abd'nin 40. başkanı ronald reagan oyunculuk geçmişi olan bir siyasetçiydi. göreve geldiği yıl suikaste uğrayan abd başkanları arasına katılan bu eski oyuncuya silah doğrultan kişinin temel motivasyonunda, sinema tarihinin kült filmlerinden birinin (taxi driver) ve filmin oyuncusu jodie foster'ın çok önemli bir rol oynadığını biliyor muydunuz?

detaylar için hep birlikte 1981 yılına gidiyoruz, ışınla bizi skati :)

tarih 30 mart 1981.

washington dc hilton oteli'nde katıldığı bir öğle yemeğinden sonra katılımcılara bir konuşma gerçekleştiren reagan, etkinliğin sona ermesiyle muhabirlerin ve halkın beklediği alana doğru ilerler. etrafında yerel polis ve gizli servisten bir duvar örülmüş olan başkan, az sonra olacaklardan habersiz bir şekilde aracına doğru giderken, suikastçi john hinckley jr., abd siyasi tarihinde bazı başkanların ölümüne, bazılarının yaralanmasına neden olan güvenlik açıklarından yararlanarak başkanın etrafındaki ilk iki halkaya sızmayı başarır. ap ajansı'ndan bir muhabir başkana soru sorduğu sırada yanındaki tabancayı üstüste altı kez ateşleyen hinckley'in kurşunları, bir polis memuru ve bir gizli servis ajanını hafif şiddette yaralarken, beyaz saray basın sekreteri ömür boyu engelli kalacak şekilde ağır yara alır. oluşan karambol sonrası hinckley yakalanırken, kurşunlardan kurtulduğu düşünülen reagan'ın ağzından köpüklü kan gelmesi üzerine yaralandığı anlaşılır ve başkanın aracı hastaneye yönlendirilir.

hastaneye yardımsız giren, gayet iyi durumda görünen reagan'ın, limuzininden seken bir kurşunla koltuk altından vurulduğu, kurşunun bir kaburgasını sıyırarak akciğerini deldiği ortaya çıkar. acil ameliyata alınarak bedenindeki kurşun çıkarılan reagan, operasyon öncesi doktor ve hemşirelere "umarım hepiniz cumhuriyetçisinizdir" şeklinde şakalar komiklikler bile yapar :)

25 nisan'da oval ofise dönen reagan'ın halka açık görevlerini o sıralarda yardımcısı olan george h.w. bush gerçekleştirir. hızlı bir şekilde toparlanan ronald reagan birkaç ay içinde rutin görevlerine döner ve halk karşısına çıkar. reagan sonrasında bir dönem daha seçilerek 1989'a kadar abd'yi yönetir.

mahkeme sürecindeki sorgulamalar ve ortaya konan raporlarla suikastçi hinckley'in, taksi şoförü'nü defalarca izledikten sonra aktris jodie foster'a karşı şiddetli bir erotomani geliştirdiği ortaya çıkar. hinckley, filmde robert de niro tarafından canlandırılan travis bickle karakteri ile özdeşlik kurarken, çocuk fahişe rolündeki jodie foster'ın kurtarıcısı, kahramanı olacağını düşlediği fantezilere sahip olmuştur. hezeyan içindeki dünyasında aktrisin ilgisini çekebilmek amacıyla mektuplar yazar, uçak kaçırmak, gözleri önünde intihar etmek gibi hayaller kurar.

tam bu noktada fazla spoiler'e de girmeden travis bickle karakterinin filmde, uykusuzluk, yalnızlık ve uyum problemleri yaşayan bir vietnam gazisi olduğunu ve başkan adayı bir senatöre suikast düzenlemek için alıştırmalar yaptığını söylemiş olalım. daha fazlası için lütfen bu şahane filmi izleyin diyor ve kaldığım yerden devam ediyorum :)

kimsenin bu kadar ileri gideceğini düşünmediği hinckley, reagan'dan önce, dönemin abd başkanı jimmy carter'ı takip etmeye başlasa da, yasa dışı ateşli silah bulundurma suçlaması nedeniyle tutuklanır ve para cezası ile kurtulur. varlıklı ailesinin psikolojik tedavi desteğine rağmen sanrıları devam eden hinckley, aradan geçen sürede hedefini bu kez reagan'a çevirmekte tereddüt etmez ve suikasti gerçekleştirir.

saldırı sırasında akut psikoz adı verilen bir atak yaşadığı düşünülen hinckley, suikasti jodie foster'a ithafen "bir aşk mektubu" olarak nitelendirir ve pişmanlık belirtisi göstermez. savcılık hinckley'in planlar yapabilen, aklı başında birisi olduğunu ispat etmeye çalışsa da, psikiyatristler tarafından akıl sağlığı yerinde değil şeklinde değerlendirilir ve suçsuz bulunur. elbette bu salıverilmesi anlamına gelmez; 2006 yılına kadar bir akıl hastanesinde toplumdan izole edilir. bir süre sonra kurul görüşü ile kısıtlamaları kaldırılır ve psikiyatrik gözetim altında ailesi ile vakit geçirmeye başlar. hinckley 2022 tarihinde doktorların ve mahkemenin onayı ile tamamen serbest bırakılır. 

tarihler temmuz 2024'ü gösterirken john hinckley jr., beta karoten reis donald trump'a düzenlenen suikast girişimini kınayan "şiddet doğru yol değil. barışa bir şans verin" şeklinde bir tweet bile atar.

suikastin bir de aktris jodie foster cephesi var malumunuz. biraz da bundan bahsedelim...

çift oscar'lı oyuncu jodie foster, 1976 tarihli taksi şoförü filminde oynadığı sırada 14 yaşındaydı ve martin scorsese ustanın imzasını taşıyan film, konusuyla, oyuncularıyla o yılın en konuşulan yapımlarından biri olmakla kalmadı ve klasikleşti bildiğiniz gibi. jodie foster bir çocuk oyuncu olarak zaten ünlü olsa da, bu film kendisine dünya çapında bir şöhret getirmişti. aktris suikastten önce hinckley'den çok sayıda mektup almıştı ve o sıralarda yale üniversitesi'nde okuyan foster, bir hayran mektubunu aşan ifadelerle dolu bu notları dekana vermişti. dekanın mektupları polise vermesi ise sonucu değiştirmedi; polis hinckley'in izini bulamadı.

foster suikast girişiminden sonra bir koruma ile gezmeye başladı ve okuluna ara verdi. suikastten birkaç gün sonra bir basın toplantısı düzenleyen foster, mahkeme sonrası kısa bir açıklama daha yaptı ve sessizliğe gömüldü. ilerleyen dönemlerde basının ilgisine rağmen bu konuda hiç konuşmak istemedi.

aynı gün 53. oscar ödül töreni de (*) olan, amerika'nın en sevilen eski başkanlarından ronald reagan'a karşı düzenlenen bu saldırı, belki de tarihin en garip motivasyonlu suikastlerinden biri olarak kayıtlara geçti.

*53. oscar ödül töreni suikast nedeniyle ertelenmiş ve bir gün sonra düzenlenmiştir.

kaynak: wikipedia, imdb ve çeşitli haber siteleri.