Moğolistan Neden Sinsi Gibi Hiçbir Siyasi Olaya Karışmıyor?
Öncelikle, Moğolistan siyasi olarak sandığımızdan biraz daha aktif
moğollar, ruslarla birlikte hareket ediyor. rusya'yla askeri tatbikatlar yapıp, çin'e karşı topraklarını rusya'nın nükleer gücüyle koruyorlar. ülkede çin vatandaşlarını barındırmıyor moğollar, japonlarla çok içli dışlı ilişkiler içindeler.
moğolistan'da yurt dışı üniversite okuma oranların dağılımı %8 türkiye %14 rusya %74 japonya %4 diğer ülkeler şekilde dağılıyor. artı olarak çin'e karşı amerika şirketleri ve siyasileriyle işbirliği içindeler. çinle birlikte olan organizasyonları rusya'nın abiliğinde yapıyorlar.
ayrıca çin'e karşı güney kore'yle birlikte ticari ve askeri kalkınma anlaşması yaptılar. çin'e karşı thailand ile dostluk ve işbirliği anlaşması yaptılar, yine çine karşı hindistan'la, nepal-afganistan-tacikistan-kazakistan-burma-filipinler ile dostluk anlaşmaları yapıyorlar.
moğolistan'ın 1.221.000 km2'lik toprağı çin işgali atlındadır, inner mongolia bölgesi diye bilinir. 5 milyon moğol ve çin'in sonrasında yerleştirdiği 20 milyon han ırkından insan bulunmaktadır burada. moğolistan'ın 1.565.000 km2 toprağı varken nüfusu anca 3 milyona doğru gitmektedir. moğol devleti, milli bir tutum içinde kendi toprak bütünlüğünü korumak için siyaset güdüyor, yıllardır yaptığı faaliyetler hiç de boş değildir.
Ancak hava kirliliğinden muzdaripler
moğolistan'ın başkenti ulan-bator, dünyada hava kirliliğinin en yoğun olduğu şehirlerden biri. zaten 3 milyonluk nüfusun yarısı orada yaşıyor, oldukça yoğun bir yer yani. dahası, göçebe moğollar da "zud", yani kara kış, vurup kuraklık olduğu zaman hayvanlarını kaybediyor ve mecburen yurtlarıyla birlikte başkente gelip iş kovalıyorlar. haliyle şehirde yurtlardan oluşan getto mahalleler kuruluyor ve buralara merkezî ısıtma sistemi ulaştırmak imkansız. ucuz olduğu için bol bol turba kömürü alıp onu yakıyorlar ve doğan her çocukta solunum rahatsızlığı görülme sıklığını artırmış oluyorlar maalesef. kendi dertleri de bir hayli ciddi yani.
meraklısı için bir rapor:
Başka sebepler de var
bunun sebebi sinsilikten ziyade, yetersiz nüfus, katma değeri düşük üretim ve küçük ordu kaynaklı.
bir de sakin olun şampiyonlar, adamlar en son sefere çıktıklarında o zaman bilinen dünya topraklarının yüzde 70'ini işgal etmiş, dünya nüfusunun yüzde 30'unu yok etmiş ve hatta artan metan gazı yoğunluğu nedeniyle ilk küresel soğumaya neden olmuşlardı.
şışşt ses çıkarmayın...
Düzlük insanıdırlar
moğolistan bir step ülkesidir. geniş arazileri ve çok az nüfusu vardır. insanları geçim kaygısıyla sakin ama düzenli bir hayat yaşar. dış politika vs umurlarında değildir. nalları nallanmış koçağı koçanmış olsun yeter. step insanıdırlar.
