Kraliçe II. Elizabeth'in de Mensubu Olduğu Anglikan Kilisesinde Cenaze Süreci Nasıl İşliyor?
kraliçe elizabeth öldüğüne göre cenaze törenini hepimiz izleyeceğiz. bundan kaçış yok. günler boyunca haberlerde gazetelerde bu konu konuşulacak. bu töreni izlerken neler olduğunu daha iyi anlamak için ingiltere klisesinde gerçekleşen cenaze törenlerine kuş bakışı bir bakalım. ufku ikiye katına çıkarmasa da genel kültür bilgisi olur.
ön bilgi
ingiliz kraliyet ailesi katolik değildir. onlar protestanlık ile katolikliğin ortasında bir yerlerde duran anglikan klisesine bağlıdır. hatta kraliçe anglikan klisesinin koruyucusu ünvanını taşır. aynı zamanda ingiltere kilisesinin başıdır.
(anglikan klisesi ana çatı. iskoç, irlanda, avusturalya kilisesi vs gibi yan dalları var.)
teorik olarak ingiltere tahtına çıkacak kişi hem hristiyan hem de aynı anglikan olmalıdır. katolik bir prens kral olamaz. (bu konu biraz tartışmalı.)
katolik kilisesi ve ortodoks kilisesinden sonra dünyada en çok cemaate sahip kilise anglikan kilisedir. hristiyanlıktaki 3. büyük kilise.
anglikanlık roma katolikliğinin geleneklerinin çoğunu desteklerken, protestan reformu sırasında benimsenen temel fikirleri de göz ardı etmeyen, ne yardan geçerim ne serden mantığı ile bir orta yol bulan bir inanç sistemidir. ne protestanlığa bağlıdır ne de katolikliğe. kendi başlarına özerk bir yapı. son yıllarda, ingiltere kilisesi, hristiyanlığın en ilerici mezheplerinden biri olarak görülüyor ve aldığı bazı kararlar ile protestanlıktan ilericilik bayrağını almış izlenimi veriyor. örneğin kadınların ve eşcinsel rahiplerin atanmasına izin vermek gibi nispeten liberal politikaları var.
ingiliz hükümdarı, ingiltere kilisesinin en yüksek valisi olarak kabul edilir. diğer ayrıcalıkların yanı sıra, başpiskoposların ve diğer kilise liderlerinin atanmasını onaylama / reddetme yetkisine sahiptir. kilisenin piskoposları ingiltere'de, kanunların yapılmasında önemli bir role sahiptir.
lordlar kamarasında yirmi alt sandalye piskoposlara ayrılmıştır. 26 kişilik bu piskopos grup “lords spiritual” olarak bilinir ve kanunları dinin kurallarına uyumlu olup olmadığına bakarlar. siyasi konularda da fikirlerini beyan edebilirler.
genel bilgileri öğrendiğimize göre bir anglikan olan kraliçenin cenaze töreninde de göreceğimiz cenaze merasiminin aşamalarına geçebiliriz.
aşama 1: kişi öldü
bir anglikan öldüğünde yakınları en yakın klisesinin rahibiyle iletişime geçer.
anglikan rahiplerinin bir anglikan cenaze törenine çok dahil olduğu bilinmektedir ve hizmetin planlanması sırasında merhumun ailesi ve cenaze müdürü ile yakın çalışacaklardır. rahipler bu süreçte ailenin bürokratik birçok işle uğraşmak yerine yas tutması konusunda yardım eder.
klasik bir anglikan cenazesinde tabut amerikan filmlerinde gördüğümüzün aksine kapalıdır. ölen kişinin yüzü ve vücudu teşhir edilmez. bunun yerine tabutun üzerine bir resmi konulur.
fakat anglikanlık inancı temel olarak "herkesin hayatına hiç kimse karışamaz" felsefesini temel aldığı için bu tür konularda oldukça esnektir.
