TCMB'nin 750 Baz Puanlık Beklenmedik Faiz Artışı Ne Anlama Geliyor?
"nas" yorumuna bu kadar çok saplanıp kalmak bana yanlış geliyor. 22 yıllık akp iktidarında öğrendiğimiz bir şey varsa o da dini meselelerin politika için bir maske olarak kullanılabileceğiydi. yani son 2 yılda faizlerin düşürülüyor olmasının sebebi sadece birisi inat etti ya da din böyle emrediyor diye değildi, bunun farkına artık varmamız lazım. herkes dini görüşle ekonomi mi yönetilirmiş derken, kamu bankaları bakanlıkla görüşüp harıl harıl strateji raporlarını hazırlıyordu.
aslında mantık basitti; düşük kur, bizim gibi dış yatırımcıya muhtaç bırakılmış bir ülke için ideal bir senaryo değildi. yüksek kur sayesinde, dışarıya kaçmış yatırımcı düşük işgücü maliyetiyle içeri çağrıldı. varlık fonu aracılığıyla finansal piyasalar ve borsa cazip gösterildi. ihraç yapabilen şirketlerin cirosu arttı ve bu sayede içeride daha fazla yatırım yaparak gelecek için yabancı ülkelere kendi marka ve bilinirliklerini de satabildiler. biz vatandaşa da bedava borçlanma kapısı açılıp çatlak sesler bastırıldı. aslında bu sürecin tamamına bakarsanız kendi içinde bir mantığı var. vatandaşın beline kazmayı vuran bir mantık ama var nihayetinde.
bu döngünün sonuna geldik. kur dışarıya hala ucuza ürün verebileceğimiz ideal noktalarda kaldı, içerideki talepler dengeleniyor, borsadaki yabancı yatırımcı sayısı iyice artmaya başladı. çıldıran cds pirimleri kendine geliyor. muhtemelen naci ağbal'ın yaşadığını yeni kadro yaşamayacak.
24 ağustos'taki faiz kararı hiç kimsenin beklemediği bir karardı ve tutanakta da enflasyonda seyir olumlu gözükene kadar artışın devam edeceği belirtiliyor. bu da piyasaya güven veriyor nihayetinde.
bundan sonra olacakları, faiz artırım kararının devam edeceğini akılda bulundurarak şöyle düşünüyorum
-> kredi kartı ve kmh faizleri sert bir şekilde yükselecek
-> zaten kredi muslukları kapatılmıştı, olana ulaşmak da daha zor hale gelecek
-> hedef kurdan önce enflasyon olduğu için kur uzamayacak da kısalmayacak da
-> mevduat faizleri hala düşük kaldığı için, kkm'nin de avantajı kalmadığı için muhtemelen borsaya para girişleri artacak
-> yabancı yatırımcı politikalara dair beklentilerin pozitife dönmesi sebebiyle daha fazla yatırım yapacak
-> belki bir müddet de abd borsalarında başlayacak yükselişin pozitif etkisini göreceğiz
-> borca erişimin kısıtlanması sebebiyle tüketici harcamaları ciddi oranda azalmaya başlayacak, enflasyondaki talep etkisi azalacak
-> firmaların ve mekanların yaptıkları fahiş zam da alıcı bulamadıkça düşmeye başlayacak, enflasyondaki şirket karı etkisi azalacak
-> önümüzdeki sene itibarıyla devlet asgari ücret zammını yılda 1'e düşüreceğini duyurmuştu, enflasyon üzerindeki ücret etkisi azalacak
-> enflasyon kontrol altına alınacak ama tüketim kesildiği için şirket gelirleri sallanacak ve küresel resesyon beklentisinin bir parçası olarak resesyon yaşamaya başlayacağız
-> işten çıkarmalar, işyerlerinin kapanması sık duyacağımız bir şey olmaya başlayacak,
-> muhtemelen borsa da iyi bir ayı piyasasına girecek
-> merkez bankası enflasyon kontrole alındığı için faiz indirimine başlayacak
karamsar bir senaryo. belki de komple yanılıyorum ve saçma sapan düşünüyorum, zira bir ekonomist değilim, sadece birçoğunuz gibi piyasadan anlam çıkarmaya çalışan bireysel bir tüketiciyim. ancak görebildiğim kadarıyla bir bireysel tüketici olarak ben kendi adıma kart borçlarımı minimize edip, tasarruf oranımı arttırmayı ve nakitimi harcamak yerinde yatırımda tutmayı planlıyorum.
bu faiz kararı bence büyük bir ekonomik dönüşümün ilk adımlarından birisiydi. ama ne olursa olsun, ben bu hükumetin her zaman piyasayı her şeyin önünde koyan bir yönetim olduğunu düşünerek, 'hani nas'tı' diye yüzeysel olarak değerlendirilip geçilmemesi gerektiğine inanıyorum.
Ekonomik Kriz Nasıl Oluşur?
