Uzay-Zaman Düzleminin Belli Bir Çözünürlüğü Var mı?

İçinde varolduğumuz evrenin bildiğimiz anlamıyla piksellerle ifade edilebilecek bir çözünürlüğünün olup olmadığı hakkında bir süredir deneyler yapılıyor. Sözlük yazarı "sur la lune" konuyu incelemiş.
Uzay-Zaman Düzleminin Belli Bir Çözünürlüğü Var mı?
iStock.com


uzay-zamanın piksellerden oluşup oluşmadığını anlamak için fermilab'da güçlü lazerler kullanılarak (bkz: interferometre) planck uzunluğunun (1.6×10^-35 metre) anlamlı en küçük mesafe olup olmadığı test edilmiş.


evrenin piksellerden oluşması demek en basit ama tam da doğru olmayan tabirle, bir uzunlukta yada bir hacimde belli sayıda parça var demek. yani iki mesafe arası aralıksız değil parçalı yada kuantal. biraz daha doğru bir tabirle bir alana koyabileceğiniz bilginin limiti var. kara delikler böyle bir limitin olduğunu işaret etmekte ama limitin varsa ne olduğu bilinmiyor.


simülasyon hipotezi
ne göre yani bilgisayar oyunu gibi bir evrende yaşadığımız iddiasına göre evrende aynı bilgisayar oyunlarında olduğu gibi detayların hesaplandığı bir alt limit, bir çözünürlük olması gerekiyor. bu deneyler, bu hipotezi güçlendireceği için de önemli.


2016'da yayınlanan makaleye göre 4.6 sigma doğruluk payında planck uzunluğunun bir alt limit olmadığı saptanmış. yani evren piksellerden oluşuyorsa ya planck uzunluğundan daha küçük bir boyuta sahip ya lazerde cihazın (bkz: holometre) ölçemediği bir yönde etkileşim yaratıyor (yada deney %0.000431 olasılıkla hatalı).

saptama çalışmaları halen devam etmekte.