Leonardo da Vinci'nin Mona Lisa Tablosunda Resmettiği Kadın Kimdi?

leonardo da vinci, mona lisa (my lady lisa) tablosunu yaparken floransalı ipek tüccarının karısı lisa gherardini'nin ona modellik yaptığına inanılır. floransa cumhuriyeti'nde soylu bir aileden gelen bu kadın daha 15 yaşındayken francesco del giocondo isimli bir tüccarla evlendirilmiş. giocondo efendi giderek zengin ve siyasi anlamda söz sahibi bir konuma geldiğinde vinci'den karısının bir portresini yapmasını istemiş.

çalışmaya 1503 yılında (lisa 24 yaşındaymış o zaman) başlayan ressam, kadını modaya uygun giyinmiş bir şekilde, ağırbaşlı bir eş ve anne olarak tasvir etmeye başlamış ama bir yandan diğer yaptığı işler, kolundan yaralanması ve mükemmeliyetçiliği nedeniyle bir türlü bitmemiş tablo. sonrasında da vinci tabloyu fransa'ya götürmüş ve 1519'da burada ölmüş. bu yüzden kadın tablonun son halini hiç görmemişti.

yüzyıllar sonra birçok teori konuşuldu. kimisi tablodaki kadının gerçekten lisa gherardini olduğunu ama kendisinden habersiz resmedildiğini söylerken, kimisi de bir fahişenin modellik ettiğini savundu. 

mona lisa, asla giocondo ailesinin eline geçmedi. vinci ölünce fransa kralı i. françois aldı tabloyu ve saray koleksiyonuna kattı. sonrasında napolyon efendi 4 yıl boyunca yatak odasına astı bu tabloyu. fransız devrimi sonrasında ise 1797'den itibaren paris'teki louvre'da sergilendi.

zengin kocası ile davetlere katılan lisa gherardini'nin çok "flörtöz" olduğu ve birkaç olayın baş kahramanı olduğu anlatılırdı. sadece lisa'nın değil manastırda rahibe olan kızlarının da adı bir kaç "cinsel" olaya - söylentiye karışmıştı. hatta bu sıkıntılar yüzünden sağlığı giderek kötüleştiği söylenen kocası 73 yaşında ölmüştü. lisa gherardini kocasının ölümünden sonra huzur bulamadı, kendi kızlarından birinin rahibe olduğu sant'orsola manastırına gitti ve kalan hayatını burada geçirdi. 1542'de öldüğünde kalabalık bir törenle floransa'da toprağa verildi.

2010'larda, tarihi ve kültürel mirasın desteklenmesi ulusal komitesi'nden araştırmacılar, gherardini'nin kalıntılarını mezardan çıkarıp, onun gerçek mona lisa olup olmadığını belirlemek için 3d modelleme yapmaya çalıştılar ama başaramadılar. bu arada tuvale değil de kavak ağacından bir panele yapılan bu resim hakkında teknik ıvır zıvır konulara girmeyeceğim, kaşlarının zamanla silikleşmesi, panelin genişlemesi darlaşması çatlaması vb. gibi.