Sırbistan'da Bir Süredir Devam Eden Protestoların Sebebi Nedir?
muhabiriniz sırbistan'dan bildiriyor!
öncelikle, sosyal medyadaki bilgi kirliliklerini gidermek ve yanlış yorumların da önüne geçmek amacıyla burada tekrar yazma gereği duydum.
esasında mevcutta devam eden öğrenci olayları, birkaç senedir devam eden "1od5miliona"(5 milyonda 1) hareketinin bir devamı sayılacaktır. sırbistan'da yoğun bir muhalif kesim mevcut; ve yönetimden, liyakatsizlik ve rüşvet gibi olaylarıdan sıtkı sıyrılmış büyük bir nüfus sayılabilirler. fakat, vucic karşısında herhangi bir seçimde başarılı olunamamasının yegane sebebi de yukarıda paylaştığım yazılarımda da olduğu gibi, yeni bir siyasi hareketin etrafında toparlanamamış ya da mevcut muhalefet içerisinde bunu kapsayacak bir lider oluşamamış olması.
yine de novi sad tren istasyonu olayına geri dönerek devam edeyim
4-5 sene önce otobüs beklerken, hemen yanında bulunan tren istasyonunun binasının önünde vakit geçirmiştim. bir mimar olarak, eşime önündeki beton kanopinin çok sakil durduğunu, devam etmeyen kirişler ve çatıdan takviye çelik barlar ile taşınmasının statik olarak çok yanlış olduğunu, şans eseri ayakta durduğunu söylemlemiştim.
bu bina 60 senelik bir yapı, yıkılan kanopi de sözde restorasyona girdiğinde ortaya çıktı ki, sadece makyajlanıp,son derece stabil olmayan çıkmaya bir de granit, ekstra sıva gibi ağırlıklar da eklenmişti. yani üfürükten bir iş yapılmıştı desek yeridir. zaten yıkıldığında da ortaya çıktı ki, içeriğinde zamanın şartları ile nevrülsüz demir ile inşa edilmiş ve korozyon ile doluydu.
kısa biryıkılma anı çekimi ve sonraki halinin videosu: link
15 kişi, bu kanopinin altında yürürken veya otururken üzerlerine çökmesi vasıtasıyla hayatlarını kaybettiler. (bir kişi işçiler yazmış, hayır eylül ayında tren istasyonu açılmıştı ve ölenlerin tamamı sivil halktandı.).
ama esas dananın kuyruğu burada kopuyor. nitekim, hükümet, çatının asla yeniden inşa edilmediğini iddia ederek ve suç mahallindeki her şeyi kaldırarak örtbas etmeye çalıştı. savcılık tamamen sessizdi. politikacılar, vatandaşlara aptalmış gibi davranarak yalan söylemeye başladılar. inşaat, ulaştırma ve altyapı bakanı vesic gönüllü olarak sorumlu olmadığını söyleyerek gene istifa etti. fakat onun istifası sonrası, "sen miydin hükümeti satan?" diyerek savcılıktan işleme başladılar. vucic ve bakanların kendilerini aklama ve özür dileyip sorumluları ne olursa bulacağız demek yerine, odağı başka yere çekme çabası ile tv'lerde boy göstermesi tansiyonu yükseltti.
önce novi sad'da taziye ile birlikte küçük protestolar başladı
ve protesto eden insanların tutuklanmaya başlaması ve kovuşturma açılması ile birlikte tabii ki protestolar giderek büyüdü ve belgrad'da 100 bini aşkın insanın katıldığı gösteriler gerçekleşti. bu bakımdan, gezi parkı olaylarına benzerlik güdüyor diyebilirim.
sırbistan'daki mevcut protestolar, birden fazla etkenin yönlendirdiği karmaşık bir olgudur. başkan aleksandar vucic'ten kurtulmak kesinlikle taleplerden biri olsa da, protestolar aynı zamanda yolsuzluk, otoriterlik ve medya özgürlüğünün ve muhalif seslerin bastırılması gibi daha derin sorunları ele almakla ilgilidir. yani her dakika damlayan bir su birikintisinin yansıması denilebilir pekala.
mevcutta üniversitelerin çoğu bloke edilmiş durumda ve öğrenciler protesto ediyor. bu bakımdan ismi öğrenci protestoları olarak geçiyor. peki ne istiyorlar? kurumların: polis, savcılık ve mahkemenin işlerini gerçekten yapmalarını ve rejimin paravanı olmamalarını. bu bakımdan da gayet demokratik eylemlerden oluşmaktadır.
sırbistan başbakanı milos vucevic, sırbistan'ın başkenti belgrad'da düzenlediği basın toplantısında istifa ettiğini duyurdu. bunun nedeni de sırp ilerleme partisi'nin (sns) novi sad binasından çıkan bir grup vandalın protestocuları darp etmesi ve kendisinin bu kişilerle bireysel yakınlığı olmasıydı. hani bir fotoğraf sergisi olan eski bakan vardı
onun gibi düşünün.
yukarıda rusçuluk vs ile ilgili birkaç entry var, esasında ne sırp halkı(küçül bir azınlık hariç) ne de mevcut hükümet rus yanlısı değiller. sadece kosova'nın tanınmaması ki bu da esasında uzun bir yazı konusu, özetle mevcutta kosova'nın ayrı bir devlet olduğu kabul edilse de iç politik malzeme olarak muhafazakar ve milliyetçi sırpların karnını okşamak için olmadığını savunulduğundan, hükümet birleşmiş milletler daimi üyesi rusya ile dirsek temasında duruyor.
konuya dönersek de, vucic'ten kurtulmak protestoların kesinlikle bir hedefi olsa da, hareket sadece bir lideri değiştirmekten çok daha fazlasıyla ilgilidir. sırbistan'daki siyasi sistemi kökten değiştirmek ve daha demokratik, hesap verebilir ve adil bir toplum yaratmakla ilgilidir.
vucic ayrıca kendi rolüyle ilgili bir "danışma referandumu" fikrini öne sürüyor, bir nevi halktan güven oyu referandumu ve bu oylamayı kaybetmesi durumunda istifa edeceğini söylüyor. ancak şu an için iktidarda bir değişiklik olması pek olası da görünmüyor. öte yandan öğrenciler sırbistan'da tüm şehirleri dolaşıp halkla beraber protestolar düzenlemeye devam ediyorlar.
Protestoların Odağındaki Starbucks Kime Ait? İsrail ile Bir İlgisi Var mı?
