Çinliler 1958 Yılında Neden Topluca Serçeleri Katletti?
çin’de mao zedong döneminde büyük sıçrama olarak adlandırılan reform hareketi sırasında yürütülen kampanyalardan biri, hastalık yayan ve üretimi kötü etkileyen "dört zararlıyı" yani sıçanları, sinekleri, sivrisinekleri ve serçeleri yok etmeyi amaçlıyordu. niye serçeleri? çünkü çok miktarda meyve ve tahıl yiyip mahsulü azaltıyorlardı. yılda dört kilo kadar tahıl-meyve yediği hesap edilen serçeye büyük bir akıl tutulmasıyla bütün çin bir anda düşman olmuştu.
serçelerle savaşta en etkili yöntem olarak gürültü çıkarmak belirlenmişti. köylüler sürekli tarlalarda mevzilenip serçeler yaklaşmak istediğinde konmalarını engellemek için davul, tencere, teneke vs. çalarak onları ürkütüyorlardı. nihayet bitkin düşüp aç kalan serçeler ölüp taş gibi yere düşüyorlardı.
çocuklar dahil bütün ahali, kimi zaman bir şenlik havasında bu yöntemi hayata geçiriyordu. sapanla serçe avı yapılıyor, kimi yerlerde ölü serçe getirenler ödüllendiriliyordu. sonunda başarıya imza attılar... serçelerin ve bütün diğer kuşların kökü kazınmak üzereydi.
ancak bu zararlı kuşların sadece tahılları ve meyveleri değil, aynı zamanda böcekleri de yediği öngörülememişti. avcıları yok olunca böcekler çoğalmaya ve bitkilere dadanmaya başladı. çok geçmeden ekinlerin üzerine sökün edip geçtikleri yerlerdeki her şeyi silip süpüren göçmen çekirge sürüleri oluştuğu görüldü. verdikleri zarar o kadar yıkıcıydı ki 1958-1962 yılları arasında çin, modern zamanların en büyük kıtlıklarından birine maruz kaldı; bazı tahminlere göre bilanço otuz milyon ölüye yakındı.
sscb ve kanada gibi kimi ülkeler yardım eli uzattı, vagonlar dolusu serçe getirilip doğaya salındı, çözüm üretilmeye çalışıldı ama üç yıl boyunca kıtlık ülkeyi kırıp geçirdi.
bu büyük kıtlığın ardından siyasal istikrarsızlık baş gösterdi ve komünist parti sarsıldı. mao (geçici olarak da olsa) iktidarı bırakmak zorunda kaldı. çinliler doğanın hassas dengeleri bozulduğunda yaşanabilecekleri acı şekilde tecrübe etmiş oldu.
sürecin ayrıntıları için kaynak: amin maalouf, labirent.