Muhabbet Kavramının Nelere Kadir Olduğunu Kelimenin Arapça Kökeni Üzerinden Açıklayan Bir Yazı

muhabbet, arapça "sevgi" anlamına gelen hubb sözünden gelmektedir.

bu hubb sözünden, "dost, sevgili" anlamlarından habib kelimesi türemiştir. aynı zamanda "sevilen" anlamında "mahbûb" sözü de öyle.

"sevgi göstermek" anlamında bugün kullanmadığımız "ihabb" kelimesinden "dost, sevgili, sevgi gösteren..." anlamlarında muhibb sözü türemiştir. kanuni sultan süleyman'ın şâir olarak mahlası muhibbi buradan gelir. kanuni iyi bir şair değildir ama klasik şiirin en büyüklerinden olan baki'ye el uzatarak onu deyim yerindeyse keşfetmiştir. kanuni "saltanatımın en keyifli işi baki'yi tanımaktı." demiştir (kaynak: fuad köprülü, türk edebiyatı tarihi)

aslen mahabbet olan kelime osmanlıca dil bilgisinde mimli masdar türünde bir kelimedir ve bu hubb kelimesinden gelir. "sevgi" anlamındadır. osmanlıca içerisinde "mu" ile başlayan pek çok kelimeden etkilenerek (bkz: analoji) 'muhabbet' şekline dönüşmüştür.
bugün 'muhabbet' kelimesi "sevilen kişi ile edilen sohbet, konuşma, görüşme" fiilini karşılamaktadır.

esas olarak bu fiili karşılayan kelime ise arapça içerisinde sohbet'tir. arapça orijinali suhbet olan kelimenin faili sâhib'dir. biri sizi seviyor, sizi sohbetinize layık görüyorsa sizin sahibinizdir, siz de onun.

osmanlı devrinde padişahlar sohbetini hoş buldukları şairleri himayeleri altına alırlardı (bkz: patronaj) (bkz: has bağçede ayş u tarab) (bkz: halil inalcık). bu şairler şuara meclisleri nam-ı diğer işret meclisleri'nde hâmileri olan padişahlara veya büyük devlet adamlarına şiirler okur, kasideler sunarlardı. bu şairlere padişahların sohbetine layık görüldükleri ve onlara dostluk ettikleri için musâhib denirdi ki bu kelime de sohbet kelimesinden gelir. örnek vermek gerekirse kanuni - baki dostluğu herkesin malumudur.

karşılıklı yapılan yani işteş sohbet'e musahabet denir ki musahib bu kelimenin öznesidir.

son olarak hz. muhammed'i görebilmiş ve onun sohbetine nail olabilmiş kişilere sâhib kelimesinin çoğulu olan sahabe denmiştir. ki bu kelimenin diğer bir çoğulu ise ashâb'dır.

türkçedeki sevgi sözü sevmek fiilinden gelir. eski türkçe hâli seb-tir. b > v değişimi ile bugünkü hâlini almıştır. sevgi kelimesine getirilen sıfat eki ile sevgilisözü türetilmiştir. türkçe 'aşk' anlamına gelen gelen söz sevi'dir.

aşk kelimesi ve kendisinden türeyen kelimeler hakkında: (bkz: #66423898)

pek çok kimse şu duyguyu yaşamıştır, birini seviyorken beslenilen hisleri abartıyor gibi olmamak için "sevmiyorum da hoşlanıyorum" diye insan kendini kandırır.

hoş sözü farsça olup türkçe isimden fiil yapım eki olan -la ile fiilleştirilerek hoşlanmak fiili ortaya çıkartılmıştır.