Almanların Savaşta Kullandığı Şifreleme Makinası Enigma Nasıl Kırıldı?
enigma aslında bir alman mühendislik firmasının ticari yazışmalar için ürettiği bir şifreli haberleşme makinası. bugünün kriptolu telefonları gibi düşünün.
almanlar daha savaş başlamadan çok önce, hatta naziler iktidara gelmeden önce, kendisini fark ediyorlar ve patentini satın alıp tekellerine alıyorlar. makina her seferinde alman mühendislerle biraz daha karmaşık hale geliyor. aslında almanları da yakan bu. şifrelerin asla çözülemeyeceğine ait kibir.
şifrenin kırılma sürecini başlatan kişi aslında bir alman memur hans-thilo schmidt. kendisi daha 30'ların başında fransız istihbaratı ile irtibata geçip makinenin öncüllerinin planlarını satmaya başlıyor. bu iş yıllarca sürüyor. kendisi daha sonra yakalanıp idam edilecektir. kendisi hakkında bilgi: https://en.wikipedia.org/wiki/hans-thilo_schmidt
fransız istihbaratı 1932 yılında polonya istihbaratı ile irtibata geçiyor çünkü polonyalılar o sırada hem almanları hem de sovyetleri dikkatle dinliyorlar çünkü olası bir gerginlikte arada kalacaklarını düşünmekteler ki zaman onları haklı çıkaracak.
aynı yıl polak matematik ustası marian rejewski ekibi ile birlikte engima planları üzerinde çalışıyor. bir süre sonra kendi makinelerini yapayı başarıyorlar. savaş başladıktan sonra fransızlar ve polonyalı matematikçiler ingiltereye kaçıyor, tabii makineyle beraber.
daha sonra meşhur alan turing ve ekibi bletchley park'daki kod kırma okulu içinde şifreleri kırmak için uğraşıyorlar. meşhur makinesi sayesinde mesajların dil kalıplarını analiz edip açıkları bulmayı başarıyorlar.
bu sırada almanlar da kritik hatalar yapıyorlar. örneğin bazı dil kalıplarını hiç değiştirmeden mesajlarda tekrar ediyorlar. bir süre sonra da bir u-boot içinde enigma'ya ait bir kod kitabı ele geçirilince işleri daha da kolaylaşıyor. bir noktadan sonra şifreler tamamen çözülüyor ve savaşın seyrini çok kritik bir şekilde etkiliyor. mesela kursk savaşı öncesi stalin bu istihbarattan çok faydalanıyor.
savaş sonrası 1970'lere kadar enigma şifresinin kırıldığı açıklanmıyor. açıklandıktan sonra hala hayatta olan bazı alman subayları ve şifre uzmanları habere inanmıyor. bunun yalan olduğunu savunuyor. enigma'ya o kadar güvenmişler yani.