Nasıl Oldu da Bir Zamanlar Türkiye'de Genelev İşletenler Vergi Rekortmeni Oldu?
kurumlar vergisi ile gelir vergisini farklı şeylerdir. kurumlar vergisini şirketler öder. gelir vergisini ise gerçek kişiler. misal pegasus kurumlar vergisi öder. pegasus'un sahibi ali sabancı ise pegasus'un değil, kendi kişisel gelirleri için gelir vergisi öder.
mesela pegasus 100 milyon lira kar etti diyelim. pegasus 20 milyon tl kurumlar vergisi öder. geriye kalan 80 şirket kasasında durursa, öylece 80 olarak durur. ama ali sabancı şunu da diyebilir: "şirket benim, ben mal sahabıyım. şu 100 milyon kar'ın hepsini kendi şahsi hesabıma atayım." bu durumda ali sabancı'nın da gerçek kişi olarak 100 milyon lira geliri olur. bu gelir için %15 stopaj (gelir vergisi) ödenir. tam 15 milyon lira.
yani ali sabancı'nın pegasus'un karı için gelir vergisi vermesi ancak o karı kendi hesabına geçirmesi ile gerçekleşir. paraya dokunmaz şirket kasasında tutarsa, tuttuğu süre boyunca şahsı adına vergi vermez.
gelelim manukyan'a...
manukyan'ın vergi rekortmeni olduğu yıllarda kurumlar vergisi şimdiki gibi %20 değil, %46'ydı ve bu kurumlar vergisi verildikten sonra ortaklara kar dağıtımı yapıldığında 2. bir stopaj ödemesi yapılmıyordu. yani kurumdan da kişilerden de vergi başlangıçta kesiliyordu.
yani sakıp sabancı, (ali sabancı o zamanlar yok, sakıp sabancı dedik) sabancı holding'den 100 milyon tl kar etse, bunun için sabancı holding 46 milyon vergi veriyordu. sonrasında sakıp sabancı ben bu parayı kendi hesabıma alayım dediğinde ise ekstra kendi geliri için vergi vermiyordu (ki zaten baştan şirket üzerinden vergi vermiş oluyordu). bu nedenle ülkenin büyük zenginleri yani şirket sahipleri vergi listelerinde bulunmuyordu.
daha sonra vergi sistemimiz değişti.
%46 kurumlar vergisi yerine, %20 kurumlar vergisi + %15 kar dağıtımı esnasında stopaj (gelir vergisi) modeline geçilince sanayiciler de vergi listelerinde birinci sıraya girmeye başlamışlardır. hatta tekrar manukyan vergi rekortmeni olamamıştır. oysa ki genelev de yerinde duruyordu, manukyan'ın diğer mülkleri de.
