Banka Hesabına Yanlışlıkla Yatan Parayı Harcamak Suç Sayılır mı?
ilk olarak bilinmesi gereken
banka hesabına yanlışlıkla yatan parayı harcamak, sebepsiz zenginleşmeye girer.
tbk m. 77-82 arasında düzenlenen sebepsiz zenginleşme, sözleşmeler ve haksız fiiller dışında üçüncü bir borç kaynağıdır. haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür.
öyle yanlışlıkla yattı, yedim yok. izahatını veremediğin para kanunen senin degildir.
tam olarak nedir bu sebepsiz zenginleşme?
bir kişinin malvarlığının, diğer bir kişinin mal varlığındaki eksilme sonucunda ve hukuka uygun bir neden olmaksızın artması...
unsurları
a) artma:mal varlıklarlığında artış olmalı
b) eksilme: karşı mal varlığında azalma olmalı
c) nedensellik: birindeki artma diğerindeki eksilmeye bağlı olmalı
sonucu iadedir.
hesabına para yatan kişi bunu geri vermezse ne olur?
banka hesabına yanlışlıkla yatan parayı harcamak sebepsiz zenginleşme kavramına girer. banka hesabı kullanan kişi hesabını bilmekle yükümlüdür.
para transfer işlemlerinde bu tip hatalar olabilmekte, bankaların bu paraya, resmi bir karar olmadan el koyma yetkisi bulunmamaktadır.
bu gibi durumlarda bankanın yapabileceği tek şey, yanlış para yatırılan hesap sahibini durumdan haberdar etmek ve iyi niyetiyle bu parayı iade etmesi gerektiğini bildirmektir. kişi parayı iade etmek istemezse banka bir yaptırımda bulunamaz. ancak parayı transfer eden taraf, karşı tarafa sebepsiz zenginleşme davası açma hakkına sahiptir. dava açılan hesap sahibi paranın kaynağını açıklamak ve ispatlamak zorundadır.
bir örnekle destekleyelim
bankacılık sektörüne yeni bulaştığım zamanlar, havuza düşen 80.000 tl’yi başkasının hesabına geçmiştim. bu yanlışlığı fark etmemiz 1 ayı buldu. çünkü parayı gönderen şirket, paranın durumunu 1 ay sonra sordu bize. araştırdık, inceledik. karşı taraf parayı başka şubeden çekmiş, bir güzel yemiş, kredileri kapatmış. ortada benim hatam, yani bankanın hatası olduğu için önce şubeye teftiş gelecek, daha sonra sebepsiz zenginleşme davası açılacaktı. adamı arayıp epey korkuttum. dava açılır, hapse girersin, işten atılırsın bak vs diye. 1-2 hafta sonra başka bankadan kredi çekip getirmişti parayı.
ta o zamandan beri öfkeliyim böyle uyanıklara. banka personeli hatası olur, parayı gönderenin hatası olur... yanlış gelen parayı, anında çekip harcayan kişi benim gözümde dolandırıcıdır.
şimdilerde de ara sıra müşteriler benzer şikayetler ile geliyor. yanlış hesaba havale/eft yapmışlar. karşı tarafın telefonunu istiyorlar ya da siz arayın diyorlar. kesinlikle ilgilenmiyorum. savcılığa yönlendiriyorum. bankanın bu gibi durumlarda hiçbir sorumluluğu yok çünkü. karşı tarafın telefonunu vermek ya da aracı olmak bankayı suçlu yapar asıl.