Öğretmekten Çok Sorgulatarak Doğruya Ulaştırma Amacı Taşıyan Yöntem: Sokratik Sorgulama
socrates'in tartışma yönteminde amaç tartışmak değil, ustaca sorularla gerçeği karşısındakine buldurtmaktı. bu yüzden kendisine 'ben ebeyim' derdi. çünkü ona göre bilgi doğuştandı; tartışma, insanların uslarında taşıdıkları gerçeği ortaya çıkarmaya yarıyordu sadece.
1. aşama
protetik: bilincin farkına varma fakat bilinçli olma hali şeklinde değil.
2. aşama
bilincin içindeki haraketleri fark etmektir bilincin artması ve azalması.
3. aşama
yanlışları doğruları fark edebilme, gözlemleme.
sokrates yöntemindeki amaç öğrenciye bildiği şeyi aslında hiç bilmediğini göstermektir. böylece öğrenci eksik ve yanlış bilgiye sahip olduğunu düşünür ve araştırmaya yönelir. kalabalık sınıflarda uygulanması güç olabilir. bana göre ideal kişi sayısı en fazla 5 kişi sınırlı olmalıdır.
özellikle sağlam matematik bölümlerinde uygulanır. birinci kısım olan ironide öğrencilerde bilmiyorum hissi uyandırılan aşamadır. öğrenci sorulara boğulur. burda öğrenci tabiri caizse bilgi anlamında yerden yere vurulur. öğrenci aslında hiçbir şey bilmediğini anlar. örneğin, matematik testinden full çekerek matematik bölümüne yerleşmiş bir öğrencinin ispatlar karşısındaki hali gibi. ikinci bölüm olan doğurtmacada ise öğrenci soru ve yönlendirme ile doğru bilgi sahibi olur.
sonuç olarak, öğrenci aklını kullanmayı öğrenir.
bu yöntem bir tümevarım yöntemidir diyebiliriz. sokratik yöntemde, kendisi hiçbir şey bilmiyormuş gibi görünerek, karşısındakini konuşturarak ustalıkla gerçeği buldurma söz konusudur. şimdi mesela ben ortaya bir görüş attım ve iyi bir ressam olabilmek için mutlaka bir eğitim alınması gerektiğini söyledim. tabii günümüzde böyle desem ne taş yerim orası ayrı bir konu ama bunu sokrates yöntemiyle sorgulatacak olursak karşı tarafın bana dünyaca iyi ressamlardan eğitim almadan sanatını icra edenleri söyleyecek.
yönteme örnek olaraksa
"x kişisi eğitim almadı ama dünyanın kabul ettiği bir isim, değil mi?" -evet.
"y kişisi de aynı şekilde eğitim almadan dünyaca ünlü bir ressam, değil mi?" -evet.
örnekleri çoğaltılabilir tabii.
"demek ki eğitim almadan da iyi bir ressam olunabilirmiş, değil mi? " -evet.
yani somut örneklerle, tümevarım yöntemiyle, karşıdaki kişiye cevabı buldurarak ilerlenebiliyormuş.
güzel ve eğitim hayatında da başarılı sonuçlar çıkartabilecek bir yöntem.
