Vestel'in Net Kârı Neden %96 Düştü?

vestel'in kârlılığı ile türkiye piyasasının bağlantısı sanıldığından daha karmaşık.

vestel iç piyasadan ziyade ab'ye ihracata önem veren bir politika izler. türk beyaz eşya sektöründe bsh, arçelik ve vestel üç büyük oyuncu üçü için de önemli olan şey ihracat. 2024 yılı ihracat rakamı, tüm sektörün totalde 22 milyon adet 6mda ürün. bu rakam zirve noktası olan 2021 yılından 3 milyon adet ürün geride. ve muhtemelen bu düşüş devam edecek. bu ihracat düşüşünün temel nedeni avrupa pazarı. avrupa pazarı giderek daralıyor, ab ülkelerinin büyüme oranları da oecd verilerine göre çok düşük seyrediyor. aynı zamanda ab tüketici alışkanlıkları değişmeye başladı. tüketici yeni ürün almaya eskisi kadar kolay yanaşmıyor. özellikle enerji krizi sonrası espr gibi ab direktifleri ile de tamir edilebilirliğin desteklenmesi hedefleniyor. son bir faktör de çin. çin markaları ki başta haier pazarı alt üst etti. bsh yani bosch siemens ev aletleri bile sadece türkiye bazlı değil ab'deki üretim üsleriyle de mücadele edememe noktasına gelmek üzere çinle.

bu noktada ab pazarının daraldığı bir ortamda beyaz eşya sektörünün üzerine içerde çok büyük iki yük biniyor. birincisi çelik ham madde fiyatları. damping soruşturmaları nedeniyle çelik hammadde fiyatları giderek artıyor. (bu konu çok detaylı) ikincisi de ar-ge masrafları. sanıldığı gibi türkiye'de beyaz eşya sektörü montaj sanayi değil. bsh'nin ürünleri de dahil olmak üzere arçelik ve vestel ürünlerini kendileri tasarlayıp geliştiriyor ve yurtdışına satıyor. birçok yabancı mühendis de türkiye'de istihdam ediliyor. ancak arge maliyetleri giderek artıyor. türkiye bu konudaki rekabetçiliğini ab'de polonya'ya kaptırıyor. muhtemelen on yıl içerisinde avrupa'nın beyaz eşya üretim üssü unvanı polonya'ya geçecek.

trailing twelve months verisi şu şekilde

17 nisan 2024 dolar kuru : 32,40 tl
17 nisan 2025 dolar kuru : 38,15 tl

artış: %18

peki 1 yıl içindeki enflasyon ne kadar? minimum %60.

yani bu işletmenin; tüm giderleri sadece son 1 yılda minimum %60 arttı. personellerine haziran'da bir ara zam, yıl başında bir zam daha yaptı. ülkedeki gerçek enflasyon sebebiyle üretim maliyetleri arttı.

fakat ihraç ettiğiniz ürüne %42 zam yapamazsınız. bütün rekabet gücünüzü kaybedersiniz. yerelde tüm üretim girdilerinize son 1 yılda %60 zam gelirken siz döviz cinsinden satışlarla sadece %18'ini kapatabilidiniz. normalde dolar da birlikte yükselseydi, o zaman aynı fiyatta ihracata devam edebilirdiniz.

bağımsız denetim raporlarını okuyan biri ihracatta ciddi düşüş olduğunu söylemiş. başka bir sonuç beklemiyordum zaten. çünkü kur bu seviyede dururken enflasyon artmaya devam ederse döviz cinsinden satışta zarar bile edersiniz.

bu açığı nasıl kapatacaksınız? tl cinsinden satılan ürünlerinize zam yaparak bir nebze kapatabilirsiniz. bu da sizin; niye yurtdışında x euro da türkiye'de 2x euro sorunuzun cevabı. orada değil 2x euro, 1,5x euro bile yapsa rakip fiyatına yaklaşacağı için satın alan olmaz.

ne yapılabilir?

ihracat faaliyeti karşılığı elde edilen döviz gelirlerini devlet daha yüksek bir kurdan satın alabilir. yani üretici; kasasına giren doların, bir ihracat ya da ihraç kayıtlı satıştan geldiğini ispatlaması karşılığı bu dövizi baskılanan kurdan değil olması gereken kurdan merkez bankasına satabilmelidir.

tabii ki mevcut yolsuzluk sarmalında kimler hangi dövizleri ihracattan gelmiş gibi göstererek buradan servetine servet katar bilinmez ve takibi de çok zordur.

ya da;

kurun, her ay, en az aylık enflasyon kadar yukarı seyretmesine izin vermeleri gerekir. yoksa ihracatçıyı ve türk sanayisini çok kara günler bekliyor.

yani bu iş öyle ceo'yu kovdular da ondan oldu gibi komik bir sebebe dayanmıyor.