Narsisistin Ezik, Kendini Belli Etmeyen, Sinsi Versiyonu: Kırılgan Narsisizm
Kırılgan narsisizm nedir?
narsisistin ezik versiyonu. ingilizce'de vulnerable narcissism olarak geçer. covert narcissism de denir, bu yüzden örtülü narsisizm diye çevrildiği de olur. ancak burda covert/örtülü demek, kişinin sinsi gibi narsisizmini gizlediği anlamına gelmez. zira normal narsisistler de, kırılgan narsisistler de işlerine geldiğinde narsisist özelliklerini gizleyebilir. kendilerini sevecen, saygılı, yardımsever vs gibi tanıtabilirler. ancak bunda samimi değillerdir. burada örtülü derken bahsedilen şey bu değil.
bildiğimiz grandiose narsisistten en büyük farkı, ilk bakışta kendilerini belli etmemeleridir. genelde kenarda köşede pek ses çıkarmadan oturur, doğru kişiyi ve doğru anı beklerler. bu an gelene kadar gözlerine kestirdikleri, tehlike olarak gördükleri kişileri aşağılar ve devreden çıkarmaya çalışırlar. çoğu zaman da başarılı olurlar.
özünde bildiğimiz narsisizmle aynıdır. ancak bunların elinde övünebilecekleri pek bir şey yoktur. övünecek pek bi şeyleri olmadığı için de genelde şikayet ederler. bazen sosyoekonomik durumları, bazen eğitim seviyeleri, bazen ailelerinin narsisist olması üzerinden veya "hayat", "dünya", "insanlar" bana karşı falan diyerek "ben aslında çok süper bi insanım ama bana hep haksızlık ediliyor, buna rağmen dişimle tırnağımla uğraşıp süper şeyler yapıyorum" izlenimi vermeye çalışırlar.
hakkında güzel bir video serisine şurdan ulaşabilirsiniz
peki nedir bu kırılgan narsistik özellikler?
özgüven sorunları olduğu için eleştiriye açık değildirler, dolayısıyla eleştiri yoluyla sorunların çözülme ihtimali azalır. yalnız, kendileri eleştirmeye bayılırlar. eleştirmeye kalktığınızda ise sert tepkiler alabilirsiniz, o sessiz sakin anlayışlı gibi görünen insanın içinden bir canavar çıkabilir. zaten mantıken olgun ve donanımlı insanlar eleştiriye daha çok açıktır.
sessiz sakin görünerek iletişim kurduğu insanı bir süre sonra kontrol etmeye başlayabilir. siz bunu samimiyetinden yaptığını düşünürsünüz ama onun için oyunun bir parçası gibidir bu. size çok değer verdiğini sürekli söyleyerek sizden aynı yorumları yapmanızı beklerler ki düşük özgüvenleri böyle böyle yükselsin...
empati yeteneklerini sadece istediği yerde kullanırlar. görüşmemek için mazeret uydurduğunuzu ima edişleri, çok ilgisiz bıraktığınıza dair şikayetleri hiç bitmez. kendileri dünyanın merkezi sanırlar, dünyanın yükünü taşıyormuş gibi bir hale bürünürler sürekli. sizin işlerinizi küçümseme kendilerininkini yüceltme eğilimi vardır. dikkat çekmek için sürekli reddedilmiş, haksızlığa uğramış moduna girerler ki siz sürekli ilgi gösteresiniz. yalnız sizin duygularınızla ilgilenmezler. kendileri ile ilgilenmeyen insanlar hakkında suçlamacı bir tavırla yorum yaparlar.
peki böyle olmanın bir sebebi var mı?
okuduğum kadarıyla sebepleri şunlar olabilir:
sorun ailede başlıyor genellikle; tutarsız veya değişken ev ortamları ve aile tarafından ilgisiz bırakılma veya aşırı ilgilenilme.
çocuklukta yapılan yersiz ve aşırı övgüler; dengesiz ve istikrarsız davranışlar çocukların beyinlerinde böyle sorunlara neden olabiliyor.
beyin anormallikleri de etken olabiliyor; yapılan çalışmalar narsistlerin beyinlerinde, bilişsel kontrol ve duygusal düzenleme alanlarındaki gri maddenin azaldığını gösteriyor.
peki kırılgan bir narsistle nasıl başa çıkılır?
öncelikle; hayatınızdan çıkaramayacağınız ve değer verdiğiniz bir insansa bir profesyonel birinden yardım almak en iyisi olacaktır.
ve en önemlisi, bir narsistle kesin sınırlar koymak ve narsistin bu sınırları zorlamaya ve test etmeye çalışacağını anlamak önemlidir. bir ilişkinin başlangıcından itibaren sınırlar koymak haksızlık gibi görünebilir ama kırılgan bir narsistin size hiçbir şey vermeden almaya çalışmasını başka türlü engel olamazsınız.
kırılgan narsistin incinmiş egosunu veya duygularını tamir etmeye çalışmak hiçbir işe yaramaz ve üstüne üstlük çabalarınız takdir edilmez. bu yüzden bu yaklaşımdan uzaklaşmanız en doğrusu olacaktır. bırakın o rahatsızlığı yaşasın.
mantıklı tarafsızlık uygulamaya çalışın ki kendi duyguları ve güvensizliklerini algılayabilsinler.
ilişkilerde kaybedeceklerini anladıklarında sizi ikna etmenin binbir yolunu bulacaklardır ama o şansı verdiğinizde istismar döngüsü tekrar eder. kararınızın arkasında durun ve sonuçlarına katlansın.
zamanla özgüveninizi aşındırabilirler, dolayısıyla sizin de bir terapiste ihtiyacınız olabilir.
eğer kırılgan bir narsist olduğunuzu düşünüyorsanız ne yapmanız gerektiğine dair ipuçları:
eksiklikleriniz konusunda kendinize karşı nazik olun ve kendinizi geliştirmeye çalışın.
özgüveninizi artırmaya çalışın. sağlıklı başa çıkma becerileri geliştirmeye odaklanın.
kendi duygularınızı daha iyi düzenlemenin yollarını bulun. narsistik kişilik bozukluğu konusunda uzmanlaşmış bir terapist bulun.
bu terimi görene kadar böyle bir narsisizm türü olduğundan haberim yoktu, bir aydınlanma yaşamış oldum. yıllardır türlü huysuzluklarına insanlık bende kalsın, etrafında kimse yok benden başka diye katlanmak zorunda kaldığım ve sürekli alttan aldığım insanın aslında kırılgan bir narsist olduğunu, onunla iletişimde olduğum zamanlarda enerjimi sömürüp kendimi kötü hissetmeme neden olmasının sebebini anlamış oldum sanırım. geçen yıl başka bir ülkeye taşınınca gözden ırak gönülden ırak misali hayatımdan çıkışına zaten seviniyordum ama o kadar süre ona katlandığım için kendime kızıyorum.
Psikoloji Profesörü Sam Vaknin'in Narsisistik Kişilik Bozukluğu Dersinin Türkçe Çevirisi
