ABD'de Devlet Görevlilerinin Hakaret Kaynaklı Bir Tazminat Davası Kazanmasının Zorluğu
amerika'da kanunlar gereği devlet görevlilerinin insanlara, medyaya veya şirketlere hakaret veya iftira kaynaklı (kısaca ifade kaynaklı) tazminat davası açıp kazanmasının imkansıza yakın zorlukta olması ufkunuzu açabilir. amerikan anayasasının 1. ve 14. amendment'ına göre polis memurundan başkana kadar devlet memurları her türlü eleştiriyi dinlemek zorundadır. bu kişilerin ana görevi halka hizmet etmek olduğu için görevi kötüye kullanmamaları ve ifade özgürlüğünün önüne geçmemeleri için böyle bir karar alınmış.
kanunlar iftira ve hakaret konulu tazminat davalarına bakarken mağduru iki gruba ayırıyor: private veya public. private normal vatandaş anlamına geliyor. public hayatı halkın gözleri onunda olan, mesleği halka hizmet etmek olan devlet memurları için kullanılıyor ve oldukça geniş bir skalaya sahip bir tanımı var.
1998 yılında o zamanlar gay olduğunu gizleyen popçu george michael umumi tuvalette sivil polis olduğunu gizleyen bir erkeğe hallenirken yakalanıyor ve olay tüm ülkede gündem oluyor. george michael olayla dalga geçmek için bir sonraki klibi olan "outside" klibinde polis memurlarını tuvalette fingirdeşirken ve öpüşürken gösteriyor. kendisini tutuklayan polis bunun kendisine yapılmış bir iftira ve hakaret olduğunu söylüyor ve george michael'a tazminat davası açıyor. mahkeme burada hakaret olsa bile polis memurunun bir devlet görevlisi olduğunu, görevinin halka hizmet etmek olduğunu ve her türlü eleştiriye açık olmak zorunda olduğunu söylüyor ve davayı kapatıyor.
George Michael - Outside
geçen sene trump da bazı gazeteleri tazminat için mahkemeye vereceğini söylüyordu ama bu kuralın kendisine avukatları tarafından hatırlatılmasından sonra vazgeçmek zorunda kaldı. bu kuralın bir tane istisnası var. eğer devlet memuru karşı tarafın kendisini karalamak için kötü niyetle, kasıtlı olarak, yalan olduğunu bile bile ve özellikle yalan haber yaydığını kanıtlayabilirse mahkemeye verebiliyor ama bunu kanıtlamak imkansıza yakın. özellikle medyada yapılan haberlerin "kötü niyetle ve kasıtlı olarak iftira atmak amacıyla" yapıldığını kanıtlamanın tek yolu karşı tarafın bunu itiraf etmesidir.
aynı şekilde geçen sene abd'de çıkan bir mahkeme kararı yüzünen başkan donald trump twitter'da engellediği binlerce kişiden engeli kaldırmak zorunda kaldı çünkü halka hizmet etmekle yükümlü olan başkanın halkın belli bir kesimine kendisine ulaşımı engellemesi anayasaya aykırı bulundu.
devlet görevlileri kişileri duygusal zarar vermekten dolayı da mahkemeye veremiyor. mesela bir devlet adamının karikatürünü çizdiniz ve o devlet adamı karikatürü görünce kendisinin çok kötü resmedildiğini düşünüp depresyona girdi. burada ortaya çıkan duygusal zarardan dolayı devlet memurlarının tazminat davası açması yasak çünkü görevi halka hizmet etmek olan memurların yüzleşebileceği eleştiri ve hakaretlerden doğacak olan duygusal zarar da yapmakta oldukları mesleğin bir parçası olarak kabul ediliyor.
https://constitutioncenter.org/…lets-for-defamation
https://www.minclaw.com/…fficial-vs-private-person/