NASA'nın Heyecan Yaratan Yeni Keşfi Trappist 1 Hakkında Merakınızı Giderecek Detaylar
buradaki güneşimizinden bahsedersek; dünyanın etrafında dönmekte olduğu güneşin kütlece yaklaşık %8'ine ve çap olarak %11'ine tekabül etmekte. neden ultra cüce dendiğini anlamışızdır umarım. trappist-1 bizim güneşimizin aşağı yukarı %10'u kadar bir şey.
gezegenlerimizden bahsedersek; 7 adet bulunmakta. goldilocks bölgesi dediğimiz alanın içinde 3 adet yaşanabilir gezegenden bahsedebiliriz.
nedir goldilocks zone? güneşten ne çok uzak, ne çok yakın bir alanda seyri-alem eden ve kuvvetle muhtemel yaşamın temel yapı taşı olarak bildiğimiz su bulunma ihtimali olan bölge. bizim güneş sistemimizde bu tarife uyan sadece bizim dünyamız olduğunu düşünürsek burada 3 adet gezegen bulunması gerçekten ihtimaller açısından muazzam.
şuraya şöyle bir karşılaştırma da koyayım:
d - e - f gezegenleri goldilocks zone dediğimiz bölgede konuşlanmış. işin bizim için garip tarafı, bu 3 gezegen güneş etrafındaki turunu sırasıyla: 4,05 gün - 6,10 gün - 9,21 gün sürede tamamlıyor. yani bizim bir yıllık takvimimiz burada 1 hafta diyebiliriz. gezegen çapı olarak yaklaşık dünyamızla eş değer diyebileceğimiz çaplarda fakat, kütlece hemen hemen dünyanın yarısına eş değer olduğu söyleyebiliriz.
bu 3 gezegen kendi güneşlerine dünyamıza göre yaklaşık 30 kat daha yakınlar. şöyle ki; bizim güneşimizin etrafında fıldır fıldır dönen küçücük merkür'den bile 10 kat daha yakınlar kendi güneşlerine.
düşün ki bu kadar yakın olmalarına rağmen goldilocks zone olarak bahsedebiliyoruz.
peki neden? çünkü trappist-1 yıldızı bizim güneşimize göre oldukça soğuk ve genç.
bizim güneşimiz yaklaşık 4.6 milyar yıl yaşında ve sıcaklığı 5778k olduğunu söylersek, trappist-1 yıldızı 0.5 milyar yıl yaşında ve sıcaklığı yaklaşık 2550k olduğu düşünülüyor.
bu 3 gezegenden birinde gökyüzüne bakan biri, diğer 2 gezegenin atmosferini, bulutlarını ve yerküre şekillerini bile görebilecek yakınlıkta bulunuyor. hatta dünyanın aya uzaklığının yaklaşık 1,6 katı olan aralarındaki uzaklık göz önüne alındığında; bazı durumlarda ay'dan daha büyük görünebilecek zamanlar olacak.
peki bu sistemde uzaylı dediğimiz bir yaşam formu var mı?
gezegenler incelendiğinde sinyallere yanıt verebilecek veya veren akıllı diyebileceğimiz bir yaşam formuna rastlanılmamış.
ne zaman gidebiliriz?
bu yolculuğu gerçekleştirmek için tahmini 100 adet, şu anda mucize diye nitelendirebileceğimiz bilimsel ve teknolojik gelişmeye ihtiyaç varmış.
trappist-1 kütlece bizim güneşimizin %10'u olduğundan, ve gezegenlerin de bu yıldızı ve birbirlerine oldukça yakın olduğundan, bu 3 gezegenden birinde gün batımı ve gün doğumunu, güneş tutulmasını vs. hayal etmekten garip bir zevk duyuyorum.
bulunan 7 gezegenin tamamı dünya gibi rocky planet. yani katı maddeden bir kabuğu var. güneş sisteminde bu özellikte 4 gezegen var: merkür, venüs, dünya, mars. diğer gezegenlerden jüpiter ve satürn gaz devi, neptün ve uranüs ise buz devi.
gezegenlerin 3 tanesi habitable zone'da. yani bu 3 gezegenin trappist-1 yıldızına olan uzaklıkları suyun sıvı halde bulunabilmesi açısından elverişli. güneş sisteminde habitable zone içerisinde 3 gezegen var: venüs, dünya, mars. yüzeyinde sıvı halde su olduğu bilinen tek gezegen var: dünya.
gezegenlerden 3 adetinin tidally locked olduğu düşünülüyor. yani gezegenin bir yüzü daima yıldıza bakarken diğer yüzü karanlıkta kalıyor. güneş sisteminde böyle bir adet gezegen var: merkür. bunun haricinde ay'ın da bir yüzü hep dünya'ya baktığından ay da dünya'ya tidally locked. bir gezegen tidally locked olunca, aydınlık tarafında sıcaklıklar çok yüksek olurken karanlık tarafında ise çok düşük oluyor. fakat aydınlık ile karanlık arasında, "alacakaranlık kuşağı"nda kalan bölgelerde, sıvı halde su bulunabilmesi için elverişli ortamların oluşabileceği düşünülüyor. hatta, eğer gezegen kalın bir atmosfere sahipse, atmosfer ısı transferini sağlayacağı için bu elverişli kuşak genişleyecektir.
sistemin yıldızı trappist-1. 39 ışık yılı ötede. ultra-cool star olarak geçiyor. yani yaydığı enerji güneşe göre çok düşük. kütlesi güneş'in onda biri civarında. güneş'e göre daha genç fakat güneş yok olduktan sonra bile milyarlarca yıl daha aktif halini koruyacak. yıldız küçük olduğundan gezegenlerin yörüngesi görece kısa. bu gezegenlerde yıl, 1 gün ile 7 gün arası sürüyor. yani dünya güneş'in etrafındaki yörüngesini tamamladığında, bu gezegenlerden yıldıza en yakın olanı 350'den fazla tur atmış oluyor.
