Kalıcılığını Çoktan Kanıtlayan Harikulâde Ses Formatı Plakları Temizleme ve Koruma Yolları
plağı hala daha tanıtmaya gerek yok, o kadar anlatıldı her yerde. gelelim bunun nasıl temizleneceğine ve korunacağına. unutulmasın ki plak dediğinin ömrü öyle cd gibi 3-5 sene değildir, bakıldığında onyılları cebinden çıkarır.
4 ana başlığa ayırmak mümkün temizlik/koruma unsurlarını:
1. karbon fiber fırça
el atında bulunmalı. plaklar manyetik olarak yazıldığından kelli dehşetli tozseverdirler. plağı her koyulduğunda değil tabii (insan canından bezer her sefer her sefer) ama her beş-on dinlemede bir üzerinde fırça bir kere gezdirilirse hem plak korunmuş hem de seste pürüzlenmeler engellenmiş olacaktır. herhangi plak satıcısında bulmak kolay; internetten almak daha da kolay. güvenilir, bilinir markalardan bazıları: audioquest, decca, am. bendeki am.
2. iğne/uç (stylus) temizleme çözeltisi
ilk seferler hariç hiçbir zaman tozdan ve benzeri çer-çöpten arınık değildir gerek plak gerekse uç. zamanla daha da çok pislik birikir. ses kalitesine etkisini geçsek bile plağa da zarar vermeye başlar kirli uç. kullanma sıklığına hayli bağlı olduğundan zaman aralığından ziyade miktar olmak vermek daha yerinde olacaktır: ortalama yüz (100) dinlemede bir, uç temizlemeye özel çözeltinin (solüsyonun) içinde bulunan fırçayla, şöyle kullanıcının kendine doğru hareketlerle üç-beş kez temizlemesi kafi. bendeki yine am marka.
fırça + çözelti ~ 7 tl.
3. plakların konduğu kağıt
internetten veya plak dükkanından çok çok ucuza alınabilecek bu kağıtları hiç olmadı senede bir defa değiştirmek, tabiri caizse plağın nefes almasını sağlayacaktır. 100 adedi 5 tl civarında seyrediyor olmalı. şayet alınamıyorsa, kötünün iyisi bir yöntem saç kurutma makinasıyla örneğin kağıdın 2-3 dk üflenmesi, akabinde karbon fiber fırçayla veya statik elektriklenmiş başka fırçalarla kalan tozdan arındırılması olabilir.
4. plağı ıslak temizlemek
en etkili ve fakat en dikkatli olunması gereken temizlik budur. sağda solda onlarca tarif mevcut nasıl bir çözelti hazırlanabileceğine dair. parası olan doğrudan plak yıkama makinalarından alabilir; en garantili yoldur ve minimum zararla çıkılır. ne var ki profesyonel değil, haliyle çok sık plaklarla haşır neşir olmuyorsanız gerek yok makinasını almaya, ki 3000-4000 tl aralığında seyretmekte fiyatları.
o halde bireysel olarak hazırlanacak çözelti. görüp duyduğum, bildiğim, henüz denemediğim fakat temizlik yapacağım zaman hazırlayacağım çözeltinin tarifi aşağıdadır:
----
[i] 1 birim "%90 + ipa" (izo-propil-alkol)
[ii] 4 birim "distile su"
[iii] (0,5 lt çözeltide) 3-4 damla sıvı bulaşık deterjanı (önemli: deterjanın nemlendiricili ve/veya katkılı olmamasına itina gösterilmeli! eşittir, en ucuzu muhtemelen en iyi seçim olacaktır.)
----
özetle; 0,5 lt'lik bir çözeltide 100 ml >%90 saflıkta ipa, 400 ml distile şu olup üzerine 3-4 damla bulaşık deterjanı damlatılıp karıştırılacak. bu.
özen gösterilmesi gereken asıl nokta: plağın ortasına çözelti (ve hatta herhangi bir sıvı) dokundurulmamalı. youtube gibi video sitelerinden çözeltinin nasıl uygulanması gerektiğine dair yüzlerce video bulunabilir, ama kısaca: toz bırakmayacak bir kumaşın ucu (penye en makbûlü; eski tişörtlerden birinin ucu pekala kullanılabilir) çözeltiyle ıslatılır. bu kısım bir elin baş ve işaret parmakları arasına alınmışken diğer elle plak tutulur. penye plağın orta kısmına değmeyecek biçimde (şarkıların olduğu kısımda olacak biçimde yani) plak üzerine değdirilir ve plak tutan elle plak dairesel olarak çevrilir (iğnenin/ucun takip ettiği rota takip edilmeli, plak üzerindeki çizgiler/oyuklar boyunca temizlik yapılmalı).
ıslak temizlik her iki yüzeye de yapıldıktan sonra plağın asla yatay olarak konmamasına, dik ve altında bir kumaş bulunacak şekilde bir yüzeye eğik yaslanmasına özen gösterilmeli. bir-iki saat kuruması için yeterli.
ıslak temizlik yapılıp, tozdan arındırılmış pikaba konduğunda plak, ses kalitesinin ne kadar arttığına dikkat edilmese dahi kulağa çarpacaktır. plak bambaşka bir mefhum. korunmalı, el bebek gül bebek bakılmalı. zamanla ailenin/kişinin bir parçası da oluyorlar zaten. bakmışsın pink floyd'un sheep'i şuracıkta otlayıp dogs'u bar bar havlarken, bob dylan üvey evlat, led zeppelin komşunun laftan anlamaz, anarşik çocukları olmuş aşil'ın son mücadelesini (achilles last stand) bağır çağır anlatan.
Bob Dylan - Lay Lady Lay
Bu içerikler de ilginizi çekebilir