ölen kişi ya da yakınları cenazenin yakılmasını istiyorsa tamam yakın der. mumyalanmasını istiyorsa tamam mumyalayın, tabutun kapağı açık dursun istiyoruz derlerse tamam siz bilirsiniz der. bu tarz konularda bireyin seçimini belirleyecek katı kuralları gereksiz bulur.
ingiltere kilisesinde tek tip cenaze töreni yoktur. yaşanmış bir hayatın yansıması olarak, istenildiği kadar benzersiz olacak şekilde uyarlanabilen törenler mümkündür.
cenazenin yeri geleneksel olarak bir kilisededir. mezarlıklar, krematoryumlar, ormanlık mezarlıklar ve diğer açık hava yerleri de popülerdir.
ingiltere kilisesi tarafından düzenlenen bir cenaze törenine sahip olmak için ingiltere kilisesinin bir üyesi olmanıza gerek yoktur.
ölen kişi üye olmadığı halde ingiltere kilisesine giden bir kişiyse ya da ailesinde ingiltere klisesine üye olan bir kişi varsa rahibe bu kişi ulaşır ve cenaze töreni düzenlemesini isteyebilir.
ne ölen kişi ne de bir aile üyesi ingiltere kilisesine üyeyse, bu durumda aile yerel cenaze müdürüne ulaşır. cenaze müdürü rahibi arar ve cenaze müdürünün aracılığı ile tören düzenlenir. bu durumun diğerinden tek farkı: aile rahiple değil, cenaze müdürü ile bağlantılıdır. rahiple olan bağlantı dolaylı olarak sağlanır. fakat pratik uygulamada rahip ile aile üyeleri yakın temas içinde olabiliyorlar.
aşama 2: tören öncesi cenaze evinde toplanma
cenaze töreni başlamadan önce ailenin evine yakın arkadaş ve akrabalar gelir. orada toplanılır. evden cenaze arabası tabutu alır. aile üyelerinin bir kısmı bu esnada kilisede bekliyordur. genelde çocuklar ve varsa eş, kilisede bekliyordur. cenaze arabası ile gelen tabutu karşılar ve kiliseye taşır. cenaze ayini 30 dk ile 1 saat arası sürer.
aşama 3: cenaze töreni (ayini)
klasik bir anglikan cenazesi çeşitli bölümlerden oluşur. davetlilere cenaze sırasında okunacak dua ve ilahilerin listesi (sözleri) ve törenin planının yazdığı bir kitapçık verilir.
1. toplanma buluşma: rahip tabutu kilisenin kapısında karşılar ve cenazeye katılanları selamlar. din adamları cemaati selamlar ve uygun olduğu şekilde bu kelimeleri ve diğerlerini kullanarak onları karşılar. dualar ile ilgili bir kısıtlama yoktur. cenazelerde en sık okunan dualardan birini yazalım, aşağı yukarı bu aşamada rahibin ne söylediği konusunda size bir fikir verebilir:
rab seninle olsun.
'diriliş ve yaşamım' diyor rab, 'bana iman edenler, ölseler de, yaşayacaklar.' (yuhanna 11.25).
birlikte dua edelim,
sevgi dolu tanrım, yaşamın kaynağı yalnızca sensin.
hayat veren ruhunuz içimizden
aksın ve birbirimiz için bizi şefkatle doldursun.
üzüntümüzde bize huzurun sükûnetini ver.
ümidimizi alevlendir ve kederimizin yerini neşeye bırakmasına izin ver;
rabbimiz isa mesih aracılığıyla. amin.
buradan sonra bir tövbe duası rahip tarafından yapılabilir ya da sonraya bırakılabilir.
2. okuma: bu kısımda incil'den çeşitli bölümler okunur. ardından ilahiler söylenir.
söylenecek ilahiler, okunacak incil bölümleri aile tarafında seçilebilir. rahibin uygun görmesi durumunda ölen kişi için önemli olan müzik eserlerinden biri ya da şarkı da bu esnada seslendirilebilir.
ingiltere kilisesinden cenazelerde klasik olarak okunan bazı ilahiler vardır. mezmur denilir. genelde hep aynı ilahilerin okunmasındaki amaç cenazeye katılanların ilahilere kolay eşlik edebilmesidir. işte bir örnek ilahi (mezmur):
mezmur 90'dan
tanrım, sığınağımız oldun:
bir nesilden diğerine.
dağlar meydana getirilmeden
veya yer ve dünya doğmadan önce:
ezelden ebede kadar sen tanrısın.
bizi toprağa döndürüyorsun ve 'geri dönün ey toprak çocukları' diyorsunuz.
bin yıl senin gözünde dün gibidir:
ya da gecedeki bir saat gibi.
onları bir rüya gibi kesiyorsun:
ve sabahın yeni çimenleri gibi.
sabahları fışkırır ve serpilir:
akşamları kurur ve kurur.
