100 Doların Üstünde Resmi Bulunan Benjamin Franklin Kimdir?
benjamin franklin, amerika tarihinin en önemli isimlerinden biri.. yüz doların üzerindeki yüzüne de bir şekilde aşinayız.
franklin 17 ocak 1706 boston’un massachusetts şehrinde dünyaya gelmiştir. okulunu tamamlayamadan babasının mum ve sabun yapan imalathanesinde çırak olarak çalışmaya başlamış. ardından ağabeyi james’in baskı dükkanına geçmiş. burada yazılar yayınlamak isteğini kardeşi ile paylaşmıştır. fakat kardeşi bu duruma sıcak bakmamış, franklin de “mrs. silence dogood” adlı takma isimi kullanarak yazı dizisini bastırmıştır. bu olay sonucu ailesiyle tartışarak evden ayrılmış ve philadelphia’ya gitmiştir.
philadelphia’da birçok yayın evinde işe girmiştir. yaşadığı bu süreçte kendine çevre edinerek pennsylvania valisi william keith’in himayesinde londra'ya dizgicilik yapması için gönderilmiştir. londra’daki görevinde ilk broşürleri olan: "a dissertation upon liberty and necessity, pleasure and pain."i bu dönemde yayınlamıştır.
franklin, 1726 yılında philadelphia’ya geri dönmüş ve burada kısa dönemli olarak farklı işlerde çalışmıştır. o 1727 yılında 21 yaşındayken, toplumda bir değişiklik getirmek ve yaratıcılıklarını ifade etmek isteyen veya bunlar gibi düşünen insanlar ile birlikte “junto” adında bir grup kurmuştur. bu grup genç erkekler için bir sosyalleşme ve kendini geliştirme grubu olmuştur. bu grup (junto) okumayı sevmiştir fakat kitapların sayısı ne yazık ki yeterli gelmemeye başlamıştır. bu nedenle, grup için çeşitli türlerden kitaplar toplanmaya başlanmıştır. ve bu olay amerika'daki ilk abonelik sitemine dayalı kütüphanenin oluşmasını sağlamıştır. 1731 yılında da philadelphia kütüphane company’nin tüzüğünü yazmış ve böylelikle ilk amerika kütüphanesi ortaya çıkmıştır.
franklin’in, 1731 yılından sonra yaptığı işlerle parlamış. bu dönemde oldukça dikkat çeken “pennsylvania gazetesi” ve 1733’te poor richard'ın almanack gazetesini yayınlamıştır.
ağırlıklı olarak topluma yararlı girişimlerde bulunmuştur. franklin, 1736 yılında abd’deki ilk gönüllü itfaiye örgütü olan “birlik yangın şirketi’ni kurmuştur. 1743 yılında amerikan felsefe derneğine, 1751 yılında pennsylvania hastanesi'ne ve 1752 yılında yangına karşı sigorta yapan kuruluşa öncülük etmiştir.
yayıncılıktan ayrılmasından sonra meclis temsilcisi olarak görev yapmaya başlamıştır. temsilcilikten sonra ingiliz amerikan postasının genel müdürü olarak görev atanmıştır. göreve gelir gelmez birçok düzenlemelerde bulunmuştur.
ulusal alanda önemli bir diplomat olan franklin, amerika’nın bağımsızlık mücadeleleri döneminde bağımsızlık bildirgesi'ni hazırlayan 5 kişiden birisi olmuştur. bir siyasetçi olarak, kolonileri birleştirmek ve bağımsızlıklarını kazanmaları için aktif olarak çalışmış, ülkesinin hakları için mücadele etmiştir. 1776 yılında da yapmış olduğu çalışmalardan sonra fransa’dan askeri ve ekonomik yardım istemek üzere gönderilen 3 kişiden birisi olmuştur. akabinde fransa’da amerikan büyükelçisi olarak kalarak ingiltere ile barış görüşmelerine katılmıştır ve barış antlaşması imzalandıktan sonra amerika’ya dönmüştür.
son olarak 1785’te philadelphia sözleşmesine delege olarak seçilmiş ardından 1787 yılında, pennsylvania valisi olarak görev yapmıştır. 84 yaşında pennsylvania’da yaşamını yitirmiştir.
franklin’in herkesten farklı fikirleri, sürekli kitap okuması ve topluma faydalı olmak gayesi onu bir bilim adamı ve mucit yapmaya itmiştir. franklin’in bilimsel çalışmalarının çoğunun patenti kayıtlı olmamıştır.
çünkü o bu buluşları kitlelerin hayat standardını yükselmek için yapmış ve kar amacı gütmemiştir. onun başlıca buluşları ve çalışmaları ise bifokal gözlük, soba, elektrik ile ilgili deney ve gözlemler, paratoner, soğutma, meteroloji ile ilgili olmuştur.