Deneyimli Bir Motor Ustasından: Bir Otomobilin Çenç Edildiği Nasıl Anlaşılır?
öncelikle şu yazımdan çenç ne demek ve nasıl yapılıyor anlayalım, burası önemli
çenç kelimesine takılmayın bu arada. bu resmiyette de bu şekilde geçiyor. telephone'a telefon, freekick'e firikik falan dediğiniz gibi yani.
çenç otomobili anlama yolları... deprem felaketinden ve özellikle ülkemize gelen yerleşik yabancılar yüzünden inanılmaz arttı bu tür dolandırıcılık olayları. aşağıdaki görselde görebileceğiniz gibi bu otomobiller siz alın yaptırın ve kullanın diye satılmıyor.
bu ilandaki otomobiller tamamen görüntü, esasen bunların evrakları yani ruhsatı satılıyor ve özellikle hasar kayıtsız diye belirtiliyor. ruhsatın işletileceği arabanın hasar kayıtlı olması hiçbir şey ifade etmiyor. ağır hasar kayıtlı olsa bile, evrak temiz olacağı için siz alacağınız otomobilin hasar kayıtsız olduğunu düşünüyorsunuz. bu daha berbat bir durum. zaten işini iyi yapan ekspertiz firmaları bu yoldan giderek aracın çenç olduğunu anlıyor. hasar kaydı sorgulamasında araç tertemiz, fakat ekspertiz firmasında airbag namına bir şey kalmamış.
"e ne güzel işte, ucuz bir şekilde sıfır avrupa arabaya binebiliriz öyleyse" diye düşünebilirsiniz fakat işin aslı öyle değil. fiziksel olarak aldığınız araç çalıntı olabilir, daha önce bir suça karışmış olabilir ve en önemlisi satarken ekspertiz incelemesinde ya da dikkatli bir muayene istasyonu görevlisi tarafından tespit edilebilir. sonucunda aracınız elinizden net ve kesin olarak alınır ve hakkınızda dava açılır. kendinizi aklayana kadar çok yıpranırsınız. herhangi bir kazaya karışması durumunda polis bu araçlarda ciddi kriminal incelemeler yapabilir ve bazı yol kontrollerinde özel görevliler tarafından çenç araç kontrolüne girebilirsiniz.
ve şimdi gelelim konumuza
çenç olayının ne olduğunu bahsi geçen yazımdan anladığınızı düşünüyorum... bir otomobil satın alıyoruz ve çenç olma ihtimalini göze alarak birtakım incelemeler yapacağız. şunu da belirtmek isterim; çenç işlemi tüm taşıtlar üzerinde uygulanır, fakat lüks segment otomobillerde çok daha fazla görülür. çünkü günümüz şartlarında düşük değeri olan bir otomobil için kimse uğraşmaz. bu arkadaşlar tek seferde en büyük balığı yakalamak isterler. fakat eski bir otomobil de yıllar önce çenç işlemi geçirmiş olabilir. bunu da unutmamak gerekir. on yıl önce satın alıp, bugün satmaya kalktığınız otomobil yüzünden başınız büyük derde girebilir.
öncelikle almak istediğiniz otomobilin aynısını, bakın tamamen aynısından bir tane bulup detaylıca şase numarası (ya da vin kodu) yazılan bölümlerin fotoğrafını çekiyoruz. ülkede o kadar çok çenç otomobil var ki, fotoğrafını çektiğiniz otomobil de çenç çıkabilir. siz yine de internet üzerinden birkaç fotoğrafa bakın derim. şase numarası yazan yerde yazı karakterleri çok önemli. bu fotoğrafı alacağımız otomobilin yazı sitili ve karakteri ile detaylıca karşılaştırıyoruz:
bir diğer adım ise ön cam üzerinde bulunan vin kodu
bu bölümü de detaylıca karşılaştırdıktan sonra geçiyoruz araç kapı içlerinde bulunan etiketlere
bu etiketler genellikle kapı içlerinde bulunur ve bu etiketlerin öyle bir özelliği vardır ki sudan etkilenmez ve yerinden çıkmaz. sökmeye kalkarsanız yumurta kabuğu gibi kırılır. sonradan yapıştırma bir etiket kolayca sökülür. bu kesin tanı değildir, bir kaza sonrası yaptırılmış da olabilir fakat ekspertiz raporunda değişen parçanın, etiketin olduğunu parça olma ihtimalini göz önünde bulundurun.
bu otomobiller özellikle bulgaristan ve gürcistan üzerinden getirilir ve bu ülkelerde bizim eski sistemde olduğu gibi cama bazı etiketler yapıştırılır:
çok önemli olmasa da camda uzun süre bulunan etiket belirli bir iz yapacaktır. bu izlere bakıp bir ipucu elde edebilirsiniz
unutmayın ki ülke içinde de çok fazla çenç işlemi yapılıyor. araç üzerinden haciz kaldırma işlemi yapılıyor yani.
şimdi geldik daha teknik kontrollere. aldığınız araçtan şüphe duyuyorsanız kesinlikle ilk yapmanız gereken aracı bir servise götürmek. bunun yetkili servis olması gerekmiyor, bilgisayara bağlayan herhangi bir oto tamircisi bile olabilir. bu tür yerlerde aracı çok cüzi bir miktar ile bilgisayara bağlatıp ecu üzerinden vin kodu sorgulaması yapabilirsiniz, farklı bir sonuç çıkıyorsa bilin ki araç çenç. fakat özellikle türkiye içerisinden deprem hasarlı alınan bir otomobilin, ecu'su da alınıp araca monte edilmiş olabilir. bu durumda aracın kilometre değişmiş olacaktır. fakat bazı durumlarda ecu içerisindeki kilometre ile kadran üzerindeki kilometre farklı çıkabilir. pc'ye bağlatmak çok ama çok önemli.
aracın vin kodunu sorgulayabileceğiniz çok sayıda internet sitesi bulunmaktadır. google'da basit bir aramayla onlarca sonuca ulaşabilirsiniz. bu sorgulama sayesinde aracın (eğer çenç ise evrakı alınmış araç) detaylı bilgilerine ulaşabilirsiniz. bazı otomobillerin donanım paketi çok farklıdır ve evrak üzerinde yazan şase numarası ile satın alınan otomobilin özellikleri farklılık gösterebilir.
maalesef çok profesyonel kişiler aracın motor numarası dahil her şeyini değiştirip orijinal gibi yapabilir. bazılarını anlamak imkansıza yakındır. çok rahat bir şekilde muayene istasyonlarından geçer ve dilediğiniz ekspertiz firmasına kontrol ettirilebilir. bu artık şansa kalmış bir şeydir ve yapılabilecek hiçbir şey yoktur. ünlü bir ekspertiz firması bile zannetmeyin her gelen aracın çenç olduğunu buluyor. yakalarsa içlerinden bir tane siz de izliyorsunuz ve işte burası yakalıyor diye düşünüyorsunuz. fakat inanın bana, dolandırıcılık konusunda son seviyeye yerleşmiş ülkemizde işler hiç öyle yürümüyor maalesef..
otomobiller hakkında, özellikle dolandırıcılık ve ikinci el konusunda yazdığım, gelirinin tamamen tev'e bağışlandığı kitabıma ulaşmak için: #165049934
kalın sağlıcakla.