yaratıp onları bu harika tanklarla donatmışlardı. bu birimler waffenss içinde spzabt 101, 102 ve 103 , orduda (wehrmacht) spzabt 501,502,503,504,505,506,507,508,509 ve 510 şeklinde organize olmuşlardı.
güçlü 88mm'lik topu tiger'ı her müttefik tankı için çok tehlikeli hale getirirken, kalın zırhı ise onu düşman tankları tarafından imha edilemez kılıyordu.amerikan m4 sherman (76mm'lik toplu) ve sovyet t34-85 (85mm'lik toplu) tankları tiger vurmak için yakın mesafeye kadar yaklaşmak zorundalarken tiger onları çok daha uzaktan vurabiliyordu.hatta haziran 1944'te spzabt 506'dan yüzbaşı wakker'in bir t-34 tankını 3900 metreden vurduğuna şahit olunmuştu.ingiliz istatistiklerine göre, bir tiger vurmak için 5 sherman gerekiyor, alman tankı imha edildikten sonra ise sadece bir sherman geri dönebiliyordu.bulundukları her çarpışmada düşmana verdikleri zaiyat yüzünden bir efsane olmuş ve müttefiklerde "tiger fobisi" oluşmuştu.öyle ki , müttefik askerleri gördükleri her alman tankını tiger zannediyorlardı (bunda panzer iv'ün siluetinin uzaktan tigerı andırmasının da payı vardır). bunun sonucunda tiger etkili bir tank olmasının yanısıra bir moral silahı da olmuştu, alman askerli yanlarında tiger olunca kendilerini güvende hissediyorlar , müttefik askerleri ise korkuya kapılıyorlardı (bu arada saving private ryan hiçbir şekilde tarihsel olayları yansıtmamaktadır. ayrıca, filmdeki köprü civarında gerçekleşen çatışmalardaki gibi piyade hiçbir tankın önünde o kadar rahat koşamaz , hele hele tankın etrafında piyade desteği varsa!). 1943 tarihli bir amerikan albayının raporu da tiger'ın gücüne iyi bir örnektir :"...tunus'ta fais geçidi'ndeki savaş alanını inceledim. vurulan tanklarımızın detaylı incelemeleri gösterdi ki alman tiger tankının 88mm'lik topu rahatlıkla tanklarımızın taretlerinin önünü delip arkasından çıkabilmektedir..."
gerçekten de iyi eğitilmiş ve tecrübeli bir mürettebat tarafından kullanıldığında tiger o güne kadar savaşların gördüğü en ölümcül tank oluyordu. özellikle michael witmann ,tiger ile gösterdiği başarılardan dolayı bir efsane olmuş ve bugüne kadar dünyadaki en başarılı , en çok madalya alan tankçı ünvanını kazanmıştır.wittmann ile beraber otto carius'da sayılabilir. bu insanlar hitler'in 1944'te söylediği "bir tiger müfrezesi , normal bir panzer tümenine eşdeğerdedir" fikrini haklı çıkarmaktadır.
7 temmuz 1943 günü ss-oberscharführer franz staudegger komutasındaki , 1.ss panzer tümeni "leibstandate adolf hitler"e bağlı tek bir tiger , kursk yakınlarında 50 kadar t-34 tankıyla karşılaştı.staudegger tüm cephanesini kullanarak 22 düşman tankını imha etti ve birçoğunu hasara uğrattı.çarpışma rusların çekilmesiyle sona erdi. bu başarısından ötürü staudegger "knights cross - şövalye haçı" ile ödüllendirildi.
8 ağustos 1944 sabahı spzabt102'ye bağlı, ss-unterscharführer willi fey komutasındaki yanlız tiger ,15 sherman'dan oluşan bir ingiliz birliğine rastladı.o gün meydana gelen çarpışmalarda 14'ünü vuran fey, ertesi gün son iki mermisi ile sonuncu sherman'ı da imha etti. fey'in birliği, spzabt102 ,tüm tanklarını normandiya'da kaybetti ama 6 hafta boyunca toplam 227 müttefik tankını saf dışı bıraktı.
teknik özellikler
ağırlık 56000kg (erken)
57000kg (geç)
mürettebat 5 kişi
motor maybach hl 210 p 45 - 12 silindir / 600hp (erken)
maybach hl 230 p 45 - 12 silindir / 700hp (geç)
yakıt kapasitesi 534 litre
hız yolda 38km/h
arazide 10-20km/h
menzil yolda 140km / arazide 85km
uzunluk 8.45m
genişlik 3.4-3.7m
yükseklik 2.93m
silah donanımı 88mm kwk 36 l/56
2 x 7.92mm mg34 (erken)
3 x 7.92mm mg34/42 (geç)
6 x nbk 39 90mm duman atıcı (erken)
cephane 88mm - 92 adet
7.92mm - 4500-5700 adet
zırh (mm/açı): tarer önü 100/8
ön üst gövde 100/10
ön alt gövde 100/24
taret yanı 80/0
yan üst gövde 80/0
yan alt gövde 80/8
taret arkası 80/0
gövde arkası 80/8
taret üst/alt 25/81-90
üst gövde üst/alt 25/90
alt gövde üst/alt 25/90
top önyüzü 100-110/0
88mm kwk 36 l/56
30 derece eğimli zırhı delme mesafesi
mermi tipi 100m 500m 1000m 1500m 2000m
panzergranate 39 120mm 110mm 100mm 91mm 84mm
panzergranate 40 171mm 156mm 138mm 123mm 110mm
pzgr.39 (ap) - normal zırh delici mermi
pzgr.40 (apcr) - tungsten çekirdekli zırh delici mermi
çeşitli versiyonlar
befehlswagen tiger i ausf. e - komuta tankı
sturmpanzer (sturmmorser) sturmtiger ausf. e - dev havan topu ile
bergewagen bergetiger - ağır çekici/kurtarma aracı
tiger(p) - porsche tasarımı tiger (sadece 5 adet üretildi)
schwerst-flammpanzer auf tiger i - uzun menzilli alev tankı (tasarım aşamasında kalmıştır)
sturmpanzer bar - 305mm l/16 top ile (tasarım aşamasında kalmıştır)
sturmpanzer tiger i - 170mm kanone 44 top ile (tasarım aşamasında kalmıştır)
sturmpanzer tiger i - 210mm moerser 18/43 ağır havan ile (tasarım aşamasında kalmıştır)
sturmpanzer tiger i - skoda 305mm granatwerfer - ağır havan ile (tasarım aşamasında kalmıştır)
tiger i - 240mm kanone top ile (tasarım aşamasında kalmıştır)
panzerkampfwagen vi tiger ii ausf. b (kingtiger)
jagdtiger - antitank (kundağı motorlu)
Her Mühendisin Kıskanacağı Kadar Basit ve Sağlam Yapılı Bir Tank: T-34
