Tom ve Jerry, Taş Devri ve Jetgiller Gibi Efsane Çizgi Filmleri Yaratan İkili: Hanna-Barbera

Bir kuşağı resmen elinde büyüten bu haya gücü yüksek amcalara çok şey borçluyuz. Hanna-Barbera nedir, William Hanna ve Joseph Barbara kimdir, çizgi filmleri nelerdir gibi sorular soran okurlar için gelsin bu içerik.

hanna-barbera... 30'ların ikinci yarısında mgm'in animasyon departmanında animatör olarak çalışırken tanışan ikili. seneler boyunca devam edecek ortaklıkları ve hikayeleri de burda başlar...


ikili, 1939'da kedi-fare temalı bir kısa metraj çizgi film fikriyle mgm yapımcısı fred quimby'ye gider ve quimby'nin tanıdığı şansla bu fikri gerçekleştirirler. "puss gets the boot" isimli film olumlu yorumlar alır, hatta oscar'a aday bile gösterilir ama hikayenin devam edip etmeyeceği belli olmaz, bu yüzden de ikili 2 tane daha farklı konulu ve temalı çizgi film üretir. aradan 1 sene geçer, texas'tan bir iş kadınından mgm'e "kedi ve fare temalı çizgi film üretilecek mi" konulu bir mektup gelmesi üzerine, bu tema üzerinde durulmasına karar verilir. karakterlerin yeni isimleri bile yarışma sonucunda belirlenmiştir; ilk filmdeki "jasper" adlı kedi "tom", ismi bile olmayan fare ise "jerry" adını almıştır.


ikili, 1955 senesine kadar 100'ün üzerinde kısa metraj tom ve jerry çizgi filmini, quimby yapımcılığında yönetir

1955'te fred quimby'nin emekliliğe ayrılmasıyla serinin aynı zamanda yapımcılık koltuğuna otururlar. bu maceraları 2 sene daha devam edip 1957'de son bulur. sebebi ise, mgm'in sinema karşısında televizyonun yükselmesinden dolayı, sinema için ürettiği çizgi filmlerden zarar etme korkusuyla animasyon departmanını kapatmasıdır. mgm artık bir çizgi film dağıtımcısı olmuştur.

boşta kalan ikili, daha önce birlikte iş yaptıkları yönetmen george sidney'den bir teklif alırlar; bir animasyon stüdyosu kurup columbia pictures'ın televizyon uzantısı olan screen gems'e çizgi diziler üretmek. teklif kabul edilir, columbia'ya belli bir hisse verilir ve bu üç ortak tarafından hanna-barbera productions kurulur.


ikilinin televizyona çizgi dizi üretme macerası ruff ve reddy ile başlar ve ülkemizde "akıllı bıdık" olarak bilinen huckleberry hound ile devam eder. bu çizgi dizide yan karakterlerden biri olan ayı yogi'ye ayrı bir çizgi dizi yapılmasıyla bu başarı sürdürülürken asıl patlama 1960'da yayınlanmaya başlayan flintstones ya da bizdeki adıyla "taş devri" ile yaşanır. sitcom-çizgi dizi formatında yayınlanan bu yapım, hem seneler boyunca yayınlanıp büyük bir hayran kitlesi edinir, hem de ikilinin maddi olarak yüzünü güldürür. flintstones'un yayına koyulmasından 2 sene sonrasında da bu sefer geçmiş yerine gelecek temalı the jetsons ya da bizdeki adıyla jetgiller yayına koyulur. bu çizgi dizi de ticari olarak bir başarılı olur.

1965'te hanna-barbera yapım şirketinin taft broadcasting'e satışı onaylandığında screen gems'le olan anlaşması bitirilir