öfkelendiğinde bütün günlerimiz geçer:
bir iç çekiş gibi son veririz yıllarımızı.
ömrümüzün süresi yetmiş yıldır,
ya da gücümüz varsa, belki seksen:
yine de emeğimizin gururu sıkıntı ve kederden başka bir şey değildir,
çünkü çabucak geçer ve biz gideriz.
gazabınızın gücünü kim bilebilir?:
öfkenizi sizden korkanlar gibi kim bilir?
günlerimizi doğru saymayı bize öğret
ki, yüreğimizi bilgeliğe yöneltelim.
3. konuşmalar: ölen kişinin yaşamını kişiliğini ya da onunla yaşadığı anıları anlatan bir ya da birkaç kişi konuşma yapar. çok fazla uzun olmamasına gayret gösterilir.
4. vaaz ve dua'lar: rahip kısa bir vaaz verir. sonrasında dualar eder.
bir ingiltere kilisesi cenazesindeki duaların sırası genellikle ölen kişinin hayatı için şükran içeren dualar ile başlar bunları yas tutanlar için şefkat ve acıya dayanma gücü kazandırmaya çalışan dualar takip eder. tövbe duaları eğer karşılama sırasında yapılmamışsa bu bölümde yapılır. yapıldıysa es geçilir. ve dualar bölümünün son kısmı olan yaşama hazır olma dualarına geçilir. (ölenle ölünmez duaları.)
5. komünyon: aile isterse yapılan bir şeydir. (opsiyonel) mesih'in bedeni (ekmek) ve kanı (şarap) ikram edildiği ve isa'nın ölümü ve yeniden dirilişinin hatırlanıp kutsandığı bir etkinliktir. insanlar ekmek parçaları ve şarap içerler.
5. övgü ve veda: papaz tabutun başına gelir. ailenin yakın üyeleri de bu esnada tabutun başına gelebilir. fakat çok kalabalık olması tercih edilmez. papaz ölen kişiyi tanrıya havale eder. ardından bir süre sessiz kalınır. sonrasında övgü duası okunur.
5. taahhüt: bu, cenazenin gömüleceği yerde gerçekleşir. aile üyeleri avuç avuç mezara toprak atar. duygusallığın yoğun olduğu bir andır.
orada papaz taahhüt duasını okur. en sık okunan taahhüt dualarından biri.
her şeye gücü yeten tanrı, göksel babamız, bize sonsuz yaşama diriliş için kesin ve kesin bir umut verdin. mesih'te ayrılanların hepsi sizin gözetiminizdedir. burada sevgili kardeşimiz n'nin cesedini yakılmaya / derinlere / toprağa gömülmeye, topraktan toprağa, külden küle, tozdan toza, vefat eden rabbimiz isa mesih'in adıyla emanet ediyoruz. ve gömüldü ve bizim için yeniden dirildi ve kim onun görkemli bedeni gibi olsun diye ölümlü bedenimizi değiştirecek. rabbimiz isa mesih aracılığıyla bize zafer veren tanrı'ya şükürler olsun. amin.
6. görevden alma: cenaze bitiminde papaz aileyi ve cenazeyi kutsar. ve aile papazın cenaze işlemleri için verdiği görevin bittiğini beyan eder.
son aşama
cenaze bitiminde günümüzde sıklıkla yapılan resepsiyon ya da cenaze evinde yakın aile fertlerinin buluştuğu bir toplantı tertiplenir. ölen kişi ile ilgili anıların anlatıldığı sohbet edildiği bir tür yemekli toplantıdır.
tüm anlatılanları eğlenceli biçimde izlemek isteyenler için
not: ben mr bean'e çok gülenlerdenim.
96 Yıllık Ömrün 70 Yılını Tahtta Geçiren Kraliçe II. Elizabeth Hakkında Bilinmeyenler