Moğol iç siyasetine dair bilgiler
aslında moğolistan'ın karışmak istedikleri mevzular vardır. ama eski çamlar bardak oldu... bizim moğol bir arkadaş vardı. onun dediklerine göre çin’in kuzeyini kendileri güney moğolistan diye tanımlıyorlar. 10-15 milyon arası moğol orada yaşıyormuş. ayrıca moğollar çinlileri pek sevmezler. nedeni hem bu güney moğolistan meselesi hem de arkadaşımın anlattığını göre uyuşturucu ve çocuk kaçırma olayları (organ mafyacılığı) hep çinlilerin başının altından çıkıyormuş. ruslarla araları daha iyidir. başka da kimseyle bir sorunları yok.
iç meseleye gelince moğolistan’ın etnik grubu kazaklarmış (bildiğimiz kazak türkleri). tabi kazaklar müslüman, moğollar budist... komünist rejimde kazaklar dinlerini yaşamak istediklerinde bazı sorunlar olmuş. o nedenle moğol milliyetçileri kazakları çok sevmezler. ama nefret seviyesinde de değil. tıpkı türk milliyetçilerinin kürtlere bakış açısı gibi. başka da iç sorunları yok.
Final yorumu
eskiden dünyanın anasını belleyip diğer toplulukların epey başını ağrıttıkları için, sonrasında dış dünyanın, bir daha aynı durumun yaşanmaması için, moğolları etkisizleştirme hamlelerinin yüzyıllardır devam ettiğinin göstergesi durumdur.
dış dünya veya zamanında başını ağrıttıkları kesimler tarafından, sistematik olarak etkisizleştirilme harekatının ne ilk ne de son örnekleridir. aynı harekat hem 1. hem de 2. dünya savaşları sonrası almanlara karşı da yapılmıştır. zaten almanya'da nazileri iktidara getiren ve 2. dünya savaşının başlamasına zemin hazırlayan olay, 1. dünya savaşı'ndan sonra almanya'nın, başta ingiltere olmak üzere, batı tarafından yokluğa ve açlığa bırakılmasıdır. naziler buna bir tepki olarak iktidara gelip gücü ellerinde topladılar. aynı etkisizleştirme harekatı pek tabi 2. dünya savaşı sonrasında da yaşandı. almanya en başta ordusuz bırakıldı. ama burada bahsedilen millet almanlar. disiplinin tanımı. aslında ordusuz bırakılmanın da, ekonomik anlamda almanya'nın uzun dönemde epey çıkarına olduğunu düşünüyorum. hem zaten alman disiplinini ben şöyle açıklarım kendimce; "faşizm ile alman disiplinin birleşimi nasıl bir şey olurdu? cevap tabii ki naziler."
aynı etkisizleştirme harekatı osmanlı devleti nezdinde türk milletine de yapılmıştır. osmanlı'nın çöküş sürecinde batı tarafından. bu kez de atatürk gibi bir deha tarih sahnesine çıkıyor ve sistematik bitirilme hamlesini, türk milleti'nin de azmiyle etkisiz kılıyor. aksi durumda, bu mücadele verilmemiş olsaydı, türk milletinin hala sevr sınırlarında yaşayıp, hiçbir şeye gücü yetmeyen bir millet olma olasılığı çok yüksek olurdu. o zaman bizden de bahsedilirdi dünyada "türklerin 100 yıldır sinsi gibi hiçbir olaya karışmaması" diye. e karışacak gücü yok çünkü. aslında türklerin de etkisileştirilme hareketinin tarihi moğollara yakın derecede uzundur. batının bu harekatta kullandığı en büyük araç, türkleri kimliksizleştirip, özlerinden ayırıp, araplaştırma yoluna gitmeleridir.
yani moğollar artık dünya nimetlerinden mi vazgeçti, veya dünyanın güçlü bir topluluğu olup daha rahat yaşamdan mı vazgeçti? pek tabii ki hayır. bunlar herkesin arzu edebileceği doğal istekler. ama güçleri olmadığı veya kalmadığı için sinsi gibi hiçbir olaya karışmıyorlar.
bakın anglo-sakson ırkına. binlerce yıldır dünyada söz sahibi olmak ve kaymağını yemek adına her bir olaya karışıyorlar. çünkü yapabiliyorlar.
Tatil Konusunda Farklı Bir Deneyim İsteyenler İçin: Moğolistan Gezi Rehberi
Moğol Hükümdarlığının Yıllarca Deneyip Hiçbir Zaman Başarılı Olamadığı Japon İşgâlinin Hikayesi