bu dönemde üretilen çizgi dizileri pek ses getirmez, ta ki ikili 1969'ta scooby doo karakterini yaratana kadar. 4 genç ve bir köpeğin aksiyon ve komediyi harmanlayan maceralarının anlatıldığı scooby doo where are you dizisi ikiliye uğurlu gelir ve onları 70'lerde amerikan kültürünün bir parçası olan cumartesi sabahı çizgi dizi kuşaklarında lider konuma getirecek çizgi dizileri üretmeye başlar. bu dönemde hanna-barbera bu kuşaktaki payını %80'lere kadar çıkarmayı başarır, çoğu çevre tarafından "sektörün general motors'u" olarak anılmaya başlamıştır bile. hatta çizgi dizide çeşitlilik olayını öyle abartırlar ki kendi karakterlerinin bulunduğu "iyiler-kötüler olimpiyatları" temalı bir program bile hazırlarlar (laff-a-lympics). bu karakterlerin hepsini 80'ler ve 90'larda çocuk olan abilerimiz ablalarımız bilirler. bu arada bu dönemde yükselmelerini tetikleyen diğer faktör de, hem zaman kazanmak hem de maliyeti düşürmek için kullandıkları limited animation tekniğidir. walt disney'in ya da warner bros'un animasyonlarında kullandıkları akıcı çizimler yerine saniyede 7-8 kareyi geçmeyen ve ağırlıklı olarak tekrar eden çizimler kullanmışlardır.


80'lere gelindiğinde, lisanslı süper kahramanların çizgi dizilerinin patladığı çağ başlamıştır ve hanna-barbera bu durumdan biraz nasibini alır. bu yeni çizgi diziler ikilinin cumartesi sabahı çizgi dizi kuşaklarındaki payını bayağı düşürür. yine de 1981'de lisansını aldıkları peyo tarafından yaratılan the smurfs ya da bizdeki adıyla şirinler çizgi roman serisinin çizgi dizisini üretmeye başlarlar ve bu yapım hanna-barbera'nın bir süre sonra yeniden çizgi dizi sektöründe bir numaraya oturmasını sağlar. ayrıca bu dönemde ikili çizgi dizilerini o dönemin son teknolojisi dijital mürekkep teknolojisiyle bilgisayar ortamında üretmeye başlar ve maliyeti düşürmek için de asya ülkelerindeki animasyon şirketlerine fason ürettirir.

şirketlerinin sahibi taft'ın başka bir şirkete satılmasıyla şirket 1986'da bir daha el değiştirir

bundan sonrasındaysa 1991'de cnn'in de sahibi olan turner broadcasting system'e satılır. ted turner'in hanna-barbera ikilisini kanatları altına almasının bir sebebi vardır: yeni kuracağı çizgi film temalı televizyon kanalına içerik ürettirmek ve yine aynı kanalda şirketin klasik haline gelmiş yapımlar kataloğunu kullanmak. bu televizyon kanalı da hepimizin aşina olduğu cartoon network'tür. bu dönem, hanna-barbera'nın son dönemleri olarak bilinir.

cartoon network, 1992'nin ekim ayında yayın hayatına başlar. bu arada da turner bünyesindeki hanna-barbera şirketine ceo olarak mtv'nin müdürü fred seibert atanır. seibert, cartoon network'e yeni çizgi diziler üretecek hanna-barbera productions'a genç ve yetenekli animatör beyinler arayışına çıkar. o dönemlerde çoğu 20'li yaşlarında olan genndy tartakovsky, craig mccracken, butch hartman, van partible gibi animatörlerle anlaşılır ve 90'larda yine hepimizin aşina olduğu dexter's laboratory, johnny bravo, the powerpuff girls, cow and chicken gibi dizilerin temeli atılır. hanna ve barbera bu dizilere danışmanlık yapar. 90'ların yarısında cartoon network'te sadece hanna-barbera dizilerinin olduğu what a cartoon kuşağı ortaya çıkar.


1996'da turner grubunun warner bros'un sahibi olan time warner grubu tarafından satın alınması hanna ve barbera'nın şirketinin sonunu hazırlar

warner bros, maliyetli geldiği için hanna ve barbera'nın animasyon stüdyosunu zaman içinde kendi animasyon stüdyosu warner bros animation ile birleştirmeye karar verir. 2001'de hanna'nın kanser sebebiyle hayatını kaybetmesinden sonra da bu işlemi tamamlar. 40 seneyi aşkındır sektörde olan hanna-barbera productions, warner bros animation içinde adeta eriyip gitmiştir.

yaklaşık 60 senelik ortağını kaybeden joseph barbera, 2006'daki ölümüne kadar warner bros'un eski hanna-barbera karakterleriyle çektiği yeni çizgi dizilerde yapımcılık ve danışmanlık yapar.

günümüzde warner bros'un, önümüzdeki senelerde çekeceği, baş karakterin scooby doo olduğu scoob adında bir sinema filmiyle, sinema dünyasında hanna barbera evreni oluşturmak gibi bir çabası bulunmaktadır.